مبانی نظری تاثیر روابط اسرائیل و جمهوری آذربایجان بر امنیت ملی ایران

اگر که موضع اصلی من واگرایی روابط ایران و آذربایجان بود، امکان تحلیل براساس هویت و چارچوب نظری سازه انگاری وجود داشت، اما چون در موضوع "روابط اسراییل و آذربایجان و تاثیر آن بر امنیت ایران" چون بحث اصلی موضوع، امنیت می‌باشد، به همین دلیل چارچوب نظری نئورئالیسم را گزینش نموده‌ام.چارچوب نظری نئورئالیسم تبیین جامع‌تر و مناسب‌تری را ارائه می‌دهد. به همین علت محقق اقدام به انتخاب این چارچوب نموده است.

از ویژگی‌های مفهوم امنیت سیال بودن آن است همچنین امنیت ملی هر کشوری دارای سه مشخصة نسبی بودن، ذهنی بودن، و تجزیه ناپذیر بودن می‌باشد. نظریة رئالیسم و در مراحل تکامل یافته تر آن نئورئالیسم تاکید بسیاری بر قدرت و افزایش قدرت دارد؛ نظریه پرداز مکتب نئورئالیسم والتز می‌باشد. در نئورئالیسم بسیاری از مولفه‌های رئالیسم همچون تاکید بر ساختارآنارشیک نظام بین‌الملل، تاکید بر دولت به عنوان بازیگر اصلی و نه تنها بازیگر، در رئالیسم قدرت و منافع هم چنان به عنوان متغیرهای کلیدی حفظ شده‌اند. اما والتز رئالیسم را به تقلیل گرایی متهم می‌کند. والتز ضمن تاکید بر دولت‌ها به ساختار نظام بین‌الملل نیز توجه دارد.

ساختار‌بین‌الملل بر این اساس شکل گرفته است.

الف) اصل سازمان دهندة نظام‌بین‌الملل اقتدار گریزی است؛

ب) قدرت براساس توزیع توانایی‌های میان واحدها تعریف می‌شود.

وی ساختار را ترتیب توزیع قدرت میان واحدها تعریف می‌کند. اعتقاد به بازیگری دولت، منافع نسبی به جای منافع مطلق، نقش موسسات و نهادهای سیاسی ـ اقتصادی‌بین‌المللی، عقلانی بودن دولت‌ها، رقابت در شرایط آنارشیک از مفروضات مهم نئورئالیسم می‌باشد. اصل نظم دهنده در نظام بین‌الملل موازنة قوا می‌باشد. بدین ترتیب قدرت‌های مختلف از قوی شدن کشور دیگر جلوگیری می‌کنند. به دلیل این‌که ثبات در نظام بین‌الملل زمانی میسر است که قدرت هژمون وجود داشته باشد تا عناصر و بلوک‌های خاطی وسرکش را کنترل نماید. زیرا دولت‌ها ذاتاً در پی قدرت هستند ضرورت وجود هژمون به وجود می‌آید. ضرورت دیگر برای موجودیت و فعالیت دولت پرقدرت و هژمون این است که در پناه چنین ثباتی سازمان‌ها و موسسات بین‌المللی تولد و توسعه می‌یابند.

فهرست مطالب

فصل 1 : کلیات
1-1 بیان مسئله 1
2-1 ضرورت و اهمیت موضوع 2
3-1 ادبیات پژوهش 3
4-1 هدف پژوهش 4
5-1 پرسش اصلی 4
6-1 فرضیۀ اصلی 4
7-1 تعریف عملیاتی متغیرها 4
8-1 مفاهیم اصلی 5
1-8-1 امنیت 5
2-8-1 منافع ملی 5
3-8-1 هویت 5
4-8-1 ژئوپولیتیک 6
5-8-1 امنیت سیاسی 6
6-8-1 امنیت اقتصادی 7
7-8-1 امنیت نظامی 7
9-1 روش جمع آوری داده ها 8
10-1 روش تحقیق 8
11-1 سازمان دهی پژوهش 9

فصل 2: چارچوب نظری
1-2 مقدمه 12
2-2 مفهوم امنیت 12
3-2 ابعاد امنیت 14
4-2 تحول مفهوم امنیت 15
5-2 نظریة رئالیسم 16
6-2 نئورئالیسم 17
1-6-2 گزاره های نئو رئالیستی 19
2-6-2 مفاهیم کلیدی نئورئالیسم 20
1-2-6-2 موازنة قوا 20
2-2-6-2 دستاورد نسبی 20
3-2-6-2 ضرورت هژمون 21
7-2 نئورئالیسم تدافعی 21
1-7-2 مجاورت 22
2-7-2 قدرت تهاجمی 22
3-7-2 نیات تهاجمی 23
8-2 مهم‌ترین مفروضات نئورئالیسم تدافعی 23
1-8-2 معظلة امنیت 23
2-8-2 ساختار ظریف قدرت 23
3-8-2 برداشت‌های ذهنی رهبران 23
4-8-2 عرصه سیاست داخلی 23
9-2 امنیت در سطح منطقه‌ای 24
10-2 جمع بندی 25

منابع