سطح بندی نظام گردشگری روستایی با استفاده از مدل EP

این پایان نامه در مورد گردشگری روستایی با عنوان سطح بندی نظام گردشگری روستایی با استفاده از مدل EP (پتانسیل گردشگری) می باشد.

امروزه وجود پتانسيل‏هاي عظيم تاريخي و حتي طبيعي در ايران، اين كشور را به يكي از جذاب‏ترين مناطق گردشگري دنيا بدل نموده است وليكن با توجه به مشكلات موجود نظير پندارهاي غلط برخي گردشگران خارجي درباره ايران برخي مشكلات دست و پاگير اداري در سير ورود گردشگر و غيره باعث گرديده است تا از يكسو به اين مشكلات بر كميت و كيفيت صنعت گردشگري تأثير سوء داشته باشد و از سوي ديگر امر گردشگري در كشور آن طور كه شايسته است جدي تلقي نگردد.

لذا به نظر مي‏رسد جهت پيشرفت در اين زمينه، به خصوص در بخش منابع طبيعي صنعت گردشگري ايران بايد : « به شيوه‏اي منسجم، كنترل شده و پايدار بر مبناي برنامه‏ريزي مؤثر، توسعه يافته و اداره گردد. به اين ترتيب توريسم منافع قابل ملاحظه‏ي اقتصادي را بدون ايجاد مشكلات جدي اجتماعي و زيست محيطي براي ايران در پي خواهد داشت و علاوه بر اين، منافع توريسم براي استفاده آتي حفظ مي‏گردد.»

در اين ميان جاذبه‏ هاي طبيعي و اكوتوريستي ايران قادرند در كنار توانمنديهاي ميراث فرهنگي كمك شاياني به بهبود وضعيت توريسم ايران نمايند و با توجه به اين كه بررسي و شناخت جاذبه‏ هاي گردشگري هر استان اهميت زيادي دارند. لذا استان گيلان با توجه به داشتن محيطهاي بكر و زيبا « دريا و كوه» مي توان پيش‏قدم توسعه و رونق صنعت توريسم در ايران باشد و با شناسايي مناطق مستعد به بررسي توانهاي محيط طبيعي و ارائه راهكارهاي مناسب جهت جلب و جذب گردشگري نمايد.

شهرستان رضوانشهر در غرب استان گيلان و مسير جاده ترانزيتي سِنتو (فومن – ميانه) از داخل و جاده انزلي به آستارا از كنار آن به عنوان بخشي از اين پيكره پر جاذبه مي‏تواند با دارا بودن قابليت‏ها و و توانمنديهاي با ارزش به ويژه از نظر جاذبه ‏هاي توریستی و اكوتوريستی در سطوح منطقه‏اي، ملي و بين‏المللي مورد توجه قرار گيرد و با جذابيت‏هاي ويژه خود مي‏تواند بنا به فصول سال زمينه‏ هاي توريسم زمستانه و تابستانه را براي جهانگردان و ايرانگردان فراهم آورد به شرط آن كه اين جذابيت‏هاي بالقوه به فعليت برسند.

فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 3

فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 بیان مسئله 5
1-2 سوال تحقیق 6
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق 6
1-4 اهداف تحقیق 7
1-5 فرضیه 7
1-6 قلمرو تحقیق 7
1-7 محدویت های تحقیق 10
1-8 واژه ها و مفاهیم 10

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1 توريسم و گردشگری 13
2-2 تعريف اصطلاحات توريسم 15
2-3 طبقه‏بندي انواع توريسم 18
2-4 اشكال عمده توريسم 20
2-4-1 توريسم طبيعت يا اكوتوريسم 20
2-4-1-1 توريسم اقليمي (كليماتوريسم) 20
2-4-1-2 توريسم ساحلي 21
2-4-1-3 توريسم كوهستان و برف شهرها 22
2-4-1-4 توريسم جنگل 23
2-4-1-5 توريسم كوير و بيابان 23
2-4-1-6 توريسم آبهاي معدني و آبهاي گرم 23
2-4-1-7 توريسم درماني 24
2-4-1-8 توريسم ورزشي 24
2-5 گردشگری روستایی 24
2-5-1 محدوده گردشگری روستایی 25
2-5-2 اصول کلی برای گردشگری در روستا 28
2-5-3 فواید توسعه گردشگری روستایی 29
2-5-4 آسیب های توسعه گردشگری روستایی 32
2-5-5 خدمات گردشگری روستایی 35
2-5-6 فراورده کلی گردشگری روستایی 36
2-6 زيربناهاي صنعت توريسم 37
2-7 عوامل موفقيت كشورها در جلب توريسم 38
2-8 اثرات گردشگری 41
2-9 اثرات زیست محیطی 42
2-10 اثرات اقتصادی گردشگری 47
2-11 اثرات فرهنگی- اجتماعی گردشگری 51
2-12 اثرات سیاسی توسعة گردشگری 55
2-13 نظریه های گردشگری 56
2-13-1 نظرات قضایی 56
2-13-2 نظرات تولیدی 56
2-13-3 نظرات تاریخی 57
2-13-4 نظرات مدیریتی 57
2-13-5 نظرات اقتصادی 58
2-13-6 نظرات جامعه شناسی 58
2-14 مکاتب گردشگری 60
2-14-1 مکتب آمریکا 60
2-14-2 مکتب کانادا 60
2-14-3 مکتب انگلیس 61
2-14-4 مکتب استرالیا 61
2-15 پیشینه تحقیق 62

فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی تحقیق
3-1 روش کار 74
3-1-1 نوع روش تحقيق 74
3-1-2 روش گردآوری 74
3-1-3 ابزار گردآوری 75
3-1-4 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 75
3-1-5-جامعه آماری و حجم نمونه و مقطع زمانی 75
3-1-6- متغیر های تحقیق 76
3-2 ویژگیهای جغرافیایی محدوده مورد مطالعه 78
3-2-1 موقعیت 78
3-2-2 مشخصات محیط طبیعی 79
3-2-2-1 توپوگرافی 79
3-2-2-2 زمین شناسی 82
3-2-2-3 اقلیم 89
3-2-2-3-1 درجه حرارت 89
3-2-2-3-2 بارندگی 92
3-2-3 رطوبت هوا 95
3-2-4 ابرناکی سالانه 96
3-2-4-1 ابرناکی ماهیانه 97
3-2-5 ساعات آفتابی 98
3-2-5-1 ساعات آفتابی ماهانه 99
3-2-5-2 روزهای یخبندان 100
3-2-6 فشار هوا 102
3-2-7 باد 103
3-2-8 روش دمارتن اصلاح شده 106
3-2-9 سيستم طبقه بندي آمبرژه 107
3-2-10 منحني آمبروترميك 109
3-2-10-1 خاکشناسی منطقه 110
3-2-10-2 منابع آب 114
3-2-10-3 پوشش گیاهی 118
3-2-11 طبقه جنگلی پست 118
3-2 -11-1جنگلهای مخلوط ( آمیخته ) هیرکانین: 118
3-2-11-2 جنگلهای راش (آلش) کوهستانی 119
3-2-11-3 طبقه کوهستانی فوقانی 119
3-2-11-4 طبقه چراگاههای طبیعی و کوهستانی: 120
3-2-12 مشخصات اجتماعی - جمعیتی 123
3-2-13 تعدادجمعیت در سالهای آماری 123
3-2-14 توزیع و تراکم جمعیت 127
3-2-15 ساختار سنی و جنسی جمعیت 128
3-2-15-1 ساختار جنسی 128
3-2-16 سواد وآموزش 129

فصل چهارم: تجزیه تحلیل داده ها و یافته های تحقیق
4-1- پتانسیل های گردشگری روستایی در شهرستان رضوانشهر 132
4-1-1 زمین شناسی و توریسم 132
4-1-2 آب و هوا و توریسم 134
4-1-2-1 اقلیم و آسایش از روش ماهونی 137
4-1-2-2 اقلیم و آسایش به روش الگی 140
4-1-3 شبکه آب و توریسم 141
4-1-4 توپوگرافی و توریسم 143
4-1-4-1 واحد ساحلی، جلگه ای وکوهپایه ای 143
4-1-4-2 واحد کوهستانی کم ارتفاع 144
4-1-4-3 واحد کوهستانی نسبتا مرتفع 145
4-1-4-4 واحد کوهستانی بسیار مرتفع 145
4-1-5 پوشش گیاهی و توریسم 146
4-1-6 دشت دورا 150
4-1-7 منطقه حفاظت شده قرقاول (ساحل تازه آباد رودسر) 151
4-1-8 ییلاقات ارده و پارگام 151
4-1-9 آبشار ویسادار (جاده آبویار) 153
4-1-10 نهالستان پیلمبرا 155
4-1-11 پارک جنگلی دکتر درستکار 155
4-1-12 پارک جنگلی گیسوم 156
4-2 سطح بندی جاذبه های گردشگری روستایی درشهرستان رضوانشهر 158

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1 بحث و نتیجه گیری 164
5-2پیشنهادات 171
5-3-آزمون فرضیه ها 174

منابع و مأخذ 177

فهرست جداول
جدول 2-1 آثار سیاسی توسعة گردشگری 35
جدول 3-1 تعداد و درصد روستاهای شهرستان رضوانشهر بر حسب طبقات ارتفاعی 51
جدول 3-2 میانگین دمای ایستگاه پیلمبرا سانتی گراد 58
جدول 3-3 داده های حرارتی ایستگاه پیلمبرا درجه سانتیگراد 59
جدول 3-4 متوسط بارندگی و در صد بارش ایستگاه پیلمبرا میلی متر 60
جدول 3-5 درصد بارندگی فصلی ایستگاه پیلمبرا 61
جدول 3-6 میانگین آمار رطوبت نسبی در ایستگاه پیلمبرا-به در صد 62
جدول 3-7 میانگین درصد رطوبت نسبی هوا در ایستگاه پیلمبرا 62
جدول 3-8 میانگین سالانه روزهای ابری ایستگاه انزلی 63
جدول 3-9 میانگین روزهای ابری ماهیانه ایستگاه انزلی 64
جدول 3-10 میانگین سالانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی 65
جدول 3-11 میانگین ماهیانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی 66
جدول 3-12 وضعیت روزهای یخبندان در ایستگاه هواشناسی پلیمبرا 67
جدول 3-13 میزان فشار ماهانه هوا در بندر انزلی (واحد میلی بار) 68
جدول 3-14 مشخصات بادهای محلی در منطقه مورد مطالعه: 69
جدول 3-15 طبقه‏بندي اقليمي به روش دمارتن 70
جدول 3-16 ارزیابی منابع آب میلیون متر مکعب 77
جدول 3-17 تغییرات جمعیت در سالهای 1390-1385 در شهرستان رضوانشهر1390 82
جدول 3-18 تعداد خانواردر سالهای 1385 و1390 شهرستان رضوانشهر 83
جدول 3-19 بعد خانواردر سالهای 1385 و 1390 درشهرستان رضوانشهر 84
جدول 3-20 تراکم جمعیت در سالهای 1385 و 1390درشهرستان رضوانشهر 85
جدول 3-21 ساختار جنسی شهرستان رضوانشهر در سالهای 1390-1385 86
جدول 3-22 تعداد افراد باسواد زن و مرد در شهرستان رضوانشهر 87
جدول 4-1 اقلیم و آسایش از روش ماهونی 94
جدول 4-2 ماتریس مربوط به امتیازات و جاذبه های گردشگری شهرستان رضوانشهر 110

فهرست نمودارها
نمودار 3-1 تعداد روستاهای شهرستان رضوانشهر بر حسب طبقات ارتفاعی 51
نمودار 3-2 میانگین دمای ایستگاه پیلمبرا شهرستان رضوانشهر 59
نمودار 3-3 متوسط بارندگی ایستگاه پیلمبرا 60
نمودار 3-4 درصد بارندگی فصلی ایستگاه پیلمبرا 61
نمودار 3-5 میانگین درصد رطوبت نسبی در ایستگاه پیلمبرا 63
نمودار 3-6 مقدار ابرناکی سالانه ایستگاه انزلی 64
نمودار 3-7 میانگین روزهای ابری ماهیانه ایستگاه انزلی 64
نمودار 3-8 میانگین سالانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی 65
نمودار 3-9 میانگین ماهیانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی 66
نمودار 3-10 وضعیت روزهای یخبندان در ایستگاه هواشناسی پلیمبرا 67
نمودار 3-11 منحنی آمبروترمیک در شهرستان رضوانشهر 72
نمودار 3-12 تغییرات جمعیت در سالهای 1390-1385 در شهرستان رضوانشهر1390 82
نمودار 3-13 تعداد خانواردر سالهای 1385 و1390 شهرستان رضوانشهر 83
نمودار 3-14 بعد خانواردر سالهای 1385 و 1390 درشهرستان رضوانشهر 84
نمودار 3-15 تراکم جمعیت در سالهای 1385 و 1390درشهرستان رضوانشهر 85
نمودار 3-16 ساختار جنسی شهرستان رضوانشهر در سالهای 1390-1385 87
نمودار 3-17 تعداد افراد باسواد زن و مرد در شهرستان رضوانشهر 88

فهرست اشکال
شکل 3-1 اقلیم نمای دومارتن 71
شکل 3-2 اقلیم نمای آمبرژه 72
تصویر شماره 4-1 چشمه 90
تصویر شماره 4-2 وجود دره های صعب العبور 90
تصویر شماره 4-3 وجود صخره های سنگی 91
تصویر شماره 4-4 وجود دره های عمیق با جریان آب دائمی 91
تصویر شماره 4-5 نمایی از شرایط میکرو کلیمایی در رضوانشهر 92
تصویر شماره 4-6 جریان آب رودخانه شفارود و استفاده ازهوای پاک و خنک در اطراف آن 92
تصویر شماره 4-7 مناطق مناسب شهرستان که برای ورزشهای زمستانی 93
تصویر شماره 4-8 چشم اندازی از جنگل های شفارود شهرستان رضوانشهر 94
شکل شماره 4-9 اقلیم نمای الگی را در شهرستان رضوانشهر 96
تصویر شماره 4-10 نمایی از رود خانه شفارود و بستر سیلابی آن 97
تصویر شماره 4-11 نمایی از تونل شفارود 98
تصویر شماره 4-12 نمایی از اراضی جلگه ای و ساختمانهای جدید 99
تصویر شماره 4-13 نمایی از آبشار خجه دره 99
تصویر شماره 4-14 نمایی از پوشش گیاهی و راه ارتباطی 100
تصویر شماره 4-15 نمایی ازرودخانه شفارود وگردشگران در بستر 101
تصویر شماره 4-16 پوشش بکر جنگلی و شاخه های فرعی حوضه ی شفارود 101
تصویر شماره 4-17 چشم انداز راشستانهای "لمیر" در شمال غرب حوضه(شعماری، 1383) 102
تصویر شماره 4-18 ییلاق زندانه و مناظر زیبای آن 102
تصویر شماره 4-19 مرتع منطقه برزکوه 103
تصویر شماره 4-20 نواحی مرتعی زندانه (شعماری، 1383) 103
تصویر شماره 4-21 نواحی مرتعی برن(شعماری، 1383). 103
تصویر شماره 4-22 چشم انداز پوشش مرتعی"دشت دامن" در جنوب غرب شهرستان 104
تصویر شماره 4-23 دشت دورا ن در ییلاقات شهرستان رضوانشهر 104
تصویر شماره 4-24 نمایی از ییلاق پارگام در شهرستان رضوانشهر 105
تصویر شماره 4-25 نمايي از دهستان ييلاقي ارده واقع در شمال غرب شهرستان 106
تصویر شماره 4-26 آبشار ویسادارنمای بالا وآبشار ویسادارنمای روبرو 106
تصویر شماره 4-27 نهالستان پیلمبرا در شهرستان رضوانشهر 107
تصویر شماره 4-28 پارک جنگلی دکتر درستکار در شهرستان رضوانشهر 107
تصویر شماره 4-29 پارک جنگلی گیسوم در جنگلهای گیسوم 108

فهرست نقشه ها
نقشه 1-1 محدوده مورد مطالعه 6
نقشه 3-1 اداری– سیاسی ، نقاط روستایی و شبکه راههای شهرستان رضوانشهر 49
نقشه 3-2 توپوگرافی شهرستان رضوانشهر 52
نقشه 3-3 زمین شناسی شهرستان رضوانشهر 57
نقشه 3-4 خاک شهرستان رضوانشهر 75
نقشه 3-5 شبکه آب شهرستان رضوانشهر 78
نقشه 3-6 پوشش گیاهی شهرستان رضوانشهر 81