تبیین رویکرد ایرانی اسلامی جهت شکل گیری سیاست های زیست محیطی

در سال 1998 ميلادي، تحقيق بيش از هزار دانشمند از کشورهاي مختلف جهان براي دانشگاه هاروارد آمريکا، نشان مي‌دهد که رويکرد به تعاليم ديني تنها راهکار نهايي براي حفظ محيط زيست جهان است. (سازمان محيط زيست ايران، 1378) در اين بخش با توجه به ماهيت نظام سياسي کشور (جمهوري اسلامي)، ابتدا به تبيين نگرش و ظرفيت‌هاي دين مبين اسلام در تأکيد بر موضوع صيانت از محيط زيست مي‌پردازيم.

رويکرد اسلام به محيط زيست داراي مختصات و ويژگي‌هاي خاص خود بوده و با حتّي با رويکردهاي اخلاق‌مدارانه دنياي مدرن نيز تفاوت بسيار دارد. نگارندگان قانون اساسي نيز بر اساس همين باور، اصلي جداگانه (صرفاً جهت تبيين اهميت و جايگاه محيط زيست) در قانون اساسي کشور پيش‌بيني کرده و به تصويب رساندند.

پس از تبيين رويکرد اسلام به موضوع محيط زيست، برخي سوابق زيست‌محيطي راجع به کشور ارائه شده است. توجه همزمان به دو موضوع مذکور (نگرش اسلامي در کنار ويژگي‌هاي خاص زيست‌محيطي ايران) تشکيل دهنده رويکرد اسلامي- ايراني به موضوع محيط زيست بوده که ارزش‌هاي پايه طراحي مدل بومي را شامل مي‌شود.

فهرست مطالب 4
2-3- نگرش بومي به خط مشي‌گذاري زيست‌محيطي 4
2-3-1- ارزش‌هاي برآمده از مباني رويکرد اسلام به محيط زيست 5
2-3-1-1- تعريف اسلام از انسان؛ مبناي نگاه متفاوت انسان به محيط زيست 9
2-3-1-2- ابعاد سه‌گانه مباحث محيط زيست در فرهنگ وحي 11
2-3-1-3- ضرورت وجود اذن الهي جهت تصرّف در مخلوقات 13
2-3-1-4- رابطه مستقيم اعمال انسان و طبيعت 17
2-3-1-5- اهميت پويايي افراد و کار (عمران و آباداني) در نظام ارزشي اسلام 23
2-3-1-6- مباحث حقوق محيط زيست در اسلام 25
2-3-2- اقتضائات خاص خط مشي‌گذاري زيست‌محيطي در ايران 26
2-3-2-1- روند شکل‌گيري سازمان حفاظت محيط زيست ايران 27
2-3-2-2- شرايط اقليمي- زيست‌محيطي خاص کشور 29
2-3-2-3- شرايط سياستي- زيست‌محيطي خاص کشور 35
2-3-2-4- تطوّر موضوع «محيط زيست» در برنامه‌هاي توسعه کشور 39
2-3-3- جمع‌بندي مبحث 50
2-4- جمع‌بندي 51
کتابنا مه 52