بررسی مشترکات طلاق در فقه امامیه و حنفی و قانون مدنی ایران

در این تحقیق به بررسی موارد اشتراکی مباحث طلاق بین مذهب حنفی و مذهب امامیه و قانون مدنی ایران پرداخته می‌شود.

مبحث اول: شروط طلاق
در این گفتار شروط طلاق از جمله شرایط مطلق، شرایط طلاق ولی، طلاق سفیه، شرایط مطلقه و غیره مورد پژوهش قرار می‌گیرد.

گفتار اول:شرایط مطلق
از جمله موارد مشترک بین مذهب امامی حنفی در شرایطی که مطلق جهت صحت اجرای صیغه طلاق باید دارا باشند، مبحث بلوغ و عقل است. قانون مدنی ایران نیز بر این امر تاکید دارد.

ا: بلوغ
در خصوص شرایط مطلقه جملگی قفهای مذاهب اسلامی بر وجوب بلوغ طلاق دهنده تاکید دارند. بنابراین طلاق صبی و غیر ممیز صحیح نیست.امام خمینی در این خصوص حتی طلاق ولی را نیز صحیح نمی‌داند و می‌گوید:
«يشترط في الزوج المطلق البلوغ على الأحوط والعقل. فلا يصح على الأحوط طلاق الصبي لا بالمباشرة ولا بالتوكيل وإن كان مميزا وله عشر سنين، ولو طلق من بلغه فلا يترك الاحتياط، و لا يصح طلاق ولي الصبي عنه كأبيه وجده فضلا عن الوصي والحاكم».

قانون مدنی ایران نیز در ماده1136 می‌گوید: طلاق دهنده بايد بالغ و عادل و قاصد و مختار باشد.

فقه حنفی نیز بر بلوغ مطلق تاکید دارد. صاحب المبسوط می‌گوید:«وحجتنا ما روينا كل طلاق جائز إلا طلاق الصبي»

بنابراین بلوغ مطلق از شرایط اصلی صحت وقوع طلاق، بین مذاهب اسلامی است. بدين معنا كه شخص طلاق دهنده بايد از نظر سنّى به حد بلوغ شرعى رسيده باشد. بنابراين صبى اعم از اينكه مميّز باشد يا غير مميّز، نمى‌تواند زوجه خود را طلاق دهد؛ و اگر به اين عمل مبادرت نمايد طلاق باطل و بلااثر خواهد بود.

ب: عقل
در خصوص شرط عقل در مطلق نیز همه مذاهب اسلامی بالاتفاق قائل به وجوب هستند. بنابراین مجنون نمی‌تواند بنفسه ایقاع طلاق نماید.

همه فقهای امامیه بر این موضوع اتفاق نظر دارند. البته در موارد ظهور مصلحت ولی می‌تواند با رعایت غیطه اقدام به ایقاع طلاق نماید.

ماده1137 می‌گوید: «ولي مجنون دائمي ميتواند در صورت مصلحت مولي عليه زن او را طلاق دهد».

فقهای حنفیه نیز بر این موضوع تاکید دارند و عقل را از شرایط اصلی صحت وقوع طلاق از ناحیه مطلق می‌دانند.

فهرست مطالب
اشتراکات مبحث طلاق 3
مقدمه 3
مبحث اول: شروط طلاق 3
گفتار اول:شرایط مطلق 3
گفتار دوم: طلاق ولی 6
گفتار سوم: طلاق سفیه 7
گفتار چهارم: شرایط مطلقه 8
گفتار پنجم: حضور شاهد 8
مبحث دوم:انواع طلاق 10
گفتار اول: طلاق رجعی 10
گفتار دوم: طلاق بائن 11
ب: انواع طلاق بائن 12
ج: طلاق خلع 13
ج ـ۱: میزان مهر 14
ج ـ۲: عوض خلع 15
ج ـ۳ : شرایط زوجه مخالعه 16
ج ـ۴: شروط زوجه مخالع 16
ج ـ۵: نحوه رجوع 17
مبحث سوم: اشتباه در عدد طلاق 18
مبحث چهارم: عده 18
گفتار اول: وجوب عده 19
گفتار دوم: مدت عده 20

فهرست منابع و ماخذ 22