حقوق
دانلود پایان نامه رشته حقوق با عنوان اقاله
مقدمه هنگامی كه دو طرف برای برآوردن نیازها و تأمین منافع خود با یكدیگر عقدی را منعقد میسازند, این عقد و پیمان از آثار شرعی برخوردار میشود و برابر با قاعده و اصل اوّلی در عقود پابرجا و وفای به آن ضروری خواهد شد, زیرا هركدام از دو طرف عقد به هنگام بستن عقد منظور و هدفی را دنبال میكردهاند كه برای برآورده شدن آن به انعقاد عقد روی آوردهاند؛ این هدف و حق نباید ضایع گردد. حال اگر هركدام پس از انعقاد عقد دریابند كه به هدف مورد نظر خود دست نمییابند و یا به هر دلیلی از انعقاد عقد پشیمان شوند, آن گاه نیز با توافق یكدیگر عقد را میتوانند برهم بزنند. به گفته دیگر, همان گونه كه اراده دو طرف در پدید آمدن عقد تأثیر میگذارد و بی این دو اراده عقدی برقرار نخواهد شد, همین دو اراده نیز در سرنوشت عقد تأثیر میگذارد؛ پابرجا بودن و یا از میان رفتن عقد, بنابر اراده دو طرف است. پس اگر به انحلال و زوال عقد و آثار آن تصمیم بگیرند, عقد از بین میرود و در پی آن, آثار عقد نیز زایل میگردد؛ به این عمل حقوقی (اقاله) یا (تفاسخ) گویند. از آن جا كه دلیل معتبری برای بطلان عقد با اقاله و بازگشت هریك از عوضین به مالكیت مالكان اوّلیه آن نیاز است, اقاله را عملی خلاف قاعده برشمردهاند, زیرا حكم لزوم عقد با تنها رضایت دهی و توافق متعاقدان به فسخ و تفاسخ عقد به طور قهری از بین نمیرود و میبایست دلیلی معتبر برخیزد تا بطلان عقد با اقاله به اثبات رسد. در مشروعیت اقاله نیز هرگز نباید تردید كرد, زیرا نصوص معتبری بر مشروعیت اقاله تأكید میكند؛ خبر ابن حمزه: (أیّما عبد أقال مسلماً فی البیع أقال الله عثرته یوم القیامة.)كه مانند چنین روایتی در میان اهل سنت به روایت ابوهریره از پیامبر وجود دارد. نیز خبر سماعة بن مهران و مرسل جعفری از شمار نصوصی است كه بدانها بر مشروعیت اقاله میتوان استناد كرد. در این نوشتار, بنابر فقه تطبیقی به دو نكته مهم درباره اقاله, نگاهی افكنده شده و دیدگاه مكاتب فقهی در آن باره بررسی شده است: 1. عقد بودن و یا فسخ عقد بودن اقاله؛ 2. جواز شرط در ضمن عقد بر دادن و ستاندن بیش از پرداختیِ هنگام معامله و بر دیگر شروط, آن گاه كه اقاله را عقد بشمریم.
کلمات کلیدی: اقاله تفاسخ حق فسخ حقوق عقد و پیمان
فهرست مطالب مقدمه 5 اقاله در لغت 7 اصطلاح و كاربرد اقاله 10 بررسی ماهیت اقاله 10 مقایسه اقاله و حقّ فسخ 17 مبنای اقاله 18 فایده و آثار حقوقی بحث 19 اقاله؛ عقد یا فسخ عقد 24 قلمرو اقاله 28 عقود و موارد اقاله ناپذیر 31 شرایط صحت اقاله 34 1. قصد و رضای طرفین 34 2. اهلیت دو طرف 36 3. معلوم و معین بودن موضوع اقاله 37 تلف عوضین در اقاله 44 تغییر عوضین 44 آیا افزودن یا كاستن از عوضین اقاله را بی اثر میكند 45 تلف عوضین معامله 47 خاستگاه نزاع 48 آثار اقاله 51 آثار اقاله در عقد تملیكی 52 عقد عهدی 55 نتیجهگیری 73 منابع و مآخذ 75