پیش بینی اثرات زیست محیطی احداث سد

محیط زیست
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد محیط زیست پیش بینی اثرات زیست محیطی احداث سد

(سد خرسان 2 در استان های چهار محال بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد)

چکیده: به طور کلی سد به عنوان جزیی از مدیریت منابع آب یکی از مهمترین سازه هایی است که در تنظیم جریان های سطحی به ویژه در مناطقی که دارای توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارش باشد، نقش عمده ای ایفا می کند. بنابراین با توجه به رشد و توسعه سد سازی در جهان به ویژه در ایران لزوم بررسی آثار زیست محیطی سد از اهمیت خاصی برخوردار است. سدها دارای اثرات مثبت و منفی بر روی محیط زیست می باشند ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها می تواند براساس معیارهای مختلفی بر طبق اثرات کوتاه مدت و درازمدت اثرات بر سطح منطقه و نواحی که تحت تاثیر تاسیسات سد قرار دارد و اثرات اجتماعی و مزایا و خسارات طبقه بندی شود. این اثرات ممکن است بر وضعیت و رفتار هواشناسی، زیست شناسی، فرهنگ، آثار باستانی و غیره تاثیر گذاشته و به شدت موجب تغییر و پیچیدگی آن شود . این مطالعه با هدف پیش بینی اثرات محیط زیستی سد خرسان 2 در استان های چهار محال بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد قرار گرفته است به انجام رسیده است. به این منظور پس از جمع آوری اطلاعات پایه و شناسایی محیط تحت تاثیر در قالب محیط فیزیکو شییمیایی (آب و هوا، اقلیم، زمین شناسی و گسل، هیدرولوژی) و محیط بیولوژیکی (گونه های گیاهی و جانوری.) و نیز بررسی محیط اقتصادی، اجتماعی فرهنگی محدوده مورد مطالعه شامل، اطلاعات خانوار، سن، جنس، آموزش، اشتغال، درآمد، سطوح زیر بنایی، جاذبه های طبیعی و میراث فرهنگی و نیز اماکن اقامتی، سیاحتی و زیارتی محدوده مورد مطالعه، مطالعات پایه محیط زیست تحت عنوان EBS به انجام رسید. به منظور پیش بینی اثرات محتمل محیط زیستی در خصوص پروژه های سد تعیین محدوده مطالعاتی در قالب 3 محیط بلافصل، تحت اثر مستقیم و غیر مستقیم به انجام می رسد. در شناسایی محیط تحت اثر مستقیم محدوده مطابق با حوزه آبریز محدوده مورد مطالعه مشخص می شود. رودخانه خرسان از سه شاخه های رودخانه بزرگ کارون می باشدا. که از پیوستن دورودخانه ماربر که حاصل جمع آوری آب قسمتهای شمالی و شمال شرقی رودخانه بشار که حاصل جمع آوری آب قسمتهای جنوبی و غربی حوزه آبریز می باشند، در محلی به نام سرسور تشکیل می شود. حوزه آبزیر در محل سد خرسان 2 با مساحتی بالغ بر 4/8257 کیلومتر مربع و محیط حوزه 2/646 کیلومتر می باشد و طول و عرض مستطیل معادل به ترتیب 12/295 و 98/27 کیلومتر می باشد. کلمات کلیدی: سدسازی اثرات زیست محیطی ویژگی های سد خرسان2 مقدمه آب همیشه به عنوان یک عنصر کلیدی در شکل گیری تمدن ها و استمرار آن ها بوده و همواره عامل اساسی در توسعه کشورها به شمار می رفته است. سد به عنوان سازه ای که حجم و ارتفاع معینی از آب را در یک موقعیت مکانی خاص ذخیره و اهداف متنوعی را دنبال می کند. می تواند مسائل مختلف اکولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... منطقه را تحت تغییرات جدی قرار دهد. طبیعت در مقابل تغییرات شگرف و سریع محیط اطراف خود واکنش نشان می دهد. گاهی اوقات عواقب این واکنشها به نحوی است که با تغییر محیط، زندگی را بر بشر سخت نموده و یا حتی اهداف یک طرح را به کلی ضایع می کند. در پاره ای از اوقات این تغییرات تدریجی بوده و اثرات نامناسب پس از یک مدت طولانی ظاهر می گردد. بعضاً تغییرات زیست محیطی ناشی از احداث یک سد چنان ناگوار و شدید است که سرمایه ملی را کاملاً ضایع می کند و مشکلات زیادی را برای مردم یک ناحیه پیش می آورد. شناخت این اثرات می تواند خطوط راهنمایی ارزنده ای برای برنامه ریزان دولتی، طراحان و سازندگان باشد. به همین دلیل ارزیابی زیست محیطی برای حذف یا تقلیل پیامدهای نامطلوب پروژه های بزرگ ضروری تشخیص داده شده است. این مطالعات با کاهش پیامدهای نامطلوب و ارائه راهکارهای مدیریتی زمینه را برای نیل به اهداف زیست محیطی در پروژه های بزرگ را فراهم می کند. فهرست مطالب چکیده................................1 مقدمه ..................................2 فصل اول – کلیات 1-1- هدف ..............................3 1-2- پیشینه مطالعاتی ...............4 1-3- روش مطالعاتی ...............4 فصل دوم – تعاریف و اصطلاحات 2-1- ارزیابی اثرات زیست محیطی چیست؟ 5 2-2- هدف ارزیابی اثرات چیست؟ 6 2-3- انواع روشهای تجزیه و تحلیل 9 2-3-1- روش Ad-Hoc 10 2-3-2- صورت ریزها – فهرست ها 12 2-3-3- ماتریس 13 2-3-4- شبکه ها 15 2-3-5- روی هم گذاری صفحات 15 2-3-6- مبانی انتخاب روش 16 2-4- نحوه تنظیم گزارش ارزیابی اثرات اجمالی 17 2-5- قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی در ایران 24 2-5-1- قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه های سد در ایران 24 فصل سوم - مشخصات فنی سد خرسان (2) 3-1- طبقه بندی انواع سد 26 3-2- ویژگی های طراحی، مهندسی و اجرای پروژه ساخت سد خرسان (2) 33 3-3- ویژگی های سدهای بتنی، قوسی 40 فصل چهارم – شناسایی محیط زیست منطقه مقدمه 42 4-1- محیط زیست فیزیکوشیمیایی 49 4-1-1- وضعیت شرایط آب و هوایی 49 4-1-1-1- اقلیم 50 4-1-1-2- بارندگی 53 4-1-1-3- دما 55 4-1-1-4- روزهای یخبندان 56 4-1-1-5- نم نسبی 56 4-1-1-6- ساعات آفتابی 57 4-1-1-7- باد 58 4-1-1-8- تبخیر 60 4-1-2- هیدرولوژی و رسوب 63 4-1-2-1- مورفولوژی رودخانه 63 4-1-2-2- ایستگاههای آب سنجی منطقه 63 4-1-2-3- مشخصات توپوگرافی و فیزیوگرافی حوزه های آبریز 63 4-1-2-4- آبدهی 64 4-1-2-5- سیلاب 67 4-1-2-6- رسوب 68 4-1-2-7- کیفیت شیمیایی آبهای سطحی 69 4-1-3- زمین شناسی 69 4-1-3-1- موقعیت زمین شناسی 69 4-1-3-2-لرزه خیزی و خطر زمین لرزه 70 4-2- محیط زیست بیولوژیکی 75 4-2-1- آمار و اطلاعات فلور، فون و زیستگاه 76 4-2-1-1- آمار و اطلاعات فلور 76 4-2-1-2- آمار اطلاعات فون 81 4-2-1-3- آمار و اطلاعات زیستگاه 86 4-2-2- فهرست اسامی گونه های حساس در محدوده مطالعاتی 97 4-3- محیط زیست اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی 100 4-3-1- محیط اجتماعی 102 4-3-1-1-تسهیلات عمده مورد استفاده توسط خانوارها 102 4-3-1-1- سکونتگاهها 103 4-3-1-2- ویژگی های جمعیتی 103 4-3-2- فعالیتهای اقتصادی 115 4-3-2-1- اشتغال 118 4-3-3- محیط فرهنگی 122 فصل پنجم - بحث و نتیجه گیری مقدمه 124 5-1- آشنایی با ارزیابی زیست محیطی با روش ICOLD 126 5-2- پیش بینی اثرات برخی شاخصهای محیط زیستی سد خرسان (2) 133 5-2-1- پیش بینی اثرات بر محیط فیزیکوشیمیایی 133 5-2-1-1- اثرات بر هوا و اقلیم 133 5-2-1-2- اثر بر روی منابع آب 134 5-2-1-3- اثرات بر فرسایش و رسوب 134 5-2-1-4- فشرده شدن خاک 135 5-2-1-5-تغییرات در شکل،زه کشی اراضی و ریخت شناسی 135 5-2-1-6- اثر بر سیلاب 135 5-2-1-7- اثرات سد مخزنی خرسان 2 در ایجاد زلزله های القایی 135 5-2-1-8- آلودگی خاک 135 5-2-2- پیش بینی و تعیین آثار بر محیط بیولوژیکی 136 5-2-2-1- اثر بر گیاهان 136 5-2-2-2- اثرات بر روی حیات وحش 136 5-2-2-3- اثرات بر اکوسیستم ها و زیستگاه ها 139 5-2-3- پیش بینی اثرات بر محیط اجتماعی، اقتصادی 140 5-2-4- جمع بندی اثرات زیست محیطی طرح 144 5-3- پیشنهادات 146 منابع و مأخذ 147 فهرست جداول جدول شماره (4-1) : وضعیت اقلیمی ایستگاههای منطقه مورد مطالعه در اقلیم نمای آمبرژه 52 جدول شماره (4-2) : متوسط بارندگی سالانه در محل سد 53 جدول شماره (4-3) : متوسط بارندگی ماهانه حوزه آبریز سد خرسان 2 54 جدول شماره (4-4) : حداکثر بارندگی محتمل 24 ساعته در محل سد 55 جدول شماره (4-5) : پارامترهای روزهای یخبندان در محل سد خرسان 2 56 جدول شماره (4-6) : پارامترهای ساعات آفتابی در محل سد خرسان 2 57 جدول شماره (4-7) : متوسط سرعت باد در محل سد خرسان 2 59 جدول شماره (4-8) : حداکثر سرعت باد ممکن به ازای دوره برگشت های مختلف در محل سد خرسان 2 59 جدول شماره (4-9) : خلاصه پارامترهای اقلیمی در محل سد مخزنی خرسان 2 62 جدول شماره (4-10) : نتایج مشخصات فیزیکی و توپوگرافی حوزه های مورد مطالعه 64 جدول شماره (4-11) : متوسط آبدهی ماهیانه و سالیانه ایستگاههای مورد مطالعه و محور سد خرسان 2 66 جدول شماره (4-12) : نتایج محاسبات سیلاب حداکثر یکروزه و لحظه ای ایستگاههای مورد مطالعه 67 جدول شماره (4-13) : مقادیر رسوبات رودخانه خرسان در محل ایستگاه بارز و محور سد مخزنی خرسان 2 68 جدول شماره (4-14) : مشخصات زمین لرزه های روی داده در گستره پیرامون سد خرسان 2 73 جدول شماره (4-15) : ژرفای کانونی چند زمین لرزه مطالعه شده پیرامون ساختگاه در خرسان 2 74 جدول شماره (4-16) : وضعیت حفاظت گونه های جانوری محدوده مطالعاتی 98 جدول شماره (4-17) : وضعیت حفاظت گونه های گیاهی محدوده مطالعاتی 99 جدول شماره (4-18) : مشخصات عمومی شهرستان های منطقه مطالعاتی 101 جدول شماره (4-19) : میزان رشد جمعیت شهرستان های لردگان و بویر احمد 105 جدول شماره (4-20) : میزان رشد جمعیت شهرستان های لردگان و بویر احمد به تفکیک مناطق شهری و روستایی 106 جدول شماره (4-21) : میزان باسوادی در شهرستان های لردگان و بویر احمد 110 جدول شماره (4-22) : درصد واحدهای مسکونی موجود در منطقه بر حسب نوع اسکلت 112 جدول شماره (4-23) : میزان اشتغال و بیکاری در شهرستان های لردگان و بویر احمد 119 جدول شماره (5-1) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط فیزیکی 130 جدول شماره (5-2) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط بیولوژیکی 131 جدول شماره (5-3) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط اجتماعی – اقتصادی 132 فهرست نمودارها نمودار شماره (4-1) : طرح شماتیک سیستم رودخانه ای محدوده طرح خرسان 2 48 نمودار شماره (4-2) : توزیع ماهانه متوسط تبخیر از سطح آزاد آب در محل سد خرسان 2 61 فهرست اشکال شکل (4-1) موقعیت محل ساخت سد خرسان2 45