مبانی نظری دیدگاه کانت درباره وجدان اخلاقی

فلسفه و منطق
دانلود پایان نامه رشته فلسفه اخلاق مبانی نظری دیدگاه کانت درباره وجدان اخلاقی مقدمه در زندگی انسان ها اتفاقات زیادی رخ می دهد که به آن توجه نمی کنند و از کنار آن می گذرند و آن اتفاق برای آنها به عادت مبدل می شود. این گونه پدیده ها در زندگی همه انسان ها اتفاق می افتد و عده ای به آن توجه می کنند و پس از بررسی و تفکر بر آنها و بیان تبیینی صحیح از آن شاخه ای از دانش بشری را با توجه به این اتفاقات بنا می نهند، و انسانهای دیگر آن را بسط داده و کامل می نمایند.بنابراین زمانی دانشی شکل می گیرد که ما به اتفاقات پیرامون خود به دقت توجه کنیم و سطحی از کنار آن عبور نکنیم. در غیر این صورت نه تنها به کشف دانش کمک نخواهیم کرد بلکه، هیچ گاه به توانایی ها و ظرفیت های درونی که خداوند در ما نهاده است پی نخواهیم برد و همواره انسان هایی عادی و معمولی خواهیم بود که بدون آنکه پی به رازهای نهفته برده باشیم می میریم و پاسخی به سوالات بشری( و بویژه خود) نخواهیم داد. از جمله حالت ها و موضع هایی که اغلب ما انسان ها با آن مواجه شده ایم حالت رضایت از عمل و پشیمانی از آن است، انسانها هرگاه مرتکب کار زشت شده و خلاف و گناهی از آنها سر می زند، پس از آن پشیمان شده، خود را سرزنش می کنند و به گونه ای نا آرامی درونی را مبدل به آرامش می نمایند و اگر عمل خوبی از آنها سر بزند احساس رضایت خاطر می کنند و به نحوی خود را تشویق می نمایند و از این حالت احساس شادمانی می کنند. با توجه به نیاز به تغییر، انسانها در موقعیت های اخلاقی، در رابطه با دیگران، تلاش می کنند تصمیمی عاقلانه بگیرند. اما بعد از تصمیم گیری های خود دچار پشیمانی می شوند، و خود را سرزنش می کنند، چرا این چنین است؟ باید پذیرفت که توجیه هیچ پدیده ای غیر ممکن نیست مگر اینکه ما نخواهیم در پی پاسخی برای آن باشیم. بنابراین، با کمی تامل در باره این پدیده که همه انسانها با آن مواجه شده اند پی خواهیم برد که نیرویی که عامل پشیمانی در انسان ها است چیزی جز وجدان اخلاقی بیدار آدمی نیست. و تحت تاثیر این قوه درونی است که بشر از درستی عمل خود آگاه می شود. پی بردن به اینکه یک پدیده از کجا نشات می گیرد، آغاز علم درباره این پدیده و پدیده های مشابه است. اما علم ما نسبت به آن پدیده به همین جا ختم نمی شود و اندیشمندان کسانی هستند که این مطلب را درک کرده اند و پا را فراتر نهاده اند و از یک پدیده به تئوری هایی با ارزش در مورد آن پدیده رسیده اند. هر اندیشمندی که به مطالعه پدیده ای می پردازد چنین نیست که مساله را به طور کلی حل کرده باشد و نیاز بشر را به تحقیق در باره آن پدیده برطرف نموده باشد. بلکه تاریخ علم و دانش پر از نظریه هایی است که در ابتدا مورد پذیرش عموم بوده اند و در ادامه با ظهور نظریه های جدید در باره آن پدیده جای خود را به آن داده اند. درباره وجدان، کسانی که به نظریه پردازی پرداخته اند در طول تاریخ فراوانند و هر یک برای رفع مشکلات نظریه های قبلی در آن زمینه به نظریه پردازی برداخته اند. هر اندازه که آگاهی بشر بیشتر می شود با ظهور نظریه ای جدید که قدرت تبیین بیشتری در باره وجدان دارند روبرو خواهیم شد. در چنین شرایطی، آیا لازم نیست که از منظر نظری برای درک بهتر وجدان و روشنگری در این زمینه، به پژوهش بپردازیم و در این راستا به وظیفه انسانی خود عمل نماییم؟. آیا معرفت شناسی در باب وجدان، درک این قوه درونی را که خداوند در نهاد آدمی نهاده است آسانتر نمی کند؟. از طرفی واضح است که وجدان یکی از مفاهیم کلیدی اخلاق است و مساله اخلاق همیشه برای بشریت مهم بوده و همواره عده زیادی در طول تاریخ در این زمینه اظهار نظر کرده اند. بنابرین، آیا اندیشه های صورت گرفته در قلمرو اخلاق به ویژه وجدان اخلاقی نشان دهنده ابهام در فهم این قلمرو نیست؟. با توجه به سوالات فوق می توان چنین گفت که انجام پژوهش در این حوزه، لازم است. کلمات کلیدی: وجدان وجدان اخلاقی وجدان اخلاقی از نگاه کانت فهرست مطالب پیشینه پژوهشی در باب وجدان و مبانی نظری وجدان اخلاقی از دید كانت 10 مقدمه 11 1-2 . پیشینه و نتایج حاصل از آن 11 2-2 . دیدگاه هایی در باره وجدان 14 3-2 . سیر تحول افكار كانت 16 4-2 . جایگاه عقل عملی در فلسفه كانت و اصول و خطوط كلی اخلاق در عقل عملی 19 1-4-2 . عقل عملی 20 2-4 . رابطه عقل عملی با عقل نظری 20 -2 5-2 . وجدان اخلاقی از دیدگاه كانت 23 1-5-2 .نسبت بین وجدان و عقل عملی 26 2-5 . اصول و خطوط كلی اخلاقی مبتنی بر عقل عملی 30 -2 3-5-2 . پایه های اصول اخلاقی 34 4-5-2 . رابطه بین اصول اخلاقی و وجدان 35 6-2 . اصطلاحات اخلاقی 37 1-6-2 . تكلیف 37 1-1-6-2 .تكلیف شناسی 39 2-1-6-2 .تكلیف اخلاقی 41 2-6-2 . نظر كانت در رابطه با اراده خیر(نیت خیر) و معرفت عقلی 42 3-6-2 . خیر مطلق 45 1-3-6-2 . رابطه خیر با قانون اخلاقی و لذت و عقل 45 4-6-2 . امر مطلق 46 5-6-2 . غایت اخلاقی 47 6-6-2 . اختیار 48 1-6-6-2 . خود مختاری اراده، و ارتباط آن با وجدان اخلاقی و قوانین اخلاقی 50 7. رابطه اخلاق، وجدان و دین 51 -2 8-2 . بیدار كردن وجدان اخلاقی و مساله تربیت 54 9. اخلاق و حقوق 59 -2 10-2 . اخلاق و عدالت 60 منابع