تعیین سن مسئولیت کیفری در ایران و ترکیه

هدف از این تحقیق بررسی تعیین سن مسئولیت کیفری در ایران و ترکیه می باشد.بی تردید تعیین سن مسئولیت کیفری از محورهای اساسی حقوق کیفری اطفال تلقی می شود. اهمیت این امر از آنجا ناشی می شود که با رسیدن به این مرحله نوجوان بزهکار در معرض همان مجازاتی است که بزرگسالان در صورت ارتکاب بزه آن را تحمل خواهند کرد.

بر مبنای چنین شرایطی قانون گذاران اکثر کشورهای سنی را نصاب مسئولیت کیفری قرار داده اند که با رسیدن به آن نوجوان به نوعی بلوغ جسمی و فکری می رسد که عرفاً مقارن با سن پذیرش مسئولیت اجتماعی محسوب می شود.

اکثر کشورهای جهان با لحاظ چنین ملاحظاتی 18 سالگی را نصاب مسئولیت کیفری تعیین کرده اند. جالب اینکه متأثر از مطالعات و تحقیقات انجام شده و با توجه به لزوم حمایت از جوانان تا رسیدن به سن پختگی برخی کشورها تدابیر تربیتی، حمایتی، کیفری و حتی مراجع و تشکیلات اختصاصی اطفال را به جوانان 20 تا 21 سال نیز قابل تسری دانسته اند و برخی نیز این سن را به 25 سالگی ارتقاء داده اند. با این حال در برخی از کشورها که در اقلیت قرار دارند سن مسئولیت کیفری اطفال ، پایین تر از نصاب جهانی تعیین شده است.

کشور فنلاند، یونان و لهستان 17 سالگی و پرتغال رومانی و تونس 16 سالگی را پیش بینی کرده اند. با این وصف در این ممالک مراجع قضایی با تمسک به مکانیسم های قانونی در تعیین تدابیر قضایی تمام ملاحظات تربیتی، حمایتی و شرایط نوجوان را مورد توجه قرار داده در نتیجه کیفرهای قانونی بسیار منعطف نسبت به آن ها اعمال می کنند.ایران تنها کشوری است که سن مسئولیت کیفری را براساس بلوغ جنسی برای دختران 9 و پسران 15 سال قمری تعیین کرده و در نتیجه جز در جرائم تعزیری و باز دارنده، در سایر جرایم همان مجازاتی نسبت به این اطفال تازه بالغ اعمال می شود که نسبت به بزرگسالان اجرا می شود.

فهرست مطالب

3-1- مقدمه
3-2- درجات مختلف مسئولیت
3-2-1- دوران فقدان تمیز و عدم مسئولیت کیفری مطلق
3-2-2- دوران تمیز و برخورداری از مسئولیت کیفری نسبی
3-2-3- دوران بلوغ و سن کبر قانونی
3-3- سن شروع مسئولیت کیفری
3-4- مسئله تمیز اطفال و انتقادات وارده بر آن
3-5- اماره عدم مسئولیت کیفری اطفال
3-5-1- مفهوم شرعی بلوغ
3-5-2- مفهوم عملی بلوغ
3-6- مسئولیت جزائی اطفال
3-7- رژیم قانون مجازات عمومی سال 1304
3-7-1- اطفال کمتر از 12 سال
3-7-2- اطفال بین 12 تا 15 سال
3-7-3- اطفال بین 15 تا 18 سال

3-11- سن مسئولیت کیفری در قرآن
3-12- سن مسئولیت کیفری در سنت
3-12-1- سن مسئولیت کیفری در روایات رسیده از پیامبر اکرم(ص)
3-12-2- سن مسئولیت کیفری در احادیث امامان معصوم
3-12-2-1-روایات مربوط به بلوغ جنسی
3-12-2-2- روایات مربوط به بلوغ سنی
3-12-2-3- روایات صرفاً مبتنی بر سن

3-13-1- نظریه مشهور فقهای امامیه
3-13-2- استاد معرفت
3-13-3- علامه حلی
3-14- نتیجه گیری

منابع