بررسی حوزه های مختلف منطقه گرایی در منطقه خلیج فارس با تاکید بر نقش ایران

علوم سیاسی
دانلود تحقیق رشته علوم سیاسی بررسی حوزه های مختلف منطقه گرایی در منطقه خلیج فارس با تاکید بر نقش ایران مقدمه: در واقع شكی نیست كه همگرایی كشورهای منطقة خاورمیانه و ایجاد اتحادیة خاورمیانه به مانند اتحادیة اروپا و سایر اتحادیه‌ها نه تنها به نفع جمهوری اسلامی ایران است، بلكه به نفع كل كشورهای منطقة خاورمیانه می‌باشد. چون دلایل بسیاری بر این ادعا وجود دارد كه به برخی از آنها در فصول قبل اشاره گردیده لذا از تكرار مجدد آنها خودداری می‌شود.اما مسئله اینجاست كه ایران، در این رابطه چه كار می‌تواند بكند و چگونه باید انجام دهد؟ از كجا شروع نماید تا موفق گردیده و به آن هدف نهایی و مطلوب برسد؟ اینكار مطمئناً ضروری بود، چرا كه برای متحد شدن و برقراری روابط گسترده و نزدیك در زمینه‌ها و حوزه‌های مختلف باید شناخت كافی و لازم را از كشورهای مورد نظر داشته باشیم. این مهم، در روابط ملّی، داخلی، اجتماعی، خانوادگی و فردی نیز وجود دارد. بعبارت دیگر وقتی فردی با فرد دیگری می‌خواهد دوست شود یا معامله‌ای انجام دهد، دختر یا پسری كه می‌خواهند ازدواج كرده و وصلت خانوادگی انجام دهند، قوم و قبیله‌ یا شركتهایی در نقاط مختلف یك كشور كه می‌خواهند روابط برقرار كنند؛ قبل از هر چیز، به شناسایی خصوصیات، منش، آداب و سایر مسائلی كه دانستن آنها برای‌شان مهم است، اقدام می‌كنند و اگر اختلاف سلیقه‌ها به حدی باشند كه قابل تحمل و قابل اجرا برای طرفین نباشند، قید برقراری روابط را می‌زنند. اما در صورتیكه تشخیص داده شود حداقل در یك حوزه از حوزه‌های موجود برای برقراری روابط، منافع سودآوری وجود دارد، مطمئناً چنین فرصتی را از دست نمی‌دهند. وقتی روابط و تعاملات برقرار شد و منافع حاصل از آن محرز گردید و خوی و خصلت‌ها به هم نزدیك‌تر شده و به صورت عادت در آمد، نه تنها حرف جدایی و لغو روابط به میان نخواهد آمد بلكه میل و اشتیاق جهت گسترش تعاملات در سایر حوزه‌ها برای افزایش منافعِ بیشتر از جمله ظهور قدرتِ متحدة منطقه‌ای كه در مجموع با هزینة بسیار كمتری بدست می‌آید، افزایش خواهد یافت. . شاید به جرأت می‌توان گفت كه هیچ دو كشوری را نمی‌توان در منطقه پیدا كرد كه لااقل در یك حوزة به خصوصی وجه اشتراك داشته باشند. پس آیا با این حساب می‌توان به ایجاد چنین اتحادیه‌ای امیدوار بود؟ آیا با وجود این همه اختلاف سلیقه‌ها جمهوری اسلامی ایران می‌تواند راه‌حلی برای این منظور پیدا كرده و توافقی ماندگار بین این كشورها به عمل آورد؟ آیا وجود این همه نظام‌های حكومتی مختلف، سیستم‌های اقتصادی متفاوت، شیوه‌های گوناگون ادارة جوامع، فرهنگ‌ها و خصوصیات رفتاری- اجتماعی متنوع، اختلاط ادیان و مذاهب و دارا بودن اقوام و قومیت‌های متعدد در هر كدام از این كشورها، روزنه و راهی را برای نیل به این مقصودِ مقدس گذاشته است. مقدس از این لحاظ كه تحقق این امر، مودّت و دوستی در پی داشته و صلح و آرامش را به ارمغان آورده و از جنگ و خونریزی جلوگیری خواهد كرد و رفاه و آسایش را برای جوامع این منطقة حساس بین‌المللی بوجود خواهد آورد. لذا چنین اقدامی و رسیدن به چنین هدف و آرمانی مسلماً امری مقدس است. نگارنده جواب این سؤالات را مثبت دانسته و به آن پاسخ آری می‌دهد (یعنی امکان تشکیل اتحادیة خاورمیانة قدرتمند و مستحکم وجود دارد و بالاخره به حقیقت خواهد پیوست). چرا كه اتحادیه‌ها و منطقه‌گرایی‌های مختلفی در بعد از جنگ جهانی دوم بوجود آمده و تشكیل یافته‌اند كه كشورهای تشكیل دهندة آنها چنین اختلاف‌ها و تفاوت‌هایی داشته‌اند. بطوری كه حتی مسبب وحشتناك‌ترین، هولناك‌ترین و خونین‌ترین جنگ‌های اول و دوم جهانی و بسیاری دیگر از جنگ‌های به وقوع پیوسته در اقصی نقاط جهان بوده‌اند؛ چه كسی می‌توانست تصوّر كند كه كینه‌توزی و دشمنی بین كشورهای تشكیل دهندة اتحادیة اروپا و مخصوصاً بین دو كشور آلمان و فرانسه تمام شدنی است. اتفاقاً و برعكس بانی و باعث شكل‌گیری اتحادیة اروپا همین دو كشور بودند كه در ابتدا به همراه چهار كشور دیگر (هلند، بلژیک، لوکزامبورگ و ایتالیا) زیربنای آن را بنا نهاده و اكنون اعضای این اتحادیه به 27 كشور رسیده است و با آن اساسنامه‌ای كه متفق‌القول تظیم نموده و به تصویب رسانده‌اند، بعید می‌توان احتمال داد جنگ و خشونتی در بین اعضای آن رخ دهد. یا در مورد بررسی موافقت‌نامة تجارت آزاد آمریكای شمالی (نفتا) ملاحظه كردیم كه نظام حاكم بر ایالات متحدة آمریكا سرمایه‌داری مبتنی بر بازار آزاد بود در حالیكه كشور مكزیك را حكومتی دیكتاتوری با اقتصادی بسته اداره می‌نمود. اما با اینحال منافع تشكیل چنین اتحادیه‌ای چنان بیشتر تشخیص داده شد كه بالاخره ایجاد چنین اتحادیه‌ای ضرورت یافت و حتی منافع بیشتری عاید مکزیک گردید. بنابراین، در این تحقیق حوزه‌های مختلف منطقه‌گرایی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در اینجا نیز سعی شده اولویت‌بندی این حوزه‌ها مد نظر قرار گیرد یعنی ترتیب بررسی، از حوزه‌های با حساسیت سیاسی كمتر به حوزه‌های با حساسیت سیاسی بیشتر می‌باشد. و این اولویت‌بندی، نه نظر نگارنده، بلكه نظر اكثر پژوهشگران و صاحب‌نظران است.البته در همة این حوزه‌ها ضمن بررسی، نقشی برای جمهوری اسلامی ایران قائل شده‌ایم كه مسلماً جای بسی تأمل و ارائة نظریه‌های اصلاحی برای اجرای آنها دارد. کلمات کلیدی: منطقه‌گرایی خاورمیانه منطقه گرایی در خلیج فارس حوزه‌های مختلف منطقه‌گرایی ابعاد متفاوت منطقه‌گرایی خاورمیانه نقش ایران در منطقه گرایی خاورمیانه فهرست مطالب منطقه‌گرایی خاورمیانه در ابعاد و حوزه‌های مختلف آن 1- مقدمه 2- منطقه‌گرایی در حوزة اقتصادی 3- منطقه‌گرایی در حوزة اجتماعی 4- منطقه‌گرایی در حوزة فرهنگی 5- منطقه‌گرایی در حوزة دفاعی- امنیتی منطقه‌گرایی در حوزة سیاسی منابع