عوامل موثر بر درک عدالت در سازمان و نتایج حاصل از آن

این پایان نامه در مورد عدالت سازمانی است و در آن به عوامل موثر بر درک عدالت در سازمان و نتایج حاصل از آن می پردازیم.

عدالت یکی از میراث هاي شکوهمند و جدایی ناپذیر بشریت است که بنیان حقوق بشر را تشکیل داده است. عدالت شاید مرکز ارزش های اخلاقی، سیاسی و شاید تجلی گر شأن والاي انسانی است. عدالت از جمله مفاهیم تاریخی فلسفه سیاسی است که از گذشته تا به امروز، جزء آرمانهاي بشر بوده است و این بیانگر آن است که این مفهوم هرگز به طور کامل عملی نشده و از جمله اصولی است که باتوجه به زمان به روز می شود (راولز 1971، 44)

اخیرا به نظر می رسد که علاقه مندي به عدالت سازمانی شهرت و محبوبیت زیادی یافته و مطالعات تحقیق جامع به اوج خود رسیده است.سازمان سیستمی اجتماعی است که حیات و پایداری آن وابسته به وجود پیوندی قوی میان اجزا و عناصر تشکیل دهنده آن است. ادراک بی عدالتی اثرات مخربی بر روحیه کارجمعی دارد ، زیرا اهتمام نیروی انسانی و انگیزش کارکنان را تحت الشعاع خود قرار می دهد .

بی عدالتی و توزیع غیرمنصفانه دستاوردها و ستاده های سازمان، موجب تضعیف روحیه کارکنان و تنزل روحیه تلاش و فعالیت در آنان می شود . بنابراین رعایت عدالت، رمز بقا و پایداری جریان توسعه و پیشرفت سازمان و کارکنان آن است . بنابراین از جمله وظایف اصلی مدیریت، حفظ و توسعه رفتارهای عادلانه در مدیران و احساس عدالت در کارکنان است . رعایت عدالت به ویژه در برخی از رفتارهای مدیریت با کارکنان (توزیع پاداش ها، روابط سرپرستی، ارتقا ها و انتصاب ) برای کارکنان حائز اهمیت است

عدالت سازمانی مانند چسبی است که باعث می شود افراد دور هم جمع شوند و به طور موثر با هم کار کنند و در مقابل بی عدالتی سازمانی هر گونه انسجام سازمانی را از هم می پاشد. فراگرد توسعه رفتارهای عادلانه و مهم تر از آن شکل دادن احساس عدالت در کارکنان، شناخت چگونگی تأثیرگذاری رفتارهای مبتنی بر عدالت بر هر یک از ابعاد تعهد سازمانی کارکنان حائز اهمیت است.

فهرست مطالب
مقدمه 1
بخش اول: عدالت 3
2-1- بررسی نظریه های پیرامون عدالت سازمانی 3
2-1-1 معنای لغوی عدالت 3
2-1-2 بحث مفهومی و اصطلاحی عدالت 4
2-1-2-1 عدالت در قرآن 4
2-1-2-2 عدالت در سيره‌ي نبوي 6
2-1-2-3 عدالت در اندیشه سیاسی امام علی (ع) 11
2-1-2-4 عدالت از نظر افلاطون 12
2-1-2-5 عدالت از ديدگاه شهيد مطهري 14
2-1-3 عدالت صوري و ماهوي 17
2-1-4 عدالت طبيعي و حقوقي 18
2-1-5 مروري بر مباني عدالت در فلسفه اجتماعي غرب 18
2-1-5-1 يونان باستان 18
2-1-5-2 اروپاي پس از رنسانس 19
2-1-5-3 غرب معاصر 19
2-1-5-4 گستره عدالت در فرهنگ اسلامي 20
2-1-5-5 فلسفه 21
2-1-5-6 اخلاق 21
2-1-5-7 فقه 21
2-1-5-8 اجتماع و سياست 22
2-1-6 موانع استقرار عدالت 22
2-1-7 عدالت اجتماعی 23
2-1-8 ابعاد عدالت اجتماعی 25
2-1-8-1 برابری و مساوات 25
2-1-8-2 قانون مندي 26
2-1-9 راهكارهاي تامين عدالت اجتماعي 27
2-1-9-1 قانون صحيح 27
2-1-9-2 قانون گرايي 27
2-1-9-3 اخلاق 28
2-1-9-4 شايسته سالاري 29
2-1-9-5 نظارت اجتماعي 29
2-1-9-6 پيوند استوار حكومت و ملت 30
2-1-9-7 زي مردمي داشتن كاگزاران نظام 30
2-1-9-8 مبارزه با ستمگران 30
2-1-10 مفهوم عدالت سازمانی 31
2-1-11 تعریف عدالت سازمانی 34
2-1-12 مدل عمومي عدالت سازماني 36
2-1-13 ابعاد عدالت در سازمان 36
شکل (2-1): مؤلفه های عدالت سازمانی (ایوانسویچ و ماتسون 1996، 567) 36
2-1-13-1 عدالت توزیعی 36
2-1-13-1-1 نظریه برابری 40
2-1-13-1-2 واكنش‌هاي افراد در مقابل برابري و نابرابري ادراك شده 42
2-1-13-1-3 کاربردهای مدیریتی نظریه برابری 45
2-1-13-1-4 مدل قضاوت عادلانه 46
2-1-13-1-5 معيارهاي عدالت توزيعي 47
2-1-13-2 عدالت رویه ای 48
2-1-13-2-1 راهکارهای درک عادلانه رویه ها 50
2-1-13-3 عدالت تعاملی 51
2-1-14 طبقه‌بندي گرين برگ از عدالت 53
2-1-15 کانون های عدالت سازمانی 55
2-1-16 عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان 55
شکل (2-2): عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان (امیرخانی 1387، 93) 56
2-1-16-1 پیامدهایی که شخص از سازمان دریافت می کند 56
2-1-16-2 رویه های سازمانی 56
2-1-16-3 خصوصیات ادراک کننده 56
2-1-16-4 ویژگی های شخصیتی 57
2-1-16-5 ویژگی های جمعیت شناسی 57
2-1-17 نتایج حاصل از درک عدالت در سازمان 59
شکل (2-3): نتایج حاصل از درک عدالت در سازمان ( حسین زاده و ناصری 1386، 20) 59
2-1-17-1 عملکرد کاری 59
2-1-17-2 رفتار شهروندی سازمانی 60
2-1-17-3 رفتار خلاف انتظار و ترک شغل 60
2-1-17-4 واکنش های نگرشی و احساسی نسبت به پیامدهای خاص، سازمان و سرپرست 61
2-1-17-5 افزایش تعهد سازمانی 61
2-1-17-6 رضایت شغلی و رضایت مشتری 62
شکل (2-4): پیشآیندها و پیامدهای عدالت سازمانی (حسین زاده و ناصری 1386، 20) 64
2-1-18 قوانین شش گانه برای استقرار عدالت سازمانی 64
2-1-19 مديريت منابع انسانی و عنصر عدالت 65
2-1-19-1 عدالت در استخدام افراد سازمان 65
2-1-19-2 عدالت در طراحی نظام جبران خدمات 66
2-1-19-3 عدالت در آموزش کارکنان 67
2-1-19-4 عدالت در طراحی سیستم های انضباطی 68
2-1-19-5 عدالت در اخراج کارکنان 69
2-1-19-6 عدالت در طراحی نظامِ ارزيابی كاركنان (تعيين شايستگی) 69
2-1-20 موانع اجرای تحقق عدالت سازمانی 71
شکل (2-5): موانع اجرای تحقق عدالت سازمانی (پورعزت 1388، 33) 71
2-1-20-1 تعریف نشدن اهداف و استراتژیها بر محور عدالت 71
2-1-20-2 محیط 72
2-1-20-3 اندازه سازمان 73
2-1-20-4 ساخت قدرت و کنترل 74
2-1-20-5 موانع آگاهانه 75
2-1-20-6 موانع نا آگاهانه ( سوء ادراکات) 75
2-3- بررسي تحقيق‌هاي انجام شده 78
2-3-1 بررسی تحقيقات انجام شده در مورد عدالت سازماني 78
2-3-1-1 تحقيقات انجام شده در داخل كشور 78
2-3-2-2 تحقيقات انجام شده در خارج كشور 82
2-4- چهارچوب نظری تحقیق 86
2-5- مدل مفهومی تحقیق 88
2-7- فرضيه‏هاي تحقیق 91

منابع و مآخذ 91
فهرست منابع فارسی 91
فهرست منابع انگلیسی 100