مقاله رشته محیط زیست با عنوان دسترسی پذیری عناصر سنگین در خاك منطقه یك شهرداری تهران

کارشناسی ارشد
دانلود مقاله رشته محیط زیست با عنوان دسترسی پذیری عناصر سنگین در خاك منطقه یك شهرداری تهران Bioavailability of heavy metals in Tehran Soil (Municipality No.1) چكیده یكی از مسائلی كه امروزه حائز اهمیت زیادی است آلودگی هوا و خاك در جوامع شهری و صنعتی مانند شهر تهران می‌باشد. محدوده وسیعی از تركیبات معدنی و آلی سبب آلودگی خاك می‌گردد. مهمترین تركیبات معدنی آلاینده، فلزات سنگین هستند. غلظت بالای عناصر سنگین ناشی از فعالیت‌های انسانی مانند ترافیك، احتراق سوخت‌های فسیلی و... منجر به تنزل كیفیت محیط زیست شهری و اثرات سمی در سلامت بشر می‌شود. در این مقاله میزان دسترسی‌پذیری عناصر سنگین وانادیم، كادمیم، كبالت، سرب، نیكل، روی و مس در خاك اندازه‌گیری شد. برای این منظور 8 نمونه خاك از چهار كاربری مسكونی، تجاری، پاركها و بزرگراههای منطقه یك تهران انتخاب گردید. نمونه‌ها مورد تجزیه كامل قرار گرفته و توسط AAS اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان می‌دهد غلظت كلیه عناصر نامبرده به استثنای سرب، كبالت و كادمیم پایین است. بالاترین و پائین‌ترین میانگین غلظت عناصر به ترتیب مربوط به دو عنصر وانادیم و كادمیم می‌باشد. همچنین بر طبق نتایج آنالیز خوشه‌ای منشأ این عناصر به دلیل ضریب همبستگی بالا با نیكل و وانادیم، بنزین مصرفی خودروها است. پس از آن نمونه‌ها تحت آزمایشات دسترسی پذیری زیستی قرار گرفته شد. نتایج نشان می‌دهد دسترسی پذیری زیستی عنصر سرب از سایر عناصر بیشتر و میزان جذب هیچ یك از عناصر به حد آستانه مسمومیت گیاهی نرسیده است. كلمات كلیدی: محیط زیست شهری دسترسی پذیری زیستی عناصر سنگین خاك شهری گیاهان مقدمه یكی از انواع آلودگی‌های محیط زیست، آلودگی خاك است. خاك به عنوان پالاینده طبیعت محسوب شده و به دلیل برخورداری از خواص فیزیكی، شیمیایی و زیستی علاوه بر اینكه تأمین كننده مواد غذایی می‌باشد، خاصیت تصفیه كنندگی نیز دارد. در نتیجه تجمع هرگونه ماده‌ای كه سبب كاهش قابلیت استفاده از خاك گردد، آلودگی خاك گویند. بر اثر فعالیت‌های مختلف انسانی خاك دچار آلودگی می‌شود(Alloway, 1995). در طول دو دهه گذشته مشكل آلودگی عناصر سنگین در خاك بسیار حائز اهمیت بوده است. خصوصاً ورود این عناصر به خاك شهری در نتیجه فعالیت‌های انسانی مانند تردد خودروها، ترافیك، فعالیت‌های صنعتی، دفن مواد زائد شهری یا لجن فاضلاب، احتراق سوخت و... منجر به مشكلات جدی در محیط زیست شهری شده است. افزایش تقاضا جهت حفاظت از محیط زیست و بازسازی زمین منجر به انجام پژوهش‌هایی روی غلظت كل عناصر سنگین و دسترسی‌پذیری زیستی این عناصر در خاك شهری شده است. (Ge et al., 2000). ارزیابی‌های زیست محیطی نشان می‌دهد كه فلزات سنگین از لحاظ زیستی در دسترسند و قابلیت جذب شدن را دارند. در اكثر موارد این امر توسط گیاهان انجام می‌شود. جذب این عناصر توسط گیاهان راهی است جهت ورود آنها به زنجیره غذایی. یعنی با مصرف گیاه توسط جانوران، این عناصر نهایتاً به بدن انسان راه می‌یابند. اما در بسیاری موارد جذب عناصر توسط گیاه سودمند است و موجب رشد گیاه و پاكسازی خاك می‌شود(Karbassi&Bayati,1386). فلزات سنگین در خاكها به اشكال مختلف با قابلیت جذب متفاوت توسط گیاهان وجود دارند. این عناصر به فرم كلوئیدی، فاز محلول و یا به شكل یونی در خاك می‌باشند و ارتباط نزدیكی با اسید هومیك و رسهای آلی دارند. شكل‌های حلال آنها معمولاً به صورت یونی و یا غیریونی (كلات‌های آلی و كمپلكس) می‌باشند. حلالیت فلزات در خاك توسط pH، مقدار فلز، ظرفیت تبادل كاتیونی، مقدار كربن آلی، اكسیداسیون تركیبات معدنی و پتانسیل احیاء كنترل می‌شود. به نظر می‌رسد pH بیشترین تأثیر را بر حلالیت و نگهداری فلزات در خاك دارد. فهرست مطالب چكیده 1 كلمات كلیدی 2 مقدمه 3 منطقه مورد مطالعه 6 روش تحقیق 7 شكل 1- نقشه منطقه یك تهران (Cartography &Geogrphy Institute, 1386) 9 نتایج و بحث: 10 جدول 4- ضریب همبستگی بین عناصر سنگین اندازه‌گیری شده در خاك منطقه یك تهران 17 شكل 2- دندوگرام آنالیز خوشه‌ای در خاك منطقه یك شهرداری تهران 19 نتیجه‌گیری 19 جدول 5- معرفی گونه‌های گیاهی مقاوم به آب و هوای تهران و مؤثر در گیاه درمانی (Hinman, 2005) 20 Reference: 25