برزخ از دیدگاه سهروردی

تاریخ و ادبیات
برزخ از دیدگاه سهروردی چكیده یكی از عوالم هستی از نظر سهروردی عالم مثال ، برزخ یا صور معلقه است كه این عالم با مثل افلاطونی یكی نیست زیرا مثل افلاطونی انواری هستند در عالم انوار عقلیه در حالیكه این صور معلق در عالم اشباح اند در این مقاله نظرات سهروردی درباره عالم مثال از دو جنبه هستی شناسی و معرفت شناسی مورد بررسی قرار گرفته است كه از بیان ایشان می توان دریافت كه عالم مثال(برزخ) عالمی مستقل است كه بین انوار و برازخ واقع شده است به این لحاظ برخی از ویژگی های عالم بالا و پایین تر از خود را داراست. محل و مكانی ندارد بلكه مظاهری مانند برازخ علوی ، آینه ها ، خیال و اشیای سیقلی دارد.جواهر آن بسیط بوده و از ماده پاكند به همین خاطر در آنجا تزاحم وجود ندارد .كرامات و كارهای خارق العاده بواسطه عالم مثال است . و عوالم مقداری به هشت عالم تقسیم می شود مقادیر و اندازه های حسی اقلیم های هفت گانه را تشكیل می دهند و عالم هشتم عالم مقادیر مثالی است .فردی كه در عالم رویا یا خواب ... موجودات مثالی را مشاهده می كند هنگام برگشت به حالت اول بدون هیچگونه حركت و قطع مسافت از آن عالم دور می شود.جن و شیاطین و كالبدهای زره دار غیر ملموس در این عالم اند.منبع وحی و الهام انبیا و مصدر رویاها و كشف و شهود سالكین و عرفاست.... کلمات کلیدی: برزخ عالم مثال صور معلقه سهروردی مقدمه یكی از موضوعات مهمی كه همواره مطمح نظر فلاسفه بوده عالم برزخ ، مثال یا همان عالم خیال است.این موضوع را حتی در فلسفه افلاطون نیز می توان سراغ گرفت.افلاطون با طرح عالم مثال ، به مشكلی در ایجاد رابطه آن عالم با عالم ماده برخورد كه از آنجا بناچار در پی طرح عالمی میانه و برزخی برآمد كه در فلسفه او همان عالم ریاضیات است. باید توجه داشت كه مثول افلاطونی و جهان برزخ او هیچ قرابتی با عالم مثال فلسفه اسلامی ندارد اما وجه شبهی میان عالم مثال و عالم ریاضیات افلاطون وجود دارد و آن این است كه هر دوی اینها در حكم رابط میان عالم عقول و عالم ماده اند. عالم مثال برزخی است میان موجودات مادی دنیا و موجودات مجرد آخرت ، یعنی مانند عالم مادیات مادی محض نیست و به صراحت تجرد آخرت هم نمی باشد و برخی از لوازم ماده همچون شكل و عرض فعلی را داراست.عالم مثال اولین بار در فلسفه فارابی مطرح می شود وی برای حل مساله وحی ، وجود این عالم را مفروض می گیرد.به نظر فارابی پیامبر از طریق عالم خیال به عقل فعال می پیوندد و علم گذشته و آینده را از عقل فعال می گیرد. عالم مثال بیش از آنكه در فلسفه مورد مداقه و دقت نظر قرار گیرد از جایگاه ویژه ای در حوزه عرفان برخوردار است.از آنجا كه جملگی معاینات و مكاشفات عرفا در مسیر سیر و سلوك عرفانی در این عالم تحقق می یابد.از سوی دیگر تلاش و اهتمام سهروردی در جهت اثبات عقلی وجود این عالم گواه بر آن است كه بسیاری از مسائل فلسفی از طریق اعتقاد به وجود این عالم قابل حل و فصل است. اما سوال اینجاست كه حذف این عالم از میدان كاووشهای فلسفی چه تبعاتی را به دنبال خواهد داشت ؟هانری كربن اسلام شناس فقید فرانسوی در كتاب عرض ملكوت یا زمین آسمانی معتقد است كه جریانهای شك گرایی و نسبیت گرایی جملگی از آنجا ناشی می شوند كه عالم مثال در این فلسفه ها مورد عنایت قرار نگرفته است. فهرست مطالب برزخ از دیدگاه سهروردی 1 چكیده 1 مقدمه 2 معنای واژگانی و اصطلاحی برزخ 3 اهمیت عالم مثال سهروردی 3 نظر سهروردی در مورد مراتب هستی و جایگاه عالم مثال یا جمال چنین است : 4 ویژگی های عالم مثال 6 سهروردی اوصاف زیادی برای عالم مثال برشمرده است كه به آنها اشاره می شود :5 6 اثبات وجود عالم مثال 8 پی نوشته ها 9