مولفه‌های مختلف مدیریت دانش و نحوه ارتباط و تاثیر آنها بر یکدیگر

مدیریت
دانلود پایان نامه رشته مدیریت مولفه‌های مختلف مدیریت دانش و نحوه ارتباط و تاثیر آنها بر یکدیگر مقدمه

ضرورت مدیریت کردن دانش و استفاده درست و بهینه از آن، در تحقیقات سالیان اخیر به وضوح قابل درک می­باشد. چرا که در پژوهش‌های پیشین به دفعات بر نقش برجسته مدیریت دانش در به‌روزرسانی و ارتقاء سطح دانش کارکنان که به ارتقاء عملکرد آنها می‌انجامد، اشاره شده است. لذا مدیران سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌بایست با هوشمندی بیشتر و آغوش باز به استقبال طرح‌هایی که در راستای ایجاد زیرساخت‌های مدیریت‌ دانش است رفته، و به‌طور هم‌زمان بر روی افزایش سطح فرهنگ سازمانی خود در زمینه به‌اشتراک‌گذاری دانش توسط کارکنان نیز بپردازند.

از دهه 1970 میلادی با پیشرفت سریع فناوری‌های برتر در جهان، خصوصا در زمینه‌های ارتباطات و رایانه، الگوی رشد اقتصادی جهان به طور اساسی تغییر كرد و به دنبال آن، از دهه 1990 میلادی دانش به عنوان مهم‌ترین سرمایه جایگزین سرمایه‌های پولی و فیزیكی شد (چن، 2004). در اقتصاد صنعتی، سازمان‌ها قادر به حفظ موقعیت رقابتی قوی خود برای سال‌ها بودند. آن‌ها ارزش را از طریق فرایند بهینه‌سازی (صرفه‌جویی) خلق یا حداكثر می‌كردند. سازمان‌هایی با عملكرد خوب، فرایند تولیدشان را از طریق كاهش زمان تولید، بهبود كیفیت محصول و كاهش تعداد كاركنان بهینه‌سازی می‌كردند. بنابراین، خلق ارزش بیشتر به قابلیت صنعتی و بودجه‌بندی سرمایه‌ای– دارایی‌های ملموس و مالی بستگی داشت. این در حالی است كه در اقتصاد دانش‌محور این رویكرد به چند دلیل، دیگر عملی نیست. اول این‌كه، با توجه به طول عمر كم دانش و میزان بالای نوآوری، حفظ موقعیت رقابتی برای مدت طولانی دیگر امكان ندارد. بهینه‌سازی به مثابه یك فرایند، در اقتصاد دانش‌محور نیز اهمیت دارد اما به تنهایی نمی‌تواند ارزش را خلق یا حداكثر كند. تنها روش خلق ارزش در اقتصاد دانش‌محور، پذیرش نوآوری به عنوان یك فرایند كسب وكار است. توانایی سازمان برای خلق ارزش به فرایند نوآوری، منابع فكری و خلاقیت منابع انسانی (دارایی‌های فكری) آن بستگی دارد.

سازمان‌هایی كه در عرصه كسب و كار صرفا براساس مزیت‌های مشهود سازمانی مثل پول، ماشین‌آلات و تجهیزات و غیره عمل می‌كنند نمی‌توانند به مزیت رقابتی در اقتصاد مبتنی بر دانش دست یابند. حال آن‌كه محیط كسب و كار مبتنی بر دانش، نیازمند روش و نظامی است كه دارایی‌های ناملموس سازمانی از قبیل دانش و شایستگی‌های افراد، نوآوری، ارتباط با مشتری، فرهنگ سازمانی، سیستم‌ها و فرایندها، ساختار سازمانی و غیره را دربرگیرد. درك و بهره‌برداری از این منابع ناملموس حیاتی در سازمان‌ها به حفظ و كسب مزیت رقابتی آن‌ها كمك می‌كند. در اقتصاد مبتنی بر دانش موفق‌ترین سازمان‌ها از دارایی‌های ناملموس به نحو بهتر و سریع‌تری استفاده می‌كنند. مطالعات نشان داده است كه برخلاف كاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین آلات وغیره)، دارایی‌های ناملموس سازمانی واقعاً منبعی برای افزایش عملكرد كسب و كار است. نكته درخور توجه این‌كه بازار به مدت طولانی ارزش دانش و عوامل نامشهود دیگر را در فرایند ایجاد ارزش تشخیص داده است. اندازه این "ارزش های پنهان" به طور روز افزونی در حال تغییر است.

Chen

Knowledge–Base Economy

Intellectual Assets

Competitive Advantage

مطالعات صاحبنظرانی مانند ایلكاتومی (تومی، 1999)، باب روو وینوگراد (1977) نشان می­دهد كه از اوائل دهه 1960 به طور پراكنده در مورد مدیریت دانش مطالبی ارائه شده­است. به عنوان مثال، آررو در سال 1962 به اهمیت تجربه در ایجاد دانش اشاره كرده و یا شون در سال 1963 در مقاله­ای با عنوان ‹‹خلاقیت و تكامل ایده­ها›› به بیان اهمیت دانش ضمنی و نقش آن در یادگیری پرداخته است (شان، 1963).

پولانی هم در سال 1967 بین دو نوع صریح و ضمنی تفاوت قائل شده و معتقد است كه ما بیش از آنكه می­گوئیم، می­دانیم. علی­رغم بحث­های پراكنده­ای كه در زمینه­ های مدیریت دانش صورت گرفته­است عملاً تا دهه 1990 شاهد تحقیقات عمده­ای در زمینه مدیریت دانش نیستیم. به همان اندازه كه مبناهای اقتصادی سنتی از منابع طبیعی به سرمایه­ها و منابع فكری تغییر حالت پیدا كرده­اند، توجه به دانش نیز به عنوان یك منبع مهم و حتی مهمترین مزیت رقابتی پایدار افزایش یافته­است. به عنوان مثال، اسوارتز به بررسی مقالات منتشر در زمینه مدیریت دانش پرداخته­است. پژوهش­های وی نشان می­دهد كه این مقالات عمدتاً از سال 1991 به بعد منتشر شده­اند.

همچنین باربارا دیلی نیز به بررسی پژوهش­های دانشگاهی در قالب پایان­ نامه­ های دكتری پرداخته­است. این بررسی­ها نیز كه تا سال 2002 را در بر می­گیرد، نشان می­دهد كه تحقیقات عمدتاً از سال 1991 شروع شده­اند. به عنوان مثال در سال 1991 دو مورد رساله دكتری با عناوین اکتساب دانش، شدت دانش و هوشمندی مدیریت دانشو به ترتیب در دانشگاه‌های نیویورك و پوردو انجام شده­اند. نتایج بررسی­ها در سایر سال­ها به این صورت بوده­است: سال 1992 یك مورد، 1993 تحقیقی در قالب رساله دكتری انجام نشده­است، 1994 پنج مورد، 1995 یك مورد، 1996 سه مورد، 1997 شش مورد، 1998 سیزده مورد، 1999بیست­و­یك مورد، 2000 بیست­و­هشت مورد، 2001 بیست­و­شش مورد و 2002 هشت مورد (دالی، 2003).

در این نوشتار مولفه‌های مختلف مدیریت دانش و نحوه ارتباط و تاثیر آنها بر یکدیگر بصورت کامل مورد بررسی قرار می گیرند.

Tuomi

Bobrow & Winograd

Schon

Knowledge Acquisition

Knowledge- Intensive

Intelligent Knowledge Management

Daley

فهرست مطالب 2-1-مقدمه 10 2-2- مدیریت دانش 10 2-3- مبانی تئوریک مدیریت دانش 11 2-3-1- دانش چیست؟ 11 2-3-2-روابط داده، اطلاعات و دانش 15 2-3-3- عناصر دانش 16 2-3-4- ویژگی های دانش 19 2-3-5-انواع دانش 22 2-3-5-1- انواع دانش از نظر نوناکا 22 2-3-5-2-انواع دانش از نظر جورنا 23 2-3-5-3-انواع دانش از نظر ماشلوپ 24 2-3-5-4- طبقه بندی بلاکلر از دانش 25 2-3-5-5- طبقه بندی لیدنر و علوی از دانش 26 2-4-مدیریت دانش چیست؟ 26 2-4-1-انتقادات وارد بر مدیریت دانش 27 2-4-2- تاریخچه و علل پیدایش مدیریت دانش 29 2-4-3- تكامل مدیریت دانش 31 2-4-4- ظهور مدیریت دانش 32 2-4-5-فرآیند تكامل مدیریت دانش 33 2-4-6-چرخه مدیریت دانش 37 2-4-6-1-تولید دانش 37 2-4-6-2-جمع‏آوری دانش 42 2-4-6-3- الگوبرداری 44 2-4-6-4- دسته‏بندی دانش 46 2-4-6-5- ذخیره دانش 46 2-4-6-6- انتشار دانش 50 2-4-6-7- بکارگیری دانش 54 2-4-6-8- یکپارچگی دانش 54 2-5- مدل‌های مدیریت دانش 55 2-5-1- مدل عمومی دانش در سازمان 55 2-5-2- مدل نوناكا 57 2-5-3- مدل شش بعدی مدیریت دانش 59 2-5-4- مدل رن جانستون 61 2-5-5- مدل ادل و گراسیون 62 2-5-6- مدل استیوهالس 64 2-5-7- مدل ایجاد و كاربرد دانش ویگ 65 2-5-8-مدل دانش شناسی سازمانی وان كروگ و روس (1995) 70 2-5-9- مدل مدیریت دانش چوو 70 2-5-10-مدل مدیریت دانش بویست 73 2-5-11- چهارچوب مدیریت دانش پرابست 75 2-6- زیرساخت‌های مدیریت دانش 77 2-6-1-عامل فنی (فناوری اطلاعات) 78 2-6-2- عامل فرهنگ سازمانی 80 2-6-3- حمایت مدیریت 82 2-6-4-حس تعلق سازمانی 83 2-6-5- مشاركت در تصمیم گیری 83 2-6-6- عامل مدیریتی 83 2-6-7- فناوری‌های مدیریت دانش 84 2-6-8- مدیریت محتوا 85 2-6-9- طبقه بندی دانش 87 2-6-10- گروه افزار 87 2-6-11- گروه های تسهیم تجربه آن لاین 89 2-6-12- پورتال های سازمانی 90 2-6-13- تحلیل و طراحی شبكه اجتماعی(اس. ان. ای) 92 2-6-14- یادگیری الكترونیك 93 2-6-15- داستان گویی و حكایات 94 2-6-16- ابزارهای بی سیم برای انتقال دانش 94 2-6-17- سیستمهای مدیریت نوآوری و ایده 95 2-6-18- تركیب ابزارها و فناوری های مدیریت دانش 96 2-6-18- سیستم‌های خبره 98 2-7- مبانی زیر ساخت مدیریت دانش 99 2-7-1- فرهنگ سازمانی 100 2-7-1-1-حمایت مدیریت 102 2-7-1-2-حس تعلق سازمانی 102 2-7-1-3-مشارکت در تصمیم گیری 102 2-7-2-فرآیندهای دانش 103 2-7-2-1-پردازش دانش 103 2-7-2-2- انتقال دانش 104 2-7-2-3- تسهیم دانش 104 2-7-3- نظام فناوری اطلاعات 105 2-7-3-1- سیستمهای اطلاعاتی 106 2-7-3-2-مدیریت فناوری اطلاعات 106 2-7-3-3-فرآیندهای کسب اطلاعات 107 2-8- پیشینه پژوهش 107 2-9- جمع بندی 109 منابع و ماخذ فهرست جدول‌ها جدول 2-1: کاربرد انواع مختلف دانش در ساختارهای پنج گانه مینتزبرگ 24 جدول 2-۲: نخستین تلاش ها در راستای مدیریت دانش 29 جدول 2-3 : مدل مدیریت دانش با توجه ساختار كار (جانستون، 2000) 61 جدول 2-4: مدل مدیریت دانش ویگ- سطوح درونی‌سازی (ویگ، 1993) 66 جدول 2-5: ماتریس مدیریت دانش (ویگ، 1993) 68 جدول 2-6: مدل دانش بویست (1987) 75 جدول 2-7: اهداف و نیازمندی‌های پورتال دانش سازمانی 91 جدول 2-8: طبقه‌بندی ابزارهای فناوری اطلاعات بر مبنای زمان و مكان همكاری افراد (رائو، 2005) 96 جدول 2-9: ابزارهای فناوری اطلاعات برای فرآیندهای مدیریت دانش (رائو، 2005) 97 جدول 2-10: ابزارهای فناوری اطلاعات در مدل مارپیچ دانش (نوناكا و تاگوچی، 2001) 98 فهرست شکل‌ها شکل 2-1: سلسله مراتب دانش 12 شکل 2-2: چرخه مدیریت دانش 37 شکل 2-3: چرخه تولید دانش 39 شکل 2-4: مدل عمومی دانش در سازمان 56 شکل 2-5: چارچوب مفهومی فرایندهای ایجاد دانش 58 شکل 2-6: مدل شش بعدی مدیریت دانش (تومی و پری، 2001) 59 شکل 2-7: سلسله مراتب اشكال دانش (ویگ، 1993) 69 شکل 2-8: مروری بر مدل مدیریت دانش چوو (1998) 73 شکل 2-9: مدل مدیریت دانش (بویست، 1998) 74 شکل 2-10: چهارچوب مدیریت دانش با محوریت اجزای اصلی تشكیل‌دهنده (پرابست و همكاران، 2000) 77 شکل 2-11: مبانی زیر ساخت مدیریت دانش(sivan, 2000) 100