عناصر باغ ایرانی و تحلیل ساختار کالبدی باغ ارم شیراز

معماری
دانلود پایان نامه رشته معماری عناصر باغ ایرانی و تحلیل ساختار کالبدی باغ ارم شیراز *قابل استفاده برای رشته های باستان شناسی،هنر و گرافیک چکیده: قدم نهادن در باغهای ایرانی ما را به این اندیشه وا میدارد که چه رمز و رازی در پس ظاهر آراسته ی انها نهفته است که بعد از گذشت قرنها کهنه نمیگردد و همچنان با نگاهی جذاب ، انسان امروزی را به سوی خود دعوت میکنند . در انطباق با توصیف بهشت درقرآن کریم که آیاتی از جمال و جلال خداوندی است معماران مسلمان با عنایت به این توصیف ها به ساخت باغهایی دراین جهان فناناپذیر پرداخته اند تا جلوه ی از فناناپذیری و جاودانگی جهان ابدی و باغهای بهشتی باشد. در این پایان نامه در فصل اول به بررسی کالبدی باغ ایرانی می پردازیم و در فصل دوم به معرفی باغ ارم شیراز که از جمله باغهای تاریخی و ارزشمند ایران است، می پردازیم و نقاط مختلف باغ را از دیدگاه معماری مورد بررسی قرار می دهیم. طبق اسناد گردآوری شده می توان باغ را به دو بخش مجزا تقسیم بندی کرد.بخش اول که در برگیرنده محور تاریخی باغ می باشد بیانگر هندسه موجود در باغ ایرانی است و بخش دوم که در سالهای اخیر طراحی شده است متاثر از شیوه باغسازی ژاپنی بوده است. باغ ایرانی و باغ ژاپنی دو الگوی کهن باغسازی در جهان بشمار می روند و نشات گرفته از دو فرهنگ متفاوت می باشند که ماحصل گذر از خود محوری ها در کنار هم قرار گرفتن این دو الگو می باشد که فی نفسه به طرحی مدرن تبدیل شده است. در طی این تحقیق در روش مطالعات کتابخانه ای سعی بر جمع آوری اسناد و مدارک تاریخی باغ نموده ایم تا شناخت دقیق تری از تاریخ باغ به دست آوریم و تلاش می شود تا با رویکردی تحلیلی روند تغییرات باغ را مورد ارزیابی و مقایسه قرار دهیم. کلید واژگان: معماری باغ ایرانی گونه شناسی باغ ارم تحلیل کالبدی باغ ایرانی مقدمه باغ و باغسازی بر خلاف معماری همیشه زاییده نیازهای نخستین بشری نیست، از این رو انسان، دنیای آرمانی و تخیلهای دست نیافته اش را بواسطه علاقه همیشگی به محیط های طبیعی، در باغسازی می جوید و باغ آیینه ای تمام نما برای هر فرهنگ می گردد. تمامی هنرها در باغ حضور می یابند، تمامی حکمت ها جلوه می کنند و خلاقیت های مهندسی به اوج می رسند، باغ محملی مناسب برای شناخت خصوصیات و ویژگیهای هر فرهنگ است.”باغ طبیعت دست ساز بشر است، طبیعتی است برخاسته از ذهن و پرداخته به دست انسان” (ابوالقاسمی، ۱۳۷۱) وجود تفاوت در اندیشه و فرهنگ موجب به وجود آمدن الگوهای متفاوت برای یک فضا شده است. یکی از این کهن الگوهای به وجود آمده شیوه باغسازی ایرانی است که بر اساس برخی از اسناد موجود پیشینه آن حداقل به دوران هخامنشی می رسد در طول تاریخ ایران ویژگی ها و اصول اساسی داشته است که آنرا از سایر باغ ها در سرزمین های دیگر متمایز می سازد. برخی از این اصول مانند چهار باغ و کاربرد شبکه های شطرنجی همواره در طراحی باغ های ایرانی استفاده می شده. باغ ارم از جمله باغ هایی است که اگر از تغییرات به وجود آمده در آن گذر کنیم، برخی از اصول باغسازی ایرانی در طراحی آن به چشم می خورد. این باغ از مشهورترین و باسابقه ترین باغ های تاریخی ایران به شمار می آید. دکتر بهمن کریمی درباره سبک و شیوه باغ ارم می نویسد: “طرز ساختمان خیابان های آن عیناً طرز باغهائی است که در زمان ساسانیان احداث گردیده است. در اطراف دارای خیابان های مستقیم زیبا و سروهای بسیاری خصوصاً سرو آزاد که در هیچ نقطه ایران سروی بدین استواری نمی توان یافت منحصر به شیراز و بدین باغ است و آبشارهای متعدد از هر جانب آن روان است. “ نام باغ ارم همواره سابقه تاریخی آن را به دوش می کشد. سنت های فرهنگی و اعتقادات مذهبی در به وجود آمدن باغ های ایرانی بسیار موثر بوده به طوری که باغ ایرانی را تمثیلی از بهشت دانسته اند و نام هایی همچون ارم را برای آن برگزیده اند و در آیه ۷ سوره فجر آمده است که “ارم ذات العماد” و به علاوه در تفاسیر، داستان بهشت ارم را که یکی از افسانه های معروف قدیمی عرب است روایت کرده اند (الطبرسی، ۱۳۵۰) و در تاریخی مازندران در این رابطه آمده است که برخی برآنند که ارم “باغ شداد” است که چون هود پیغمبر توصیف بهشت اله تعالی کرد، وی در عوض بساخت بنابراین که شداد از احفا ارم است این باغ را اضافت بدو کرده، ارم می گویند. (گیلانی، ۱۳۵۲) طبق گفته علیرضا آریان پور در کتاب پژوهشی در شناخت باغ های ایران وجه تسمیه باغ ارم نیز به همین تفسیر باز می گردد. فهرست مطالب بررسی و تحلیل ساختار کالبدی باغ ارم شیراز 1 چکیده : 2 کلید واژگان 3 فصل اول:بررسی کالبدی باغ ایرانی 7 1 _ سرچشمه ها 8 2 _ پایه های معین باغ 12 3 _ تاریخچه باغ ایرانی 13 4 _ تاثیر باغسازی ایران بر باغسازی سایر ملل 19 برخی عناصر گونه شناختی معماری باغ 20 تعاریف باغ و باغ ایرانی 21 باغ ایرانی چیست ؟ 22 (شکل 5-8)؛ باغ فین کاشان،مأخذ:باغ ایرانی,خوانساری 23 (شکل 5-9)؛نقشه باغ فین کاشان،مأخذ: باغ ایرانی,خوانساری 24 عناصر باغ ایرانی 25 عناصر اصلی 25 زمین 26 آب 26 گیاهان 26 فضا 27 تقسیم بندی فضاهای باغ 28 (شکل 5-12)؛ چهار نحوه قرارگیری کوشک در محوطه باغ ایرانی ،مأخذ: باغ ایرانی, نعیما 28 فضاهای خدماتی و جنبی 30 عناصر فرعی 30 فصل دوم:تحلیل ساختار کالبدی باغ ارم شیراز 31 مقدمه 31 پیشینه تاریخی باغ ارم شیراز: تصویر ۱: اندرون باغ ارم و ضلع شرقی آن در عهد قاجاریه؛ ماخذ: آرشیو عکس ارگ کریمخان شیراز 33 تصویر ۲: پلان اولیه باغ ارم؛ ماخذ: آریان پور، ۱۳۶۵، پژوهشی در شناخت باغهای ایران، ص۳۲۰ 35 تصویر ۳: پلان برداشت شده از باغ در سال های اخیر؛ ماخذ: آرشیو دانشگاه شیراز 37 عمارت اصلی باغ ارم: 37 ساختار کالبدی باغ ارم: 37 تصویر ۴: پلان تغییر یافته باغ در طول زمان، تحلیل، ماخذ: نگارنده 38 تصویر ۵: طراحی پلان اولیه باغ به صورت شبکه های شطرنجی، ماخذ: نگارنده 40 تصویر ۶: عمارت پائینی باغ ارم در زمان قاجار؛ ماخذ: آریان پور، ۱۳۶۵، پژوهشی در شناخت باغهای ایران، ص ۳۱۲ 41 تصویر ۷: خیابان رسمی بین دو کوشک؛ ماخذ: آریان پور،۱۳۶۵، پژوهشی در شناخت باغهای ایران، ص ۳۲۰ 43 تصویر ۸: قرار گیری کوشک در یک سوم محور باغ؛ تحلیل نقشه : مولف 45 تصویر ۹: محور اصلی. نحوه کرت بندی باغ از بین رفتن نظم هندسی کاشت را نشان می دهد. 47 تصویر ۱۰: مسیر آب در محور اصلی، ماخذ: نگارنده 49 تصویر ۱۱: نظام آبیاری باغ؛ ماخذ: نگارنده 51 نظام آبیاری باغ: 51 گونه شناسی باغ ارم: 53 باغ صخره ای: 55 تصویر ۱۳: باغهای خاور دور، ماخذ: www.wikipedia.com سنگ: (پله های سنگی، پیاده روهای سنگی) 56 تصویر ۱۵: سنگهای صخره ای و گیاهان موجود در باغ،؛ 59 منابع: 59