بررسی اثرات فناوری اطلاعات بر بهره وری سازمان

مدیریت
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته مدیریت بررسی اثرات فناوری اطلاعات بر بهره وری سازمان (شرکت توزیع برق استان آذربایجان غربی) چکیده بهره‌وری یکی از مفاهیم مهم اقتصادی است که عبارت از به حداکثر رساندن استفاده از منابع و نیروی انسانی و کاهش هزینه‌های تولید آن‌گونه که به سود کارکنان، مدیریت و عموم مصرف‌کنندگان باشد. یکی از عوامل موثر بر رشد بهره‌وری، سرمایه‌گذاری در به‌کارگیری فنّاوری اطلاعات در سازمان‌ها است. بسیاری از اقتصاددانان فناوری اطلاعات و ارتباطات را به‌عنوان هسته اصلی تغییرات فنی زمان حاضر می‌دانند و سعی در کمی کردن اثرات آن دارند. از سویی دیگر مهندسی مجدد به معنی بازاندیشی بنیادین و طراحی مجدد ریشه‌ای فرایندها به‌منظور دستیابی به بهبود چشمگیر در معیارهای مهم عملکرد از قبیل هزینه، کیفیت، سرعت و خدمت است. شرکت‌ها با اینکه سرمایه عظیمی برای توسعه فناوری اطلاعات صرف می‌کنند. هدف از این تحقیق در مرحله اول بررسی اثر سرمایه‌گذاری فنّاوری اطلاعات بر بهره­وری در شرکت توزیع برق استان آذربایجان غربی است. در مرحله دوم، ارزیابی وضعیت مهندسی مجدد فرایندهای سازمانی به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری مکمل در جهت بهبود اثرات فنّاوری اطلاعات انجام گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نه فقط رابطه مثبت بین سرمایه‌گذاری فنّاوری اطلاعات و بهره‌وری در شرکت توزیع برق استان آذربایجان غربی وجود دارد بلکه بازگشت مثبت سرمایه‌گذاری فنّاوری اطلاعات بیشتر از سرمایه‌گذاری غیر فنّاوری اطلاعات است. واژگان کلیدی: فنّاوری اطلاعات بهره وری رشد اقتصادی مدل اقتصادسنجی مهندسی مجدد فرایند‌های سازمانی مقدمه امروزه، رقابت بسیار زیاد بین بنگاه‌های اقتصادی برای ارائه خدمات بهتر باعث شده که سازمان‌ها علاوه بر بکارگیری فنّاوری اطلاعات، برای بهبود کیفیت کارایی در تمام سطوح کسب‌وکار، از فناوری‌های جدید نیز برای پوشش نیازهای مصرف‌کنندگان کالا و خدمات استفاده کنند. بهره­وری اغلب به‌عنوان نسبت ستانده به نهاده بحرانی، با ثابت گرفتن سایر نهاده‌ها، تعریف می‌شود. نهاده‌ها منابعی از قبیل مواد اولیه، ابزارآلات و تجهیزات، نیروی‌کار، زمین، سرمایه و سازماندهی هستند که برای خلق ستانده (محصولات تولیدی، خدمات ارائه شده) استفاده می‌شوند. اندازه‌گیری بهره‌وری برای هر سازمان ضروری است و این امر به حدی حائز اهمیت است که می‌توان با برقراری و اجرای یک سیستم اندازه‌گیری بهره‌وری به نقاط قوت و ضعف یک سازمان تولیدی پی‌برد. بهره­وری یکی از عوامل اصلی موثر بر رشد اقتصادی به‌شمار می‌رود. زیرا باعث تولید محصولات بیشتر بنگاه‌های اقتصادی براساس عوامل تولید مشخص شده و در نتیجه استفاده از منابع تولیدی را بهبود دهند. در بازار به شدت رقابتی بهبود بهره­وری برای نجات بنگاه‌های اقتصادی ضروری است. همچنین بهترین روش برای مبارزه با تورم، کاهش بیکاری، افزایش سود، کاهش هزینه‌ها، ایجاد سرمایه و ثروت و بهبود کیفیت کاری بهره جستن از بهره­وری است. دروکر[3]با بیان این جمله که «یک مبادله بدون بهره­وری جهت ندارد » اهمیت بهره­وری را به‌عنوان یک عامل اقتصادی نشان داد. فنّاوری اطلاعات با تسهیل تولید، بهبود اقتصاد دانش محور، ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش فعالیت‌های تحقیق و توسعه به‌طور بالقوه باعث افزایش توسعه اقتصادی میشود. با این حال ممکن است سرمایه‌گذاری فناوری اطلاعات مستقیماً سهم کمی در بهبود بهره‌وری و کارایی سازمان‌ها داشته باشد. این امر لزوم سرمایه‌گذاری‌های مکمل را برای افزایش اثر این نوع سرمایه‌گذاری نشان می‌دهد. مهندسی مجدد یک فلسفه بهبود است که هدفش دستیابی به بهبودهای مرحله‌ای در عملکرد، به‌وسیله طراحی مجدد فرایندها است و در این طراحی مجدد، سازمان می‌کوشد فعالیت‌های ارزش‌افزا را به حداکثر و دیگر فعالیت‌ها را به حداقل برساند. این رهیافت می‌تواند در سطح یک فرایند منفرد و یا در کل سازمان به‌کار گرفته شود (منصور شریفی،1376). به‌دلیل نقش عمده فنّاوری اطلاعات در مهندسی مجدد فرایند سازمانی، برای افزایش پتانسیل اثر فنّاوری اطلاعات روی کارایی سازمان‌ها، می‌توان از ترکیب این نوع سرمایه‌گذاری بهره جست. صنعت برق ایران به چهار بخش تولید، انتقال و فوق توزیع، توزیع و خدمات مشترکین تقسیم می‌شود. از این بین، بخش‌های تولید و خدمات به مشترکین به‌صورت رقابتی و دو بخش انتقال و توزیع به‌صورت انحصار طبیعی فعالیت می‌کنند. از این رو بخش توزیع برق به‌دلیل ارتباط نزدیک با مشترکان، از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است و افزایش درصد اندکی در قابلیت بهره‌برداری مناسب‌تر از شبکه‌های توزیع، صرفه‌جویی‌های کلانی را در پی‌خواهد داشت که این امر حکایت از اهمیت بالای عوامل دخیل در این بخش از صنعت برق، درسطح بهره‌وری دارد. برنامه چهارم توسعه، همه دستگاه‌های اجرایی را موظف و مکلف به تعیین میزان تاثیر ارتقای بهره‌وری در رشد تولید، الزامات و راهکارهای لازم برای تحقق آن و گذر کشور از یک اقتصاد نهاد محور به یک اقتصاد بهره محور، را نموده است به‌طوری که سهم بهره‌وری کل در رشد تولید ناخاص داخلی حداقل به 3/31 درصد و متوسط رشد سالانه بهره وری نیروی‌کار، سرمایه و کل عوامل به‌ترتیب به مقادیر حداقل 5/3،1،5/2 درصد برسد (علیرضایی،افشاریان،1386،206،177). هدف از این تحقیق، اندازه‌گیری، تجزیه و تحلیل تاثیر سرمایه‌گذاری در فنّاوری اطلاعات بر بهره‌وری و همچنین ارزیابی شاخص‌های مهندسی مجدد فرایندهای سازمانی در جهت ارتقای بهره‌وری است. در این راستا در بخش دوم مبانی نظری تحقیق و شیوه محاسبه بهره‌وری کل عوامل مورد بحث قرار می‌گیرد و سپس در ادامه به معرفی متغییرها و نحوه جمع‌آوری اطلاعات می‌پردازیم و در نهایت تحلیل‌های داده‌ای انجام گرفته جهت کسب نتایج و پاسخ به سوالات تشریح می‌گردد و در انتها نتایج به‌دست آمده و پیشنهادات مطرح می‌گردد. فهرست مطالب چکیده کلمات کلبدی 1.مقدمه 2. مبانی نظری و پیشینه تحقیق 2-1. مبانی نظری 2-1-1. مهندسی مجدد 2-1-2. رویکردمهندسی مجدد سازمانی 2-1-3. فنّاوری اطلاعات و ارتباطات 2-2. پیشینه تحقیق 2-2-1. تحقیقات داخلی تحقیقات خارجی 2-3.انواع مدل‌های تابع تولید 2-3-1. تابع کاب داگلاس: 2-3-2. مدل تابع ترا نسندنتال تابع ترانس لاگ 3 . روش تحقیق، معرفی متغیرها ونحوه جمع‌آوری مشاهدات شکل 1. شاخص های مهندسی مجدد فرآیند سازمانی جدول 1. پایایی پرسشنامه تخمین مدل تخمین وزنی 4. تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق جدول 2. مرتبط با ضرایب متغیرها بدون عرض از مبدا جدول3. مرتبط با ضرایب متغییر ها با عرض از مبدا جدول 4. تحلیل قوت یافته ها مرتبط با تخمین جدول 5. یافته های رابطه بین فناوری اطلاعات و بهره‌وری پس از کسر هزینه‌های فناوری اطلاعات جدول 6 . متوسط سرمایه فناوری اطلاعات و غیر فناوری اطلاعات 4-1. مدل کندریک نمودار 1. بهره‌وری کل عوامل تولید شرکت توزیع برق استان جدول 7. ضریب همبستگی سرمایه فناوری اطلاعات و بهره وری کل عوامل تولید 5 . نتیجه‌گیری و پیشنهادات منابع