کارشناسی ارشد
پایان نامه کارشناسی ارشد هنر و گرافیک با عنوان خیالی نگاری یا نقاشی قهوهخانهای
چكیده: خیالی نگاری یا نقاشی قهوهخانهای یكی از شاخههای هنر عامیانه است.این پژوهش با بررسی نقاشی عامیانه در ایران آغاز میشود و در این راستا مختصری، به هنرهایی كه به نوعی در نقاشی قهوهخانه تاثیرگذار بودند، میپردازیم.در ادامه نظریات مختلف پیرامون تاریخچة نقاشی قهوهخانهای ارائه میدهیم.سپس ارتباط تنگاتنگ این نقاشی با نقالی و قهوهخانهها را مورد بررسی قرار میدهیم.پس از شمردن اصول این نقاشی در بخش تجزیه و تحلیل به ویژگیهای ساختاری نقاشی قهوهخانهای میپردازیم.بعد به موضوعات و مضامین و جایگاه ادبیات در خیالی سازی خواهیم پرداخت و سیستم آموزشی و اقتصاد در زندگی نقاشان را بررسی میكنیم.در انتها به معرفی هنرمندان و بررسی خصوصیات اعتقادی آنها و حامیانشان میپردازیم.
كلید واژه: نقالی قهوهخانه اسطورهها خیالی نگاری خیالی سازی نقاشی عامیانه پردههای درویشی نقاشی قهوهخانهای
مقدمه در ایام عزاداری تعداد تكیهها در محلهها روبه فزونی است و حال و هوای این تكیهها و حسینهها هم هرچه به سمت جنوب شهر تهران میرویم صمیمیتر میشود.داربستها و پارچههای سیاه روی آن و آنچه بیش از همه نظر را جلب میكند، تصویر چاپی و پرینت از شمایل معصومین و صحنههای كربلاست كه یكی از نشانههای تكیههاست و یكی از مهمترین نمادهای مذهبی در این اماكن است.چه بر سر نقاشیهای خیالی سازی آمده، امروز اصل این نقاشیها كدام تكیه را تزئین میكند؛ كدام قهوهخانه مجلس رزم پهلوانان را بر دیوار دارد. كپیهای دیجیتالی مثل سرطان برجان نقاشیها افتاده است دیگر عامه مردم كه بزرگترین حامی نقاشی قهوهخانه بودند، با بهای كمتر كپی دیجیتالی آن را برای خانه و قهوهخانه و تكیهها میگیرند.در دلم میگویم چه المی داشتند نقاشان خیالی ساز هنگام خلق صحنههای كربلا و چه عالمی داشتند مردم وقتی با دیدن پردهها اشك میریختند.نه اصلاً نمیتوان آن ارتباط را با شمایلهای بزرگ چاپ شدة امروز بر قرار كرد.عامة مردم امروز این را میپسندند و آن روزها خیالیسازیهاس استنادان را با دل و جان طلب میكردند.در این پژوهش به سلیقة عامة مردم و آنچه از هنر میخواستند در زمان تولد و اوج نقاشی قهوهخانهای پرداختم.
فهرست مطالب چكیده: 1 كلید واژه: 1 مقدمه 2 نقاشی عامیانه 4 دیوارنگاری بقاع متبرکه : 9 نقاشی پشت شیشه : 9 الف) نقاشی مذهبی پشت شیشه 11 ب) نقاشیهای تزئینی پشت شیشه: 12 چاپ سنگی: 13 الف – اثار ادبیات کلاسیک فارسی 13 ب – ادبیات مذهبی 15 ج – ادبیات عامیانه 17 د. کتابه ای ترجمه شده 18 هـ - کتابهای مکتب خانهای 18 1- قصه های اندرزی 19 2- قصه های عاطفی 19 3- قصه های مذهبی 19 4- کتاب های تاریخی و علمی 20 خیالی سازی: 21 ریشه های خیالی سازی: 26 نقل ، مشغله ذهنی نقاشان: 48 تایخچه نقالی 52 پرده داری 59 تاریخچه قهوه خانه 61 تزیینات قهوه خانه ها 66 آجرکاری و کاشیکاری 66 دیوار نگارهها 67 اصول خیالی سازی 70 1 -اصالت در چهره سازی : 70 2-روایتگری: 72 3-پرهیز از واقعگرایی 73 ویژگیهای ساختاری خیالی سازی 78 1-رنگ: 78 2-ترکیب بندی : 79 3-خط: 84 4-فرم: 85 5-ریتم: 85 6-سایه روشن: 86 7-نقوش تزئینی: 87 8-پرسپکتیو : 87 منظره سازی در خیالی سازی : 89 معیار زمان در خیالی سازی : 91 ادبیات و خیالی سازی : 92 موضوعات خیالی سازی: 93 الف ) بیان مذهبی در نقاشی خیالی سازی 93 1- داستانهایی از قرآن و تورات و سایر افسانههای مذهبی قبل از اسلام: 93 شرح آیینهای تشیع و مصیبتها در نقاشی خیالی سازی : 93 ب ) بیان رزمی و حماسی خیالی سازی: 95 ج ) بیان . بزمی و موضوعات عاشقانه خیالی سازی 96 زن در خیالی سازی : 98 تکنیک اجرائی خیالی سازی: 100 آموزش در نقاشی خیالی سازی: 101 نقش سنت در خیالی سازی: 102 نقش فرهنگ شخصی هنرمند در خیالی سازی: 104 اعتقادات و خیالی سازی : 105 مردم و حامیان : 105 نقاشان : 107 اقتصاد و رابطه آن با نقاشی خیالی سازی : 110 هنرمندان خیالی سازی 112 حسین قللراقاسی 112 محمد مدبر 114 تفاوت آثار قللر آقاسی و محمد مدبر 118 عباس بلوکی فر 120 حسن اسماعیل زاده 123 فتحالله قوللر 125 حاج رضا عباسی 126 عنایت الله روغنچی 126 میرزا حسن (حسن شله ) 127 علی الوندی همدانی 128 حسین همدانی 128 محمد رحمانی 133 علی طاهر 135 محمد صانعی 136 حسین منفردی 136 نتیجهگیری: 137 .منابع وماخذ: 145