مدل ها و نظریه های روانشناسی در مورد پرخاشگری

مدل دو مولفه اي زيلمن، تعامل هيجان (برانگيختگي) و شناخت را در شکل گيري رفتار پرخاشگرانه مورد توجه قرار مي دهد. افکار مي توانند ما را به ارزيابي وقايع هيجاني و برانگيزاننده هدايت کنند و بدين وسيله بر چگونگي عکس العمل ما در مورد آن وقايع تاثير بگذارند. نتايج مطالعات زيلمن و ساير محققين نشان مي دهند زماني که افراد شديدا برانگيخته هستند، توانايي آنان براي کسب اطلاعات پيچيده در مورد ديگران و درک علل و هدف کارهاي آنان کاهش يافته و در نتيجه با ديگران به صورت تکانشي برخورد مي کنند. خلاصه آنکه پرخاشگري شکلي از رفتارهاي ضد اجتماعي است که تحت تاثير فعل و انفعالات بين هيجان و شناخت قرار دارد. به عبارت ديگر تفکر بر روي احساس تاثير مي-گذارد و آنچه که فرد احساس مي کند، بر روي طرز تفکر تاثير مي گذارد و اين الگوي پيچيده افکار و هيجانات است که درجه پرخاشگري عليه ديگران را مشخص مي کند (بارون و بيرن ، 1994).

در طي دوره گذار از دوره کودکي به نوجواني تغييرات مهمي در رفتار پرخاشگرانه ايجاد مي شود. تغيير عمده و نگران کننده اين است که پرخاشگري نوجوانان و جوانان معمولا به جراحت و در مواردي به مرگ منجر مي شود. اين تغيير تا حدي ناشي از افزايش قدرت جسماني در دوره نوجواني و بلوغ جنسي است. همچنين ممکن است به علت افزايش استفاده از انواع اسلحه در مواقع درگيري باشد. دومين تغيير اين است که نوجوانان به هنگام درگيري به گروه هاي مخرب روي مي آورند. سومين تغيير مربوط به اين است که عده اي از نوجوانان سرانجام با يک چهره صاحب قدرت مانند معلم، مدير مدرسه يا والدين درگير مي شوند و آن زمان ميزان درگيري والدين- کودک افزايش مي يابد. چهارم اينکه دوره نوجواني با افزايش درگيري بين جنسي مشخص مي شود. اين درگيري بين جنسي در دوره کودکي (زماني که کودکان آشنايي کمي با جنسيت شان دارند) کمتر مشاهده مي شود (هنسي و گويرين، 2002؛ مترجم توزنده جاني، 1384).

اگرچه در جريان رشد، پرخاشگري تغيير مي يابد و از موقعيتي به موقعيت ديگر دگرگون مي شود، اما کودکان از لحاظ تداوم رفتارهاي پرخاشگرانه در طول زمان با همديگر تفاوت دارند. بسياري از کودکاني که مبتلا به اختلالات شديدي هستند در زندگي آينده خود نيز از آن خلاصي نمي يابند (نلسون و ايزرائيل، مترجم طوسي، 1371). برخي از مطالعات ديگر نشان داده است که ثبات پرخاشگري دخترها در طول زمان کمتر از پسران مي باشد، اما در عين حال ساير مطالعات چنين چيزي نشان نداده اند. تخمين زده مي شود 30 درصد کودکان و نوجوانان دائما درگير رفتارهاي پرخطر بوده و 35 درصد ديگر هر از گاهي درگير چنين مسائلي مي شوند (هنسي و گويرين، 2002؛ مترجم توزنده جاني، 1384).

فهرست مطالب

2-6-پرخاشگري 4
2-6-1-تعريف پرخاشگري 7
2-6-2-انواع پرخاشگري 7
2-6-2-1نظريه هاي پرخاشگري 9
2-6-2-1-1-نظريه فرديت زدايي پرخاشگري زيمباردو 9
2-6-2-1-2-نظريه انسانيت زدايي- پرخاشگري فشباخ 10
2-6-2-1-3-نظريه انتقال برانگيختگي 10
2-6-2-1-4-نظريه درونگرايي- برونگرايي آيزنک 11
2-6-2-1-5-مدل شرمساري- پرخاشگري تانگني 11
2-6-2-1-6-مدل پرخاشگري- پرخاشگري 12
2-6-2-1-7-رفتار پرخاشگرانه در مراحل رشد کودکي و نوجواني 12
2-6-3-عوامل خطر ساز پرخاشگري 14
2-6-3-1-عوامل خطرساز موثر در پرخاشگري از جانب کودک 15
2-6-4-عوامل خطرساز موثر در پرخاشگري از جانب والدين 16
2-6-4-1-اسنادهاي نادرست والدين به عنوان عامل خطر ساز پرخاشگري 16
2-6-4-2-ويژگي هاي فردي والدين به عنوان عامل خطرساز در پرخاشگري 17
2-6-5-روابط پدر – مادر به عنوان عامل خطر ساز در پرخاشگري 19
2-6-5-1-تعامل والدين- کودک به عنوان عامل خطرساز در پرخاشگري 20
2-6-5-2-ساير تعاملات اجتماعي والدين به عنوان عامل خطرساز در پرخاشگري 22
2-6-6-مداخلات در زمينه پرخاشگري 23
2-6-6-1-روان تحليلگري 24
2-6-6-2-رويکرد عقلاني-عاطفي-رفتاري 25
2-6-6-3-رويکرد شناختي-رفتاري 26
2-6-6-4-ديدگاه يادگيري اجتماعي 28
پيشينه پژوهشي 29

منابع و مآخذ
منابع فارسی
منابع انگلیسی