سیستم اثربخش ارزشیابی عملكرد كاركنان؛ مبانی ، رویكرد ها و روشها

مدیریت
سیستم اثربخش ارزشیابی عملكرد كاركنان؛ مبانی ، رویكرد ها و روشها چكیده: منظور از ارزشیابی عملكرد، فرایندی است كه بوسیله آن كاركنان در فواصل معینی و بطور رسمی ، مورد ارزیابی قرار می گیرند. شناخت كاركنان قوی و اعطای پاداش به آنها و از این طریق ، ایجاد انگیزه برای بهبود عملكرد آنان و سایر كاركنان ،از جمله علل اصلی ارزیابی عملكرد است. در گذشته ،مدیران كلاسیك ارزیابی عملكرد را فقط به منظور كنترل كار كاركنان انجام میدادند،در حالی كه امروز جنبه راهنمایی و ارشادی این عمل، اهمیت بیشتری یافته است. هدف اصلی از ارزیابی عملكرد این است كه اطلاعات ضروری در باره نیروهای شاغل در سازمان جمع آوری گردد و در دسترس مدیران قرار گیرد تا آنها بتوانند تصمیمات بجا و لازم را در جهت بالابردن كمیت و كیفیت كار كاركنان اتخاذ نمایند . هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی عوامل و ویژگیهای موثر بر اثربخشی نظام ارزشیابی عملكرد كاركنان بوده است. به این منظور ابتدا مفهوم عملكرد و ارزشیابی آن از دیدگاه متخصصان بررسی شده و سپس رویكردها و روشهای مورد استفاده در سیستم های ارزشیابی عملكرد بیان شده است. در پایان نیز ضمن برشمردن خطاهای بالقوه در فرایند ارزشیابی عملكرد كاركنان ، ویژگیهای سیستم های اثربخش ارزشیابی عملكرد مورد بررسی قرار گرفته است. واژگان كلیدی: اثربخشی بهبود عملكرد ارزشیابی عملكرد مدیریت منابع انسانی مقدمه: ارزیابی عملكرد در تسهیل اثربخشی سازمانی یك وظیفه مهم مدیریت منابع انسانی تلقی می‌شود. در سالهای اخیر به نقش ارزشیابی عملكرد توجه زیادی معطوف شده است. به عقیده صاحبنظران یك سیستم اثربخش ارزشیابی عملكرد می‌‌تواند انبوهی از مزیت‌ها را برای سازمان‌ها و كاركنان آنها ارزانی دارد. لانجنكر و نیكودیم (1996)، بیان كرده‌اند كه سیستم ارزشیابی عملكرد؛ الف) بازخورد عملكردی مشخصی را برای بهبود عملكرد كاركنان فراهم می‌آورد، ب) الزامات كارآموزی كارمند را معین می‌كند ج) زمینه توسعه كاركنان را فراهم و تسهیل می‌كند، د) بین نتیجه‌گیری پرسنلی و عملكرد ارتباط نزدیكی برقرار می‌نماید و هـ) انگیزش و بهره‌وری كاركنان را افزایش می‌دهد. همچنین رابرتس و پاولاك (1996) معتقدند كه ارزشیابی عملكرد برای مقاصد متعدد سرپرستی و توسعه‌ای از جمله، الف) برای ارزشیابی عملكرد فردی بر حسب نیازهای سازمانی، ب) پیش‌بینی بازخورد به كاركنان در جهت اصلاح یا تقویت رفتار آنها و ج) تخصیص پاداش و ارتقای شغلی افراد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در عین حال، امروزه بسیاری از نظام‌های منابع انسانی و مدیریت معمول، مناسب به نظر نمی‌رسند و الگوهای قدیمی ناكارآمد تلقی می‌شوند. طی دهه اخیر، بسیاری از سازمانها دریافته‌اند كه در عمل فاقد نظام ارزشیابی عملكردی كه بتوان از طریق آن اولویت‌ها و اهداف خود را به كاركنان انتقال داد و بهسازی آنها را پی گرفت، هستند. انسان به دلیل گستردگی حیطه‌های شناختی و استفاده از ابزار‌های مختلفی نظیر احساس، مشاهده، ادراك، تجربه و قدرت تعلق و تفكر در موضوعات مختلف بویژه در ارزیابی و تفسیر رفتار و عملكرد كاركنان حساس بوده و مجموعه این عوامل كاردستیابی مدیران به ارزیابی عملكرد مؤثر را تحت الشعاع قرار داده است(استردویك ،2005 ص10). فهرست مطالب سیستم اثربخش ارزشیابی عملكرد كاركنان؛ مبانی ، رویكرد ها و روشها 1 چكیده: 1 واژگان كلیدی: 2 مقدمه: 2 مفهوم ارزشیابی عملكرد: 3 شكل 1. مدل ارزیابی عملكرد در سازمانها (نو و دیگران، 2008 ص 345) 4 اهداف ارزشیابی عملكرد: 5 شكل 2. اهداف ارزشیابی عملكرد (اسنل و بولندر، 2007 ص333 ) 6 رویكردها و روشهای ارزشیابی عملكرد: 7 روشهای ارزشیابی عملكرد: 8 الف) روشهای مبتنی بر ویژگیهای فردی 9 ب) روشهای مبتنی بر رفتار یا روشهای رفتاری 9 ج) روشهای مبتنی بر نتایج 9 شكل 3. خلاصه مزایا و معایب روشهای ارزیابی عملكرد كاركنان (اسنل و بولندرز، 2007 ص 361) 13 خطاهای بالقوه در سیستم‌های ارزشیابی عملكرد: 13 عوامل و ویژگیهای موثر بر اثربخشی سیستم‌های ارزشیابی عملكرد: 16 ب)ویژگیهای نظام های اثربخش ارزشیابی عملكرد: 17 منابع: 18