آثار روانی و دینی حسادت و پیامدهای اجتماعی آن

بیماری های اخلاقی، روحی و روانی همچون: نفاق، حسد، ترس، نگرانی، اضطراب، تکبر، دنیاطلبی، شهوت پرستی و ..... همیشه روح و روان انسان را در معرض خطر قرار داده و می-دهد و در طول تاریخ پیامدهای منفی در زندگی بشر بر جای گذاشته و فشارهای روانی بر انسان وارد نموده و گاهی زندگی را تلخ و رنج آور کرده است و بهداشت روانی انسان را در معرض خطر قرار داده است. در اینجا موضوع و بحث ما حسادت و حسد می باشد. و ما در این پایان نامه به بررسی پیامدها و آثار زیان بار حسادت خواهیم پرداخت.

سخنان محبت آمیز هابیل در مقابله با کینه توزی قابیل حسود بی اثر شد و قابیل نتوانست در مقابل خشم و حسد مقاومت کند و سرانجام در یک لحظه بحرانی حسد وکینه، مهر برادری را از یادش برد و برادر بی گناهش را کشت و این بود نخستین مقتول در میدان حسد. این گونه بود که تخم پلید کینه و حسد برای اولین بار در تاریخ بشریت بر خاک افتاد و ریشه دوانید.و قابیل پایه-گذار این سنت زشت شد.

و مطابق با همین آیات حضرت علی علیه السلام می فرمایند: وَ لَا تَكُونُوا كَالْمُتَكَبِّرِ عَلَى ابْنِ أُمِّهِ مِنْ غَيْرِ مَا فَضْلٍ جَعَلَهُ اللَّهُ فِيهِ سِوَى مَا أَلْحَقَتِ الْعَظَمَةُ بِنَفْسِهِ مِنْ عَدَاوَةِ الْحَسَدِ [الْحَسَبِ‏] وَ قَدَحَتِ الْحَمِيَّةُ فِي قَلْبِهِ مِنْ نَارِ الْغَضَبِ وَ نَفَخَ الشَّيْطَانُ فِي أَنْفِهِ مِنْ رِيحِ الْكِبْرِ الَّذِي أَعْقَبَهُ اللَّهُ بِهِ النَّدَامَةَ وَ أَلْزَمَهُ آثَامَ الْقَاتِلِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة «و شما همانند قابیل نباشید که بر برادرش تکبر کرد، خدا او را برتری نداد، خویشتن را بزرگ می پنداشت و حسادت او را به دشمنی واداشت، تعصب آتش کینه را در دلش شعله ور کرد و شیطان باد کبر و غرور در دماغش دمید، و سرانجام پشیمان شد، و خداوند گناه قاتلان را تا روز قیامت بر گردن او نهاد ».
حضرت امام خمینی در این باره می فرمایند: بدان که حسد خودش یکی از امراض مهلکه قلبیه است و از او نیز زاییده شود امراض کثیره قلبیه وکبر و مفاسد. اعمالی که هر یک از موبقات است و برای هلاک انسان سببی مستقل است.

حضرت علی علیه السلام در زمینه حسد و حسادت می فرمایند:إِذَا أَمْطَرَ التَّحَاسُدُ أَنْبَتَ التَّفَاسُدَ .«هنگامی که باران حسادت ببارد، فساد را می رویاند». مراد این است که حسد بردن دو کس بر یکدیگر باعث فساد و تباه شدن حال هر یک می شود، به اعتبار اینکه هر یک کاری چند کنند که ضرر و نقصان آن به دیگری می رسد و استعمال باریدن به اعتبار اینکه هر یک کاری چند کنند که ضرر و نقصان آن به دیگری رسد.و استعمال باریدن و رویانیدن به اعتبار تشبیه این معنی است، به بارانی که ببارد و گیاهی برویاند پس چنانکه آن باران سبب رویانیدن آن گیاه می شود، همچنین هم رسیدن حسد میانه ی ایشان باعث فساد حال ایشان می گردد.و یا امام علی علیه السلام در جای دیگر می فرمایند:رَأْسُ‏ الرَّذَائِلِ‏ الْحَسَدُ .«ریشه پستی ها، حسادت است».ضررهایی که برای حسادت بیان شده اند، بسیار مضر و خطرناک هستند و یکی از راه های نجات از این بیماری نیز یادآوری ضررها و عوارض این بیماری بر سلامت روح و روان می باشد. ما در این قصد داریم مهمترین این زیان ها و پیامدها را متذکر شده تا شاید بتوانیم در گامهای بعدی چراغ راهی یافته باشیم برای درمان این بیماری و رذیلت اخلاقی. ابتدا و در گام اول به زیان ها و پیامدهای فردی حسادت پرداخته می شود.

فهرست مطالب
واژه شناسی حسد 1
2-2- تعریف حسادت در علم اخلاق 3
2-3- تفاوت های غبطه و حسادت 7
2-4- ضد حسادت نصح و خیرخواهی 8
3-1- آثار و پیآمدهای حسادت 14
3-2- پیامدهای فردی حسادت 15
3-2-1- آثار دنیوی حسادت 20
3-2-1-1- آثار روانی حسادت 22
3-2-1-1-2- غمگینی و افسردگی 22
3-2-1-1-3- بخل و تنگنظری 23
3-2-1-1-4- احساس حقارت 24
3-2-1-1-5- اضطراب و ناراحتی همیشگی 24
3-2-1-1-6- احساس تنهایی 25
3-2-1-1-7- کینه توزی 26
3-2-1-2- آثار رفتاری حسادت 28
3-2-1-2- 1- غیبت (بدگویی) 29
3-2-1-2-2- ملامت و سرزنش 30
3-2-1-2- 3- کوتاهی در تعریف از دیگران 30
3-2-1-2- 4- ضرر رساندن به محسود با قتل خود 31
3-2-1-2-5- تشخیص غلط 33
3-2-1-3- آثار جسمانی 33
3-2-1-3- 1- آثار جسمانی حسادت در روایات 35
3-3- آثار معنوی حسادت 36
3-3- 1- از میان رفتن نیکی ها و ایجاد رذیلت های اخلاقی 36
3-3- 2- از بین رفتن ایمان 37
3-3- 3- دوری از رحمت خدا 39
3-4- آثار اجتماعی حسادت (نابسامانیهای اجتماعی) 39
3-4-1- عدم پیشرفت 40
3-4-2- اختلال امنیت 41
3-4-3- پیآمدهای حسد در محیط کار 42
3-4-4- چشم و هم چشمی 45
3-5- آثار اخروی حسادت 46
3-5-1- فشار قبر و ظلمت آن 46
3-5-2- عذاب جهنم 47
منابع