تأثیر عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی در محافظه کاری مشروط و بدون قید و شرط

حسابداری
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حسابداری تأثیر عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی در محافظه کاری مشروط و بدون قید و شرط شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران چکیده : عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی از دید ذینفعان بسیار حائز اهمیت می باشد از طرفی دیگر محافطه كاری نیز یكی از مفاهیم كیفی در گزارشگری مالی می باشد ممكن است این وی‍ژگی كیفی از سوی مدیر تغییر كند. بر همین اساس در این پژوهش به تاثیر عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی بر محافظه کاری شرطی و غیر شرطی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در قالب چهار فرضیه پرداختیم. با استفاده از روش حذف سیستماتیک تعداد 102 شرکت به عنوان نمونه نهایی تحقیق انتخاب با استفاده از نرم افزار های سازمان بورس اوراق بهادار و گزارشات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اقدام به جمع آوری داده های پژوهش گردید. روش تحقیق و تجزیه و تحلیل های آماری صورت گرفته بدین گونه است که آزمون های كولموگروف- اسمیرنوف برای نرمال بودن داده ها، ضریب همبستگی پیرسون برای همبستگی داده ها و در نهایت از روش رگرسیون پارامتریک برای آزمون فرضیات استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که عملکرد مدیریتی تاثیر منفی و معناداری با محافظه کاری شرطی و تاثیر مثبت و معناداری با محافظه کاری غیر شرطی دارد، بدین معنی که هرچه عملکرد و کارایی مدیریت یک شرکت در وضعیت بهتری قرار گیرد می توان محافظه کاری شرطی کمتری را در گزارشگری مالی آنها مشاهده نمود و همچنین هرچه عملکرد مدیریت در سطح مناسبتری قرار گیرد محافظه کاری بیشتری در گزارشات مالی (به طور مشخص در ترازنامه) شرکت لحاظ می گردد. نتایج حاصل شده از آزمون فرضیات سه و چهار مبین این است که شرکت هایی که خطای پیش بینی سود بالاتری دارند از محافظه کاری شرطی کمتری استفاده می نمایند. در ادامه نتایج نشان دهنده این بود که معیار تغییر پذیری بازده بر محافظه کاری شرطی و نیز هر دو عامل عملکرد اطلاعاتی(خطای پیش بینی سود و تغییر پذیری بازده) بر محافظه کاری غیر شرطی تاثیر معناداری ندارند. کلمات کلیدی: عملکرد مدیریتی عملکرد اطلاعاتی محافظه کاری مشروط محافظه کاری بدون قید و شرط شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران تشریح و بیان مسئله سیل عظیم رسوایی های مالی اخیر در سطح جهان، از انرون و ورلدکام در آمریکا تا پارلامات در اروپا، سبب شده است که انگشت اتهام به سمت گزارشگری مالی نشانه رود. صورت های مالی هسته اصلی فرآیند گزارش گری مالی را تشکیل میدهند. صورت های مالی و در راس آنها صورت سود و زیان (رقم سود خالص) در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار دارد. در سال های اخیر مبحث کیفیت سود گزارش شده مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. یکی از جنبه‌های کیفیت سود محافظه‌کاری است؛ بدان معنا که هر چه محافظه‌کاری سود بیشتر باشد، کیفیت آن بالاتر است. مفهوم محافظه‌کاری در حسابداری سابقه ای طولانی دارد و به قول باسو ( 1997) نفوذ محافظه‌کاری در حسابداری حداقل به 500 سال می‌رسد. حسابداران به طور سنتی محافظه‌کاری را "قانون پیشی گرفتن زیانها‌ و عدم سبقت سودها" معرفی کرده اند باسومحافظه‌کاری را تمایل حسابداران به الزام برای داشتن مستندات قوی (درجه بالایی از قابلیت تأیید شوندگی) برای شناسایی اخبارخوب در مقابل شناسایی اخبار بد معرفی می‌کند. حال در این پژوهش به دنبال بررسی این موضوع هستیم که دو عامل عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی را میتوان از عوامل تاثیر گذار بر محافظه کاری نامید یا این دو متغیر فاقد اثرگذاری بر محافظه کاری می باشند. ارزیابی عملکرد مدیریت پایه و اساس بسیاری از تصمیمات از قبیل پاداش مدیران، قیمت سهام، ریسك سهام، تصمیم گیری مربوط به سرمایه‌گذاری و سایر موارد دیگر است و نیز یكی از شاخص های بسیار مهم برای واحد اقتصادی می باشد زیرا در صورت مناسب بودن این شاخص واحد اقتصادی به اهداف خود دست می یابد روشهای اندازه گیری عملكرد مدیریت شركت و یافتن راهكارهای كنترل عملكرد آنها دارای روش های زیاد و همچنین پیچیدگی های خاص خود می باشد اما یكی از مهم ترین این شاخص های نسبت سود خالص بر كل دارایی ها (ROA) می باشد (یوشی ساتو ،2012). در مورد عملکرد و كارایی اطلاعاتی می توان گفت مبنای تصمیم گیری مشارکت کنندگان در بازارهای اوراق بهادار، اطلاعاتی است که از سوی بورس، ناشران اوراق بهادار و واسطه های فعال در این بازارها، منتشر می شود. بهره-گیری از این اطلاعات و به عبارتی تصمیم گیری صحیح در بازار اوراق بهادار زمانی امکان پذیر است که اطلاعات یاد شده به موقع، مربوط، با اهمیت و نیز کامل و قابل فهم باشد. از سوی دیگر، نوع و چگونگی دستیابی به اطلاعات نیز حایز اهمیت است(هلتهایسن و واتز ،2001).اما مسئله مهم این است كه آیا عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی می توانند به عنوان دو عامل موثر محافظه کاری را تحت تاثیر قرار دهند یا خیر؟ بر همین اساس در این تحقیق با توجه به مبانی نظری مذكور به بررسی رابطه بین عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی با محافظه كاری شرطی و غیر شرطی پرداخته می شود. فهرست مطالب فصل اول: کلیات پژوهش 1 1-1- مقدمه 2 1-2- تشریح و بیان مسئله 3 1-3- ضرورت انجام پژوهش 4 1-4- پرسش پژوهش 5 1-5- اهداف پژوهش 5 1-5-1- اهداف علمی پژوهش 5 1-5-2- اهداف کاربردی پژوهش 5 1-6- بیان فرضیه های پژوهش 6 1-7- قلمرو پژوهش 7 1-7-1- قلمرو موضوعی پژوهش 7 1-7-2- قلمرو زمانی پژوهش 7 1-7-3- قلمرو مکانی پژوهش 7 1-8- تعریف مفاهیم و متغیرهای پژوهش 7 1-8-1- عملکرد مدیریتی 7 1-8-2- عملکرد اطلاعاتی 8 1-8-3- محافظه کاری 8 1-9- ساختار کلی پژوهش 9 1-10- خلاصه فصل 9 فصل دوم: چارچوب نظری و پیشینه پژوهش 13 2-1- مقدمه 14 2-2- عملکرد و کارایی مدیریت 16 2-2-1- تعریف کارایی 18 2-3- ارزیابی عملکرد و کارایی مدیریت 18 2-4- نسبت دوپونت ROA)) 21 2-4-1- دوپونت تعدیل شده : 23 2-4-2 موارد استفاده ROA 24 2-4-3- نقاط ضعف ROA 24 2-5- کارایی مدیران موظف و غیر موظف 25 2-6- عملکرد و کارایی اطلاعاتی 26 2-6-1- کارایی بازار 27 2-7- عدم تقارن اطلاعاتی 28 2-8-خطای پیش بینی سود 30 2-8-1- عوامل موثر بر خطای پیش بینی سود 31 2-9- نوسان بازدهی 32 2-10- تعریف محافظه کاری 34 2-11-تقسیم بندی محافظه کاری 35 2-11-1- محافظه كاری شرطی 36 2-11-2- محافظه كاری غیر شرطی 37 2-12- روش های اندازه گیری محافظه کاری: 37 2-12-1- روش ها اندازه گیری محافظه کاری شرطی 38 2-12-1-1- روش عدم تقارن زمانی سود: 38 2-12-1-2- روش کاربرد اقلام عملیاتی: 38 2-12-2- روش های اندازه گیری محافظه کاری غیر شرطی 39 2-12-2-1- روش ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری سهام (MTB) 39 2-12-2-2- روش Res: 40 2-12-2-3- روش به کارگیری اقلام تعهدی: 40 2-12-2-4- روش ارزش دفتری به ارزش بازار 40 2-13- نقش اطلاعاتی محافظه کاری 41 2-14- پیشینه پژوهش 42 2-14-1- تحقیقات داخلی 42 2-14-2- تحقیقات خارجی 46 2-15- خلاصه فصل 50 فصل سوم: روش شناسی پژوهش 52 3-1- مقدمه 53 3-2- روش تحقیق 53 3-3- جامعه و نمونه آماری تحقیق 54 3-3-1- روش نمونه گیری 54 3-4- فرضیه های تحقیق 55 3-5- بیان فرضیه های آماری 56 3-6 - ابزار جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیق 56 3-7- قلمرو تحقیق 57 3-7-1- قلمرو موضوعی تحقیق 57 3-7-2 - قلمرو زمانی انجام تحقیق 57 3-7-3- قلمرو مکانی تحقیق 57 3-8- روش ها وابزار تجزیه و تحلیل داده ها 57 3-9- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی آنها 58 3-9-1- متغیرهای وابسته 58 3-9-1-1- محافظه کاری شرطی (CONS_C) 59 3-9-1-2- محافظه کاری غیر شرطی (CONS_UC) 59 3-9-2- متغیرهای مستقل 59 3-9-2-1- عملکرد مدیریتی 60 3-9-2-2- عملکرد اطلاعاتی 61 3-9-2-2-1- دقت پیش بینی سود 61 3-9-2-2-2- تغییرپذیری بازده(RV) 61 3-9-3- متغیرهای كنترلی 61 3-10- تابع آماره (ملاک آزمون کننده) 62 3-10-1- آمار توصیفی 62 3-10-2- آمار استنباطی: 62 3-10-2-1 : آزمونK-S نرمالیته داده ها 62 3-10-2-2 : آزمونD-W (دوربین واتسون) 63 3-10-2-3 : آزمون ریشه واحد (آزمون مانایی) 64 3-10-2-4 : آزمون برازش مدل 64 3-10-2-6 : آزمون رگرسیون چند متغیره 66 3-10-2-7 : آزمون معنادار بودن ضرایب 66 3-10-2-8 : آزمون وایت 67 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 68 4-1- مقدمه 69 4-2- آمارتوصیفی دادهها 70 4-3- آزمون نرمال بودن داده ها 71 4-4- همبستگی بین متغیرها 72 4-5- آزمون ریشه واحد (مانایی) متغیرهای پژوهش 73 4-6- نتایج آزمون فرضیه های تحقیق 74 4-6-1- نتایج آزمون فرضیهی اول 74 4-6-2- نتایج آزمون فرضیهی دوم 76 4-6-3- نتایج آزمون فرضیهی سوم 77 4-6-4- نتایج آزمون فرضیهی چهارم 79 4-7- خلاصه نتایج تحقیق 81 4-8- خلاصه فصل 81 فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات 82 5-1- مقدمه 83 5-2- تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیه ها 83 5-2-1- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه اول 83 5-2-2- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه دوم 84 5-2-3- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه سوم 84 5-2-4- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه چهارم 84 5-3- مقایسه نتایج یافته ها با پژوهش های مشابه 85 5-4- بحث و نتیجه گیری کلی 85 5-5- پیشنهادات پژوهش 86 5-5-1- پیشنهادات حاصل از نتایج پژوهش 86 5-5-2- پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده 87 5-6- خلاصه فصل 88 منابع و ماخذ 89 پیوست. 97 فهرست جداول جدول 3-1 شرایط انتخاب و تعداد شركت ها 55 جدول 3-2 متغیرهای كنترلی و نحوه محاسبه آنها 62 جدول 4-1 آمار توصیفی متغیرهای تحقیق در شرکت های نمونه 70 جدول 4-2 نتایج آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف 71 جدول 4-3 ماتریس همبستگی پیرسون برای متغیرهای کمی تحقیق 72 جدول 4-4 آزمون ریشه واحد با استفاده از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته 74 جدول 4-5 نتایج آزمون فرضیه اول 75 جدول 4-6 نتایج آزمون فرضیه دوم 76 جدول 4-7 نتایج آزمون فرضیه سوم 78 جدول 4-8 نتایج آزمون فرضیه چهارم 80 جدول4-9 خلاصه نتایج تحقیق 81 فهرست اشکال شکل1-2: عوامل موثر بر خطای پیش بینی سود 32 شکل 2-2: تقسیم بندی محافظه کاری 36