تشریح ماهیت عزت نفس و بررسی سطوح و ابعاد عزت نفس

عزت نفس، شامل ابعاد اجتماعي، تحصيلي، خانوادگي و عزت نفس کلي مي‌شود. در ادامه هر يک از اين ابعاد را مختصراً تشريح مي کنيم.

عزت نفس اجتماعي : زمينه اجتماعي شامل احساساتي مي‌شود که فرد به عنوان يک دوست نسبت به ديگران دارد. به طور کلي مي‌توان گفت عزت نفس اجتماعي عبارت است از احساسي که شخص در مورد خودش به عنوان يک دوست براي ديگران دارد و هم‌چنين اين که ديگران او را چگونه دوست دارند. آيا ديگران او را دوست دارند؟ به عقايدش احترام مي گذارند؟ فردي که نيازهاي اجتماعي‌اش برآورده مي‌شود با اين جنبه از خودش احساس راحتي خواهد کرد (احمدي، 1380).طبق نظر اريکسون (1974) ارتباط با اجتماع، نقش زيادي در شکل گيري عزت نفس بازي مي‌کند. در مطالعه‌اي که به‌وسيله کوپراسميت (1967) انجام گرفته از لحاظ آماري بين عزت نفس و توانايي دوست پيدا کردن تفاوت معني داري مشاهده شده است.

عزت نفس تحصيلي : زمينة تحصيلي عزت نفس با ارزشيابي فرد از خودش به عنوان يک دانش‌آموز سرو کار دارد. از جنبة تحصيلي، کودک و نوجوان خود را به عنوان يک دانش آموز ارزيابي مي‌کنند. البته اين امر صرفاً يک ارزيابي از توانايي تحصيلي و پيشرفت تحصيلي نيست و به راحتي نمي‌توان جايگاه يک فرد را مشخص کرد مگر اين که فاصلة او با ديگران را محاسبه نمود ( احمدي، 1380).اگر فرد خود را با معيارهاي مطلوب تحصيلي منطبق بداند و استانداردهاي پيشرفت تحصيلي خود را برآورده سازد، داراي عزت نفس تحصيلي مثبت خواهد بود. يعني اگر ملاک و معيار پيشرفت تحصيلي براي او قبول شدن در يک سال تحصيلي باشد و وي بتواند به چنين معياري دست يابد داراي عزت نفس تحصيلي مثبت است ( اليس پوپ ، 1988).

حرمت خود خانوادگي : زمينه خانوادگي عزت نفس، احساسات فرد را دربارة خود به عنوان عضوي از خانواده منعکس مي‌کند. به بيان ديگر عزت نفس خانوادگي انعکاس احساسي است که فرد در مورد اعضاي خانوادة خود دارد. اگر او در خانه مورد علاقه و محبت خانواده باشد احساس امنيت مي‌کند و مي‌توان گفت عزت نفس او مثبت است ( به نقل از احمدي، 1380).
نظام نگرش کودک در سالهاي پيش کلامي آغاز مي‌شود. شکل کلي احساس خود ارزشمندي، تابع تحول رواني – فيزيولوژيکي فرد طي مراحل مختلف رشد است. پس عزت نفس هر کس را بايد با عزت نفس کلي مقايسه نمود (پوپ، 1988، به نقل از بيابانگرد، 1373).

منصور ( 1369) مي‌گويد: عزت نفس کلي تنها از يک جنبه متأثر نيست، بلکه نظرات فرد راجع به جوانب مختلف، عزت نفس را مشخص مي‌کند. به عبارتي ممکن است فردي در يک جنبة عزت نفس نمره پاييني داشته باشند اما عزت نفس کلي او بالا باشد.

فهرست مطالب

2-1-عزت نفس 5
2-2-1-مفهوم عزت نفس 8
2-2-2-عزت نفس چيست؟ 9
2-2-3-اهميت عزت نفس 10
2-2-4-ابعاد عزت نفس 10
2-2-5-سطوح عزت نفس 12
2-2-6-شكل گيري مفهوم خود و عزت نفس به مثابه صفات شخصيتي 15
2-2-7-از عزت نفس » بالا يا پايين«چه استنباطي مي‌شود؟ 19
2-2-8-ديدگاه متقدمان روانشناسي درباره عزت نفس 20
2-2-9-روي آوردهاي نظري دربارة عزت نفس 22
2-2-10-رابطة خود آرماني ، خودپنداشت و حرمت‌خود 26
2-2-11روش‌هاي تغيير پذيري عزت نفس و پاره‌اي پژوهشها در مورد آن 27
2-3-پسخوراند 28
2-3-1-درمان شناختي – رفتاري 29
2-4-عزت نفس و اختلالات رواني 31
2-13-1- آسيب پذيري عزت نفس و افسردگي 33
2-5-چشم انداز نظريه‌ي فعاليت افتراقي تياس دال( 1988) 33
2-8-پيشينه پژوهشي درمان عزت نفس 34
1-6-1-6- . پژوهش های داخلی: 34
1-6-1-6- 2-3-3-2. پژوهش های خارجی: 37
2-9-جمع بندي 39
منابع 41
منابع فارسي 42
5-4- منابع انگليسي 46