بررسی جنبه های مثبت لایحه مجازات اسلامی در قسمت حدود

هدف از نگارش این رساله بیان جنبه های مثبت لایحه در قسمت حدود می باشد .

در سال 1386 برای تصویب یک قانون جامع ، لایحه مجازات اسلامی شامل کلیات ، حدود ، قصاص و دیات از سوی قوه قضاییه تهیه و به دولت فرستاده شد . پس از تصویب این لایحه در دولت ، آذر 1386 لایحه به مجلس فرستاده شده و در کمیسیون حقوقی و قضایی مورد بحث و بررسی قرار گرفت . مجلس پس از بررسی و تصویب این لایحه آن را به شورای نگهبان ارسال کرد که با ایرادات شورای نگهبان مواجه شد و مجدداً به مجلس عودت داده شد .

این لایحه با اصلاحاتی در آذر ماه 1390 به تصویب کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی رسیده است . . کتاب دوم از لایحه جدید مجازات اسلامی به حدود اختصاص یافته است . این باب نوآوری های شکلی و ماهوی زیادی را نسبت به قانون فعلی دارا می باشد . محاسن شکلی لایحه شامل تفکیک قواعد عام حدود از قواعد خاص آن ، تفکیک مقررات ماهوی از مقررات شکلی و انطباق عناوین فصول با مواد مربوط ذیل آن می باشد .

فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
الف : ضرورت تحقیق 2
ب : اهداف تحقیق 2
ج : پرسش های تحقیق 2
د : فرضیه های تحقیق 3
ه : سازماندهی تحقیق 3

فصل نخست : مفاهیم : تحولات و درآمدی بر نوآوری های شکلی لایحه جدید در جرایم حدی
مبحث نخست : واژه شناسی 4
گفتار نخست : مفاهیم لغوی و اصطلاحی حدود 4
الف : مفهوم لغوی 4
ب: مفهوم اصطلاحی 6
ج : تفاوت حد و تعزیر 9
گفتار دوم : مفاهیم محاسن شکلی و ماهوی 9
الف : محاسن شکلی 9
ب : محاسن ماهوی 13
مبحث دوم : تحولات تاریخی 15
گفتار نخست : با تاکید بر حضور یا عدم حضور معصوم (ع) 15
الف : اجرای حدود در زمان معصوم (ع) 15
ب : اجرای حدود در غیبت معصوم (ع) 16
گفتار دوم : با تاکید بر حقوق کیفری ایران 20
الف : در دوران قبل از انقلاب 20
ب : در دوران پس از انقلاب 21
1 – قانون حدود و قصاص مصوب 1361 21
2 – قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 21
3 – قانون جدید مجازات اسلامی 22
مبحث سوم : درآمدی بر محاسن شکلی ناظر بر جرایم حدی در لایحه جدید 24
گفتار نخست : اعمال تفکیک قواعد عام حدود از قواعد خاص آن 25
الف : تشریح وضعیت در قانون مجازات اسلامی 25
ب : نوآوری های جدید در لایحه 26
1 – در زمینه اثبات جرایم 27
2 – در اعمال قواعد تعدد و تکرار 28
3 - در زمینه تاثیر توبه 32
4 – در زمینه تاثیر انکار 34
5 – در زمینه اعمال قاعده درأ 36
گفتار دوم : اعمال تفکیک مقررات ماهوی از مقررات شکلی 37
الف : تشریح اختلاط در قانون مجازات اسلامی 38
ب : تشریح وضعیت در لایحه جدید 39
گفتار سوم : انطباق عناوین فصول با مواد مربوطه ذیل آن 39

فصل دوم : نوآوری های ماهوی ناظر بر جرایم حدی در لایحه جدید
مبحث نخست : رفع خلاءهای تقنینی گذشته 42
گفتار نخست : در زمینه مقررات ناظر بر علم قاضی 42
الف : پذیرش علم قاضی در تمامی جرایم حدی 43
ب : تشریح جهت تحصیل علم قاضی 46
گفتار دوم : در زمینه سرقت از مال مشاع 48
الف : دیدگاههای فقهی و حقوقی 48
ب : سکوت قانون مجازات اسلامی 51
ج : دیدگاه لایحه جدید 52
گفتار سوم : در زمینه حد نصاب در صورت تعدد مباشرین سرقت 53
الف : دیدگاههای فقهی 53
ب : دیدگاه قانون مجازات اسلامی 54
ج : دیدگاه لایحه جدید 55
مبحث دوم : نوآوری های ناظر بر طرح مقررات ضروری 55
گفتار نخست : در زمینه شرکت ، معاونت و شروع به جرایم حدی 55
الف : شرکت در جرایم حدی 55
ب : معاونت در جرایم حدی 57
ج : شروع به جرم در جرایم حدی 59
گفتار دوم : در زمینه مقررات ناظر بر احصان 60
الف : موضوع ماده 7 – 221 63
ب : موضوع ماده 8 – 221 64
ج : موضوع تبصره ماده 8 – 221 65
د : نقش احصان در لواط 66
گفتار سوم : در زمینه مقررات تاثیر توبه در اسقاط مجازات حدی 68
الف : رویکردهای فقهی 68
ب : تحولات تقنینی 73
ج : رویکرد لایحه جدید قانون مجازات اسلامی 73
مبحث سوم: انطباق بیشتر مقررات ناظر بر محاربه با موازین فقهی 75
گفتار نخست: وجوه افتراق محاربه و بغی 76
گفتار دوم: اختلاط محاربه و بغی در قانون مجازات اسلامی 79
گفتار سوم: اصلاحات لایحه جدید 82
مبحث چهارم : در زمینه صیانت از مصالح عمومی جامعه و اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها 87
گفتار نخست : نوآوری های ناظر بر صیانت از مصالح عمومی جامعه 87
الف : در زمینه حذف رجم 87
ب : در زمینه حدی نمودن مجازات ساب النبی 89
گفتار دوم : نوآوری های ناظر بر صیانت از اصل قانونی بودن جرایم ومجازاتها 91
الف : تعیین مجازات مستوجب حد در امکنه خاص 9
ب : حذف عناوین کلی 92
نتیجه گیری 95
پیشنهادات 97
منابع 98
الف : کتابها 98
1 – کتابهاب فارسی 98
2 – کتابهای عربی 99
ب : مقالات و پایان نامه ها 100
ج : منابع اینترنتی 101
چکیده انگلیسی 101