مولفه ها و نظریه های هوش هیجانی و بررسی ارتباط آن با مفاهیم دیگر

روانشناسی و علوم تربیتی
دانلود پایان نامه رشته روانشناسی مولفه ها و نظریه های هوش هیجانی و بررسی ارتباط آن با مفاهیم دیگر مؤلفه های هوش هیجانی

دانیل گلمن مؤلفه های هوش هیجانی را به شرح زیر بیان می كند:

1- ‌خودآگاهی: شناختن هیجان هایی كه آن را احساس می كنیم و دلیلش را نیز می دانیم. خودآگاهی، ‌آگاه بودن از حالت روانی خود و تفكرها درباره آن حالت است.

2- خودگردانی: تعادل هیجانی را خود گردانی می نامند. گاهی از خود گردانی به معنای كنترل احساسات، عواطف و تكانش ها یاد می كنند. خود گردانی یك قابلیت زیر بنایی است كه در كنترل رفتارهای هیجانی نقش مهمی دارد.

3 - انگیزش: به معنای مولد، ا‌ثر بخش و خلاق بودن در زمینه كاریست. انگیزش توانایی انرژی دادن به دیگران و هدایت رفتار آنان بر خلاف داشتن روحیه ضعیف را دارد. در انگیزش از هیجان ها به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف استفاده می كنیم.

4 - همدلی: توانایی همدردی كردن با احساسات دیگران و شناخت دیدگاه آنها را همدلی می نامند. همدلی توانایی شناخت و نفوذ بر حالت هیجانی دیگران یا آگاهی نسبت به احساسات، ‌نیازها و علایق دیگران است. همدلی به معنای دیگر وارد شدن به حریم احساس دیگران است.

5 - مهارت های ارتباطی یا اجتماعی: توانایی شناخت و همدلی با دیگران، ‌برقراری ارتباط مؤثر،‌ گوش دادن عمیق و پرسیدن سؤالات مهم،‌ تشریك مساعی،‌ مربیگری و مذاكره كردن از اجزا این مهارت محسوب می شود. به عبارتی دیگر آگاهی و شناخت نسبت به هیجان ها و احساسات دیگران،‌ مهارت گوش دادن به احساسات دیگران در زمانی است كه افراد دچار هیجان و احساسات هستند و نیاز به گوش دادن حرف های آنان را دارند (زارعان و بخشی پور، 1386).

جدول 2-1. چارچوب هوش هیجانی

قابلیت فردی

خودآگاهی

1 – آگاهی هیجانی: شناخت/ درك هیجان های خود و آثار آن

2 – خود ارزیابی صحیح: شناخت/ درك نقاط قوت، ‌ضعف و محدودیت های خود

3 – خود باوری: احساس لیاقت، ‌ارزشمندی و توانمندی

خودگردانی

1 – خود كنترلی: جلوگیری از بروز اختلالات هیجانی و تكانش های موجود

2 – وظیفه شناسی: ‌پذیرش مسئولیت در قبال عملكرد فردی

3 – قابل اعتمادی:‌ حفظ معیارهای صداقت و درستكاری

4 – انطباق پذیری: انعطاف در پذیرش تغییر و كنترل آن

5 – نوآوری: سازگاری در مواجه با ایده ها، ‌راهكارها و اطلاعات جدید و بكر

انگیزش

1 – رشد گرایی: تلاش برای بهبود یا رسیدن به معیارهای برتر

2 – تعهد: همسویی با اهداف گروه یا سازمان

3 – ابتكار: آمادگی استفاده از فرصت ها

4 – خوش بینی: جدیت در رسیدن به اهداف به جای دیدن موانع و عوامل بازدارنده

همدلی

1 – شناخت/ درك دیگران: شناخت عواطف و دیدگاه دیگران و تأثیر آن در تصمیمات

2 – بالندگی دیگران: اعتقاد به رشد دیگران و تقویت توانمندی های آنها

3 – خدمت مداری: پیش بینی ،‌شناسایی و ارضاء نیازهای مشتریان

4 – هدایت تنوع: رشد فرصت ها از طریق به كارگیری افراد با فرهنگ ها و نژادهای مختلف

5 – آگاهی سیاسی: مطالعه هیجان فعلی گروه و قدرت روابط

مهارت های اجتماعی

1 – نفوذ گذاری: استفاده از فنون اثربخش برای متقاعد كردن دیگران

2 – ارتباطات: گوش دادن درست و ارسال پیامهای قابل قبول

3 – مدیریت تضاد: گفتگو و دفع مخالفت ها

4 – رهبری: تقویت روحیه و هدایت افراد گروه ها

5 – تسریع تغییر: ابتكار یا مدیریت كردن تغییر

6 – پیوند سازی: تقویت ابزارهای پیوند سازی و ارتباطی

7 – تشریك مساعی و مشاركت: كارگروهی به منظور رسیدن به اهداف مشترك

8 – ظرفیت های گروهی: ایجاد هم افزایی در گروه برای رسیدن به اهداف جمعی

- آقایار،‌ هوش هیجانی سازمانی، ‌ص 35

فهرست مطالب 2-10- تاریخچه هوش هیجانی 8 2-11- هوش هیجانی چیست؟ 10 2-12- نظریه هایی در باب هوش 12 2-13- هیجان چیست؟ 15 2-14- فواید هیجان 19 2-15- زیان های هیجان 20 2-16- نقش هیجان ها در هوش 21 2-17- هوشبهر و هوش هیجانی 23 2-18- مؤلفه های هوش هیجانی 25 2-19- هوش هیجانی و موفقیت شغلی 28 2-20- هوش هیجانی و سلامت 29 2-21- چه كسی به هوش هیجانی (EQ) نیاز دارد؟ 31 2-22- كاربردهای هوش هیجانی در محیط كار 40 2-33- تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده پیرامون موضوع تحقیق 44 منابع و مأخذ 53 منابع فارسی 54 منابع انگلیسی 61