وقف از سوی اشخاص حقوقی

فقه،حقوق،الهیات
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته حقوق وقف از سوی اشخاص حقوقی چكیده دربارة اختیارات و تكالیف شخص حقوقی، پرسش‌ها و ابهام‌های فراوانی وجود دارد؛ اما در این نوشتار، به بررسی مبانی اعتبار و مشروعیت به‌وسیلة شخص حقوقی از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی می‌پردازیم. به عبارت دیگر، در این مقاله به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم كه آیا شخص حقوقی می‌تواند عمل حقوقی وقف را انجام دهد؟ در فرض امكان، چه ادله‌ای بر اعتبار این عمل حقوقی «شخص حقوقی» وجود دارد؟ همچنین با توجه به اینكه انعقاد عقدِ وقف، متوقف بر برخی شرایط مثل مالكیتِ واقف و قصد قربت و... است، شرایط وقف از سوی اشخاص حقوقی بررسی می‌شود.آن‌گونه كه از فقه و حقوق اسلامی برمی‌آید، اشخاص حقوقی از همة حقوق اشخاص حقیقی برخوردارند؛ مگر حقوقی كه به‌طور طبیعی به شخص حقیقی اختصاص دارد. همچنین ادلة وقف نیز اطلاق داشته و شامل وقف شخص حقوقی می‌شود؛ اما قصد قربت، شرط صحت وقف نیست؛ بلكه فقط شرط كمال و ثواب است. كلیدواژه‌ها: وقف شخصیت شخص حقیقی شخص حقوقی مقدمه شخص حقوقی عبارت است از دسته‏ای از افراد كه منافع و فعالیت مشترك دارند یا اموالی كه به هدف خاصی اختصاص داده شده است و قانون آنها را طرف حق می‏شناسد و برای آنها شخصیت مستقلی قائل است؛ مانند دولت، شهر، دانشگاه، شركت‌های تجارتی و موقوفات. وقف عبارت است از اینكه عین مال حبس، و منافع آن تسبیل شود. صحت این عقد، متوقف بر یك‌سری شرایط است كه ذیل عناوینی همچون شرایط وقف، واقف، موقوف علیهم و مال موقوفه مطرح می‌شود.آنچه در این تحقیق به‌دنبال آن هستیم، بیان مبانی اعتبار و مشروعیت وقف به‌وسیلة شخصیت حقوقی، و وقف بر شخصیت حقوقی از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی است. همچنین با توجه به اینكه انعقاد عقد وقف، متوقف بر برخی شرایط مانند مالكیت واقف، قصد قربت و... است، مباحثی مثل اهلیت تمتع، اهلیت استیفای شخصیت حقوقی، شرطیت قصد قربت و چگونگی وقوع آن (قصد قربت)، در انجام دادن این‌گونه اعمال عبادی به‌وسیلة اشخاص حقوقی بررسی خواهد شد. عنوان «شخص حقوقی» به‌صورت مستقل در كتب فقهی مطرح نشده است؛ ولی فقیهان برای عناوین و موضوع‌هایی مثل حكومت حاكم، موقوفات، بیت‌المال، وجوهات شرعیه و موضوع‌هایی مانند آن، آثار و نتایجی قائل بودند كه بی‌تشبیه به اشخاص حقوقی عصر فعلی نیست. از نظر حقوقی نیز با مراجعه به قوانین مصوب كشورمان درمی‌یابیم نخستین‌ مرتبه عنوان شخصیت حقوقی در قانون تجارت مصوب 1304 مطرح شده است. همچنین پس از آن، به‌موجب قانون تجارت 1311، نظام‌ها، و قواعد، احكام و آثار قانونی آن بیان شد؛ اما وقف اشخاص حقوقی، یكی از مباحث جدید است كه تاكنون دربارة آن تحقیقی انجام نشده است. همچنین از آنجاكه بخشی از این پایان‌نامه به بررسی فقهی ـ حقوقی وقف‌نامة دانشگاه آزاد اختصاص داده شده است، از موضوع‌های جدیدی است كه پیشینه‌ای ندارد. روش تحقیق در نوشتارحاضر، روش تحلیلی ـ توصیفی، با استفاده از مطالعات كتابخانه‌ای است، یعنی با استفاده از متون علمی، مطالب استخراج، و با توضیح و تشریح لازم به نقد آنها پرداخته شده است. همچنین سعی شده است این موضوع با مسائل روز نیز تطبیق داده شود.در ابتدا معنای واژة شخصیت و اقسام آن، و سپس مبانی فقهی و حقوقی وقف به‌وسیلة شخص حقوقی را بیان خواهیم كرد. همچنین شرایط وقف از سوی شخص حقوقی را بررسی، و در قسمت پایانی وقف دانشگاه آزاد را ارزیابی خواهیم كرد. فهرست مطالب وقف از سوی اشخاص حقوقی 1 چكیده 1 كلیدواژه‌ها: 2 مقدمه 2 معنا و مفهوم شخصیت 4 اقسام اشخاص 5 الف). شخص حقیقی 5 ب) شخص حقوقی 5 مبانی فقهی وقف به‌وسیلة شخص حقوقی 7 مبانی حقوقی وقف به‌وسیلة شخص حقوقی 9 شرایط وقف به‌وسیلة شخص حقوقی 11 الف) اهلیت استیفاء 12 ب) مالك بودن واقف 12 اشخاص حقوقی دارای ماهیت عمومی 13 اشخاص‌حقوقی دارای ماهیت خصوصی 15 اشخاص حقوقی دارای ماهیت خصوصی و عمومی 17 ج) مشروع بودن جهت وقف 18 نتیجه‌گیری 19 منابع 20