بررسی و تشریح الگوهای رایج هوش معنوی

این پایان نامه در مورد هوش معنوی و با عنوان بررسی و تشریح الگوهای رایج هوش معنوی می باشد. والش و وگان ( 2002 ) هوش معنوی را در برگيرنده مجموعهاي از قابليتهاست، و توانائيهايي مانند خودآگاهي بيشتر، آگاهي از ماهيت چند بعدي حقيقت، دارا بودن تقوا، شناخت تقدس در فعاليتهاي روزانه مي باشد (Amram,2005: 14) براي عملیاتی ساختن نقش هوش معنوي در سازمان، ابتدا لازم است الگوها و مؤ لّفه هاي رایج هوش معنوي بررسی و شناسایی شود و در ادامه، ضرورت تدوین الگوي برخاسته از آموزه هاي دین مبین اسلام تشریح گردد.

۱. الگوي ايمونز
ایمونز هوش معنوي را شامل پنج مؤلّفه می داند:
1. ظرفیت براي تعالی؛
2. توانایی تجربۀ حالت هاي هشیاري عمیق؛
3. توانایی خدایی کردن و تقدس بخشیدن به امور روزانه؛
4. توانایی سود بردن از منابع معنوي براي حل مسائل؛
5. ظرفیت پرهیزگاري(سهرابی،1385).

او (2000) عنوان می كند توانایی برای تجربه حالت های هشیاری عمیق و غیر معمول از ویژگی های مهم معنویت است. تعالی و كمال به معنای حركت به سوی اوج، مرزهای فراتر از جهان فیزیكی و آگاهی عمیق از خودمان است.همچنین عرفان آگاهی از واقعیت نمایی است، یك حس یگانگی و وحدت كه مرز تمام اشیاء و پدیده ها ناپدید می شود و یك كلیت واحد به وجود می آید. اگر كمال گرایی را به عنوان مؤلفه اصلی هوش معنوی در نظر بگیریم در قرآن كریم چنین آمده است «ای انسان، تو در حركت به سوی پروردگارت هستی و او را ملاقات خواهی كرد (سوره انشقاق، آیه 6).مؤلفه دیگر هوش معنوی تقدس بخشیدن به امور روزانه است، یعنی تمام اموری كه فرد انجام می دهد علاوه بر یك هدف اختصاصی یك هدف كلی و مقدس هم دارد، هنگامیكه یك عمل با هدفی مقدس صورت می پذیرد كیفیت متفاوتی دارد، مثلاً ماهونی و دیگران (1999) دریافتند هنگامی كه همسران به روابط خود جنبه مقدس می دهند رضایت زناشویی بالاتر و تعارضات كمتری دارند و بهتر می توانند مشكلات خود را حل و فصل كنند. در دیدگاه اسلام تأكید فراوانی در این خصوص شده است كه در هنگام شروع كار و انجام امور روزانه با نام خدا و برای رضای او انجام شود.

چهارمین مؤلفه هوش معنوی به رابطه دین و معنویت با مهارت های حل مسأله اشاره دارد، بسیاری از افراد در معنا بخشیدن به پدیده های مختلف زندگی كه ممكن است برای آنان سخت و دشوار باشد از باورهای دینی سود می برند و این مسأله می تواند تا حد زیادی به سازگاری آنان كمك كند، برای مثال پارگامنت (1997) عنوان می كند كه دین می تواند در كاهش اثرات منفی استرس های زندگی در افراد مؤثر باشد. پنجمین مؤلفه هوش معنوی صفات پرهیزگارانه است. ایمونز (2000) عنوان می كند رفتارهایی مانند بخشش، شكرگذاری، ایثار و فداكاری، عشق مقدس از جمله صفات پرهیزگارانه است كه از مؤلفه های هوش معنوی به شمار می روند، از نظر بائو میستر واگزلین (1999) خود كنترلی هسته اصلی رسیدن به صفت تقوا و پرهیزگاری است.

فهرست مطالب
2-2)هوش معنوی 2
2-2-1) هوش 2
2-2-2)معنویت 3
وگان بعضی از خصوصیات معنویت را چنین عنوان کرده است: 5
از سوي دیگر، معنویت داراي سه بعد است: 5
2-2-3)هوش معنوي 6
فریدمن و مک دونالد پس از مرور معانی مختلف معنویت، مؤلفه های مهم آن را چنین عنوان می نمایند: 11
بروس لیچفیلد مشخصات هوش معنوی را چنین مطرح می کند: 12
جدول 1 : تعاريف هوش معنوي به همراه نام و سال ارائه (محقق) 12
2-2-4)جايگاه هوش معنوي در سازمان 14
2-2-5)مقايسة رفتار افراد داراي هوش معنوي قوي و افراد داراي هوش معنوي ضعيف 17
جدول 2.مقایسه رفتار افراد داراي هوش معنوي قوي و افراد داراي هوش معنوي ضعیف 17
2-2-6)بررسي الگوهاي رايج هوش معنوي 19
۱. الگوي ايمونز 19
۲. الگوي امرام و دراير 21
۳. الگوي سيسك و تورنس 21
۴. الگوي زوهار( ۲۰۰۴) 22
2-2-7)ابعاد هوش معنوی بر اساس دیدگاه زوهر و مارشال 25
2-2-8)مولفه های ۱۲ گانه هوش معنوی : 25
2-2-9)برخي از مؤلّفه هاي هوش معنوي در آموزه هاي ديني 28
2-2-10)رشد هوش معنوی 30
2-2-11)هوش معنوی و سلامت روانی 33
2-2-12)مقایسه هوش معنوی با هوشهای دیگر 33
شکل شماره 1ـ رابطه هوشها (ویگلزورث، 2004) 34
جدول شماره 3ـ مقايسه هوش معنوي و هوش متعارف (مک هاوک، 2002). 35
2-2-13)اجزاء هوش معنوی: 36
2-2-14)مدل های هوش معنوی 37
2-2-14-1) مدل وگان: 37
2-2-14-2)مدل بروس لیچفیلد 38
2-2-14-3)مدل ایمونز 38

پیشینه تحقیق در مورد هوش معنوی
2-3-1) تحقیقات انجام شده هوش معنوی در داخل کشور 41
2-3-2)تحقیقات انجام شده هوش معنوی در خارج کشور 44
منابع 45