پرسشنامه عمومی ارضای نیازهای روانشناختی پایه گانیه 2003

به منظور اندازه‌گيري میزان ارضای نیازهای روان‌شناختی پایه یعنی، نیاز به خودپیروی، نیاز به شایستگی و نیاز به ارتباط از «مقياس عمومی ارضای نیازهای پایه» (گانیه، 2003) استفاده شد. این مقیاس یکی از سه مقیاس مجموعه مقیاسهای نیازهای روان‌شناختی پایه است که گانیه (2003) گویه‌های آن را با اعمال تغییراتی از یکی دیگر از مقیاس‌های این مجموعه یعنی، «مقياس ارضاي نيازهای پایه در محیط كار » (ايلاردي ، لئون ، كسر و رايان، 1993) اقتباس کرده است. نسخه اصلی «مقياس عمومی ارضای نیازهای پایه» (گانیه، 2003) پرسشنامه‌ای خودسنجي است كه ميزان موافقت يا عدم‌ موافقت پاسخ‌دهنده را با 21 گویه كه دربارة ارضای نیازهای روان‌شناختی پایه هستند، در دامنه‌اي 7 درجه‌اي، مورد سؤال قرار مي‌دهد.

نمرة 1 معادل «كاملاً مخـالفم» و نمرة 7 معادل «كاملاً موافقم» است. 7 گویه مربوط به ارضای نیاز به خودپیروی، 6 گویه مربوط به ارضای نیاز به شایستگی و 8 گویه مربوط به ارضای نیاز به ارتباط می‌باشند. بنابراين، هر آزمودني سه نمره از اين مقیاس به دست مي‌آورد. نمرة بيشتر در هر خرده‌مقیاس به معنای آن است كه آزمودني چنين ادراك مي‌كند كه در نیاز مربوط به آن خرده‌مقیاس بیشتر ارضا شده است. بنا به نظر سازندگان مجموعه مقیاس‌های نیازهای روان‌شناختی پایه برای اندازه‌گيري میزان ارضای این نیازها از نسخه 9 گویه‌ای این مقیاسها که از 3 گویه برای هر خرده‌مقیاس تشکیل شده است نیز می‌توان استفاده کرد. با توجه به این موضوع در پژوهش حاضر از نسخه 9 گویه‌ای مقياس عمومی ارضای نیازهای پایه استفاده شد

از آنجا که نیاز به خودپیروی زمانی ارضا می‌شود که فرد احساس کند در رفتارها و تصمیم‌های خود آزادی عمل دارد (دسی و رایان، 2000)، می‌توان پیش‌بینی کرد که افراد خودپیرو با این گویه‌ها موافق باشند: «به طور کلی احساس مي‌كنم در بيان نظرات و عقايدم آزاد هستـم» و «دوست دارم بتوانم در موقعيت‌هـای مختلف زندگـی روزمره همان کسـی که هستم، باشم». نیاز به شایستگی زمانی ارضا می‌شود که فرد احساس کند در مواجهه با محیط خود از کفایت لازم برخوردار است (وایت، 1959). از این رو، می‌توان انتظار داشت که افرادی که نیاز به احساس شایستگی آنها ارضا شده است با این گویه‌ها مخالف باشند: « اغلب احساس مي‌کنم در سبک و سنگين کردن امور زندگی آن چنان که باید با کفايت نيستم» و «در زندگيم زياد فرصت نداشته‌ام که نشان دهم در قضاوت‌ها و تصميم‌گيري‌هايم با عرضه هستم».

نیاز به ارتباط، زمانی ارضا می‌شود که فرد احساس کند با دیگران ارتباط و پیوندی دوستانه و متقابل دارد (دسی و رایان، 2000؛ رایان و دسی، a2000). می‌توان انتظار داشت که افرادی که نیاز به ارتباط آنها ارضا شده است با این گویه‌ها موافق باشند: «واقعاً افرادی را که با آنها تعامل دارم دوست دارم» و «افرادی را که مرتب با آنها ارتباط دارم، دوستان خودم می‌دانم».
در پژوهش حاضر روایی «مقياس عمومی ارضای نیازهای پایه» با استفاده از روش تحليل عامل اكتشافي و روش همسانی درونی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور آزمون ثبات ساختار عاملی این مقیاس در مورد داده‌های مربوط به دانشجویان ایرانی همبستگي بين گويه‌ها مورد تحليل مؤلفه‌هاي اصلي قرار گرفت. اندازة ضريب كيزر ـ ماير ـ آلكين (شاخص كفايت نمونه‌گيري) و ضريب آزمون كرويت بارتلت (شاخص كفايت ماتريس همبستگي) حاكي از وجود شواهد كافي براي انجام تحليل عامل بود. اندازة ضريب كيزر ـ ماير ـ آلكين برابر با 738/0 بود كه از كفايت نمونه‌گيري محتوايي ماتريس همبستگي اطلاعات حکایت داشت. ضريب آزمون كرويت بارتلت نيز برابر با 573/962 و در سطح 0005/0 p < معنادار بود.