دیدگاه های صاحب نظران در مفهوم رفتار شهروندی سازمانی

به رغم توجه فزاینده به مفهوم رفتار شهروندی سازمانی،مرور ادبیات حوزه مذکور مبین فقدان اجماع در خصوص ابعاد مفهوم مذکور است. نتایج حاصل از مرور در ادبیات مذکور نشان می دهد که تقریبا سی نوع متفاوت از مفهوم رفتار شهروندی سازمانی از یکدیگر قابل تفکیک بوده و تعاریف متعددی نیز از آن ها به عمل آمده که البته هم پوشی های بسیاری نیز بین آن ها وجود دارد. در ادامه به بررسی دیدگاه های صاحب نظران شاخص در خصوص مفهوم رفتار شهروندی سازمانی پرداخته خواهد شد.

1. دیدگاه چستر بارنارد در رفتار شهروندی سازمانی
در دهه 1930 چستر بارنارد، پدیده رفتار شهروندی سازمانی را تحت عنوان (رفتارهای فرانقشی) مطرح کرد، به اعتقاد وی، تمایلات فردی جهت تلاش فعالانه در راستای دستیابی به اهداف سازمانی ضروری است. بارنارد (1938) بیان می کند؛ این تلاش ها نه تنها باید در جهت دستیابی به اهداف سازمانی باشند که ضروری است در جهت حفاظت از خود سازمان نیز موثر باشد. وی برخی از سوال های بنیادی و اساسی نظیر این که؛ چرا سازمان ها وجود دارند؟ چه چیز موجودیت آن ها را پابرجا می دارد؟ و چرا به عاملین قدرت در سامان ها نیاز است را مطرح نمود.

اگرچه ساختار و کنترل رسمی، جایگاه والایی در سازمان دارند اما آن ها ماهیت اساسی سیستم ها ی همکاری را تعریف می کنند لذا از نظر بارنارد، سازمان های غیر رسمی، اهمیت فراوانی داشته و به طور روزافزون این گونه سازمان ها مشروعیت بیشتری پیدا نموده اند. از محتوای فوق می توان چنین استنباط نمود که بخش های مختلفی از ایده بارنارد در خصوص عوامل تعیین کننده ی رفتار شهروندی سازمانی در قالب (تمایلات برای همکاری) مطرح شده است. بارنارد اهمیت و برجستگی کمک های خودجوش افراد را که در ماوراء تعهدات قراردادی و اختیارات قانونی قرار می گیرند را در تبیین مفهوم رفتار شهروندی سازمانی بیش از پیش روشن ساخته است.

.

.

.

فهرست مطالب
1-1. تعاريف مفهومي و عملياتي اصطلاحات تحقيق 2
تعریف مفهومی رفتار شهروندی سازمانی
تعریف عملیاتی رفتار شهروندی سازمانی
مبانی نظری و پیشینه تحقیق رفتار شهروندی سازمانی
1-2. رفتار شهروندی سازمانی 15
1-2-1. مقدمه: 15
1-2-2. ظهور و پیدایش رفتار شهروندی سازمانی 16
1-2-3. مفهوم رفتار شهروندی سازمانی 17
1-2-4. دو رویکرد اصلی رفتار شهروندی سازمانی 20
1-2-5. دیدگاه های صاحب نظران در مفهوم رفتار شهروندی سازمانی 22
1-2-6. ویژگی های کلیدی رفتار شهروندی سازمانی: 33
1-2-7. عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی 33
1-2-8. پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی 35
1-2-9. نتایج فردی رفتار شهروندی سازمانی 36
1-2-10. اثرات رفتار شهروندی سازمانی بر سازمان 38
1-2-11. سیاست های تشویق رفتار شهروندی سازمانی 39
پیشینه تحقیق در مورد رفتار شهروندی سازمانی
1-3-1. تحقيقات انجام شده رفتار شهروندی سازمانی در داخل 41
1-3-2. تحقيقات انجام شده رفتار شهروندی سازمانی در کشورهای خارجی 46
1-4. نتیجه گیری 49
منابع و مآخذ