بررسی مهمترین پارامترهای فیزیوگرافی حوضه آبخیز رودخانه سقز

جغرافیا
دانلود مقاله رشته جغرافیا بررسی مهمترین پارامترهای فیزیوگرافی حوضه آبخیز رودخانه سقز مقدمه: وجود پستی و بلندی ها در سطح زمین باعث شده که در هنگام نزول باران و ایجاد جریان سطحی، آب از قلل و ارتفاعات در امتداد شیب زمین جریان پیدا کرده و به سمت نقاط پست زمین حرکت کند. خط الرأس ارتفاعات در واقع خطوط تقسیم آب بین طرفین ارتفاعات بوده و خط القعر ها محل تمرکز رواناب می باشند.حوضه آبریز به مساحتی از یک منطقه اطلاق می شود که رواناب حاصل از بارندگی روی این سطح در گود ترین نقطه آن تمرکز پیدا کرده و از نقطه ای که پایین ترین ارتفاع را دارا می باشد از حوضه خارج می گردد. به عبارت دیگر، حوضه آبریز مساحتی است که رواناب سطحی در آن بطور طبیعی به نقطه واحدی به نام نقطه تمرکز هدایت می شود اگر نقطه تمرکز در داخل حوضه قرار گرفته باشد، یعنی حوضه، محیط کاملاً مسدودی را تشکیل داده باشد – آنرا حوضه بسته گویند، مانند کویر مرکزی ایران که سلسله ارتفاعات یک حوضه مسدود بزرگ را به وجود آورده است در حوضه های بسته رواناب از حوضه خارج نمی گردد، اما اگر نقطه تمرکز در انتهای حوضه واقع شده باشد به نحوی که رواناب بتواند از حوضه خارج شود – آن را حوضه باز می نامند. در کارهای آبی سر و کار ما غالباً با حوضه های باز است که نقاط تمرکز روی خط القعرها که همان رودخانه ها باشند واقع می شوند. طبق مطالعات انجام گرفته در حوضه مورد مطالعه و استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:50000 و بستن حوضه در محیط GIS حوضه مورد مطالعه از نوع باز تشخیص داده شده است. هر نقطه ای را که روی رودخانه در نظر بگیریم برای حوضه ای که بالا دست آن واقع شده نقطه تمرکز به حساب می آید. به قسمتی از حوضه که واحد جداگانه ای را تشکیل می دهد و با رود خانه اصلی در نقطه ای ارتباط پیدا می کند زیر حوضه می گویند. خط فرضی که حوضه های مختلف را از یکدیگر جدا می سازد به خط تقسیم آب معروف است. شکل خط تقسیم آب فقط به توپوگرافی حوضه بستگی دارد و از به هم پیوستن خط الرأس های ارتفاعات به دست می آید. در نقشه های توپوگرافی قلل ارتفاعات به صورت دوایر یا منحنی های مسدود کوچکی مشاهده می شود که اگر بهم متصل شوند حوضه رودخانه ای که در آن قرار گرفته است مشخص می گردد.بارندگی هایی که خارج از مرز حوضه می بارند رواناب آنها به نقطه تمرکز حوضه نخواهد رسید زیرا به حوضه دیگری متعلق می باشند. رودخانه ای که تمام رواناب زیر حوضه ها به آن می ریزد به نام زهکش اصلی یا رود خانه اصلی نامیده می شود. ابتدای رود خانه اصلی معمولاً مرتفع ترین قسمت حوضه است و هر چه به طرف نقطه تمرکز جلو برویم آبراهه های دیگری که زه آب زیر حوضه ها را تخلیه می کند بدان می پیوندد و بر وسعت حوضه افزوده می شود. غالباً طرفین رودخانه ها از نظر مساحت و محل اتصال سرشاخه ها متقارن نمی باشند. قسمتهای اولیه رودخانه را سراب و قسمتهای انتهایی آن را پایاب می نامند. اگر در جهت حرکت آب طوری بایستیم که صورت ما به طرف پایاب باشد دست راست را ساحل راست یا جناح راست روخانه و سمت چپ را ساحل چپ یا جناح چپ رود خانه گویند.در این مقاله سعی شده است مهم ترین پارامترهای فیزیوگرافی حوضه، شامل شبکه آبراهه، مساحت، محیط، طول، شکل، ارتفاع، شیب و جهت شیب در حوضه مطالعاتی مورد بررسی قرار گیرید.و نتایج حاصل از آنها در جداول و نمودارها آورده شده و همچنین نقشه های مربوطه نیز در محیط GIS رسم گردیده است. کلمات کلیدی: پارامترهای فیزیوگرافی حوضه آبخیز رودخانه سقز فهرست مطالب بررسی مهمترین پارامترهای فیزیوگرافی حوضه آبخیز رودخانه سقز 1 مقدمه: 1 1- شبکه آبراهه: 3 نقشه (1) وضعیت شبکه آبراهه ها 5 3-2- مساحت حوضه: 6 محیط حوضه: 6 طول حوضه: 7 جدول (1) مشخصات فیزیکی حوضه 7 شکل حوضه: 8 جدول (2) پارامتر های مربوط به شکل حوضه 9 ارتفاع حوضه (پستی و بلندی): 10 جدول (3) هیپسومتری حوضه مورد مطالعه 11 نقشه (2)مدل رقومی ارتفاعی حوضه 12 نقشه (3) نقشه هیپسومتری حوضه 13 جدول(4) طبقه بندی کلاس شیب 14 نقشه(4) شیب حوضه 17 8- جهت شیب: 17 نقشه(5) جهت شیب حوضه 20 منابع: 20