معامله اعضا بدن انسان در فقه اماميه

هدف از این این پایان نامه بررسی معامله اعضاء بدن در فقه امامیه می باش..در ابتدا تعريف و معني مفاهيم حق و مالكيت را از ديدگاه فقهي بيان كرده‌ايم و پس از آن از نظرات و ادله فقها در خصوص نوع رابطه انسان با اعضاء خود سخن گفته‌ايم.

ديدگاه طرفداران مالكيت، حق سلطه و حق انتفاع بر اعضاء بدن به همراه ادله موافق و مخالف آن مورد توجه اين پايان‌نامه قرار گرفته است. در ادامه بحث، به سراغ ادله شرعيه‌اي رفته‌ايم كه به گمان برخی از علما مي‌تواند موجب حرمت معامله اعضاء بدن شود. ادله قطع اعضاء بدن انسان زنده و مرده در اين قسمت از نوشتار بيان شده است و تلاش شده است نظر مختار در جهت توجيه معاملات اعضاء بدن باشد.

فهرست مطالب

بخش اول: کلیات 2
مبحث اول: بررسی تاریخی انتقال اعضاء 3
گفتار اول: تاريخچه پیوند و انتقال اعضاء در جهان 3
گفتار دوم: تاريخچه پيوند اعضاء در ايران 5
مبحث دوم: اقسام انتقال عضو 7
گفتار اول: حالات مختلف انتقال عضو 7
1. تامین عضو از انسان زنده 8
2. تأمين عضو از جسد 9
گفتار دوم: انواع اعضاء قابل پيوند 9
گفتار سوم: بررسی حقیقت مرگ 11
1. تعريف مرگ 11
2. اغماء 15

بخش دوم معامله اعضاء بدن در فقه امامیه 16

مبحث اول: شناخت روابط حقوقی 17
گفتار اول: بررسی مفهوم ملكيت 18
1. معنای لغوي و اصطلاحی ملكیت 18
2. مراتب ملكيت 19
گفتار دوم: بررسی مفهوم حق 21
1. معنا و تعريف حق 21
2. انواع حق: حق ا... و حق الناس 22
3. قابلیت انتقال حقوق 24
مبحث دوم: بررسی اقوال فقهی در خصوص رابطه حقوقی انسان و اعضاء بدن 25
گفتار اول: كلام قائلين به حق سلطه و ملکیت انسان بر بدن خود 26
1. دیدگاه موافقان حق سلطه 26
2. دیدگاه موافقان ملکیت 28
3. ادله قائلين به وجود سلطه و ملكيت آدمي نسبت به اعضایش 29
گفتار دوم: كلام قائلين به عدم وجود رابطه ملكيت ميان انسان و اعضائش 33
1. دیدگاه مخالفین رابطه ملکیت 33
2. ادله قائلين به عدم ملكيت انسان نسبت به اعضایش 34
گفتار سوم: نظریه مختار 36

مبحث اول: ادله حرمت قطع عضو 37
گفتار اول: حكم قطع عضو از بدن انسان زنده 38
1. حکم قطع عضو رئيسي 38
2. عضو غير رئيسي 39
حرمت ورود ضرر به نفس 39
گفتار دوم: حرمت قطع عضو از انسان مرده 43
1. حرمت مثله 44
2. حرمت هتك احترام و تذليل مؤمن 46
مبحث دوم: موارد جواز قطع اعضاء 48
1. وصیت بر اعضاء 48
2. اجازه ولي شرعي 51
3. اضطرار 52
منابع 55