رویکردهای معرفت شناسی و باورهای معرفت شناختی

مطالعات در زمینه معرفت شناسی به پیاژه و قبل از آن به افلاطون در کتاب جمهوریت بر می گردد. افلاطون معرفت را به نوعی آگاهی یا آشنایی با جهان، موجودات کاملاً متمایزی که «مثل» می نامید، منحصر می دانست. از نظر وی چون حقیقت نمی تواند در حال تغییر و دگرگونی باشد پس باید متشکل از صور یا مثلی از جهان محسوس باشد. از نظر افلاطون معرفت باید کلی و ثابت باشد و راه شناخت این صور مثالی، فقط عقل است نه حس(هملین ، 1374، نقل از بهزادی).

معرفت شناسی یا شناخت شناسی شاخه ای از فلسفه است که به عنوان نظریه چیستی معرفت و راه های حصول آن تعریف می شود. معرفت شناسی پژوهش درباره پرسش هایی درباره امکان معرفت و چیستی معرفت است.این که معرفت به راستی مسئله است، نکته ای نیست که بداهتش فوراً آشکار شود. به نظر آدمی عادی، ما یا چیزی را می دانیم یا نمی دانیم.

به سادگی ممکن است عقیده ای اختیار کنیم که دانسته های بعدی ما نادرستی آن را نمایان کند. در اینجا می توان گفت در اشتباه بوده ایم، اما پیش از آنکه دانسته باشیم عقیده ما اشتباه بوده است، می پنداشتیم که به آن واقعیت معرفت داشته ایم. روشن است که اگر بخواهیم واژه معرفت را درست بکار ببریم، زمانی از آن استفاده می کنیم که امکان خطا نباشد، اما از کجا بدانیم در خطا نیستیم؟
- شاید بپنداریم که سرچشمه معرفت شناسی، مشاهده جهان پیرامون است، یعنی تاثرات حسی منبع موثق اطلاعاتند.
- شاید بپنداریم که تنها شناخت ناشی از داده های حسی گرفتار محدودیت است و با منطق قیاسی و دانش ریاضی می توان به یقین رسید.

فهرست مطالب

2–1. زمینه نظری موضوع پژوهش 5

2–1-1. رویکرد فلسفی به معرفت شناسی و باورهای معرفت شناختی 5
2-1-1-1. امکان معرفت 5
2-1-1-2. چیستی معرفت 6
2-1-2. انگیزه معرفت شناسی 6
2 –1-3. تاریخچه معرفت شناسی 7
2-1-3-1. در دوره یونان باستان 7
2-1-3-2. دوره قرون وسطی 8
2-1-3-3. دوره جدید 9
2-1-3-4. دوره معاصر 10
2-1- 3-5. فلسفه اسلامی 11
2-1- 3-5-1. سیر معرفت شناسی در اسلام 11
2-1- 3-5-2. مبانی معرفت شناسی از نظر استاد شهید مطهری 12
2-1-4. انواع معرفت شناسی 13
2-1-4-1. معرفت شناسی مطلق و مقید 13
2-1-4-2. معرفت شناسی پیشینی و پسینی 14
2-1-5. ساختار معرفت، انسجام گروی، مبنا گروی 15
2-1-5-1. انسجام گروی 16
2-1-5-2. مبنا گروی 17
2-1-6. رویکردهای روانشناسی 18
2-1-7. رویکرد شناختی 18
2-1-7-1. پیاژه 18
2-1-7-1 -1. منابع الهام بخش معرفت شناسی تکوینی از نظر پیاژه 19
2-1-7- 1-2. اصول معرفت شناسی تکوینی 21
2-1-7-1-3. معرفت شناسی به منزله علم 21
2-1-7-2. طرح پری 22
2-1-7-4. بکستر 25
2–1-7-5. کینگ و کیچنر 26
2-1-7 -6 .شومر 27
2-1-8. رایج ترین مدل های نظری مطرح شده 29
2-1-9. مدل های موجود در خصوص سنجش باورهای معرفت شناختی 31
2-1-10. حوزه کلی مربوط به ساختار اصلی باورهای افراد دربارۀ یادگیری و آموزش 32
جدول2-1: اجراء الگوهای موجود در بارة باورهای معرفت شناختی – اقتباس از هوفر و پنتریچ (1997) 34
2 –2. بررسی تحقیقات انجام شده 35
الف) پژوهش های مرتبط با باورهای معرفت شناختی 35
ب) پژوهش های مرتبط با باورهای معرفت شناختی و متغیرهای مربوطه. 43

پیشینه تحقیق
تحقیقات انجام شده خارجی
تحقیقات انجام شده داخلی

منابع و مآخذ
منابع فارسی
منابع انگلیسی