تاثیر انتفای مبنای خیار در سقوط آن در فقه و حقوق

مبنای اصلی خیارات یا ناشی از اراده طرفین (شرط صریح یا ضمنی) و یا قاعده لاضرر می باشد، حال سوالی که در این نوشتار در پی پاسخ به آن هستیم این است که آیا با انتفای مبنای خیار، حق فسخ یا خیار ساقط می گردد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا به صورت کلی انتفای دو مبنای اصلی خیارات را بررسی نموده و سپس موضوع در یکایک خیارات مورد بررسی قرار می دهیم

در فقه امامیه در مورد اینکه آیا با انتفای مبنای خیارات، خیار ساقط می گردد یا خیر؟ قاعده کلی وجود ندارد و فقها موضوع را تحت یک قاعده عام مورد بحث و بررسی قرار نداده اند بلکه آن را در میان مباحث مربوط به خیارات مطرح کرده اند. در قانون مدنی نیز در این زمینه یک قاعده عام وجود ندارد و فقط قانونگذار در مواد 421 و 478 قانون مدنی دو حکم متعارض را وضع نموده است.

بنابراین در این مبحث تلاش می شود از میان عقاید و دیدگاههای پراکنده در این زمینه، یک قاعده کلی استخراج شود. برای این منظور باید خیاراتی که مبنای آنها اراده طرفین می باشد و خیاراتی که مبنای آنها نفی ضرر و قاعده لاضرر می باشد در گفتار جداگانه مورد بررسی قرار گیرد که در گفتار اول اختصاص به خیاراتی دارد که مبنای آنها اراده طرفین می باشد و گفتار دوم مختص خیاراتی خواهد بود که مبنای آنها قاعده لا ضرر یا نفی ضرر می باشد.

فهرست مطالب

تاثیر انتفای مبنای خیار در سقوط آن 8
مبحث اول - قاعده کلی 9
گفتار اول – تاثیر انتفای مبنای خیارات در خیارات مبتنی بر قاعده لاضرر 10
گفتار دوم- تاثیر انتفای مبنای خیار در خیارات مبتنی بر حاکمیت اراده 14
مبحث دوم – بررسی موضوع در اقسام خیارات 15
گفتار اول - خیار تاخیر ثمن 15
گفتار دوم -خیار تخلف وصف 18
بند اول - مبیع کلی 18
بند دوم – مبیع معین 19
گفتار سوم -خیار غبن 20
گفتار چهارم- خیار رویت 22
گفتار پنچم- خیار عیب 22
بند اول – فقه امامیه 23
بند دوم – حقوق موضوعه ایران 26
گفتار ششم - رفع عیوب موجب ایجاد حق فسخ در عقد نکاح و تاثیر آن در سقوط خیار 30
بند اول-عیوب موجب ایجاد خیار در عقد نکاح 30
بند دوم – تاثیر رفع عیوب بر حق فسخ 33
گفتار هفتم - خیار تفلیس 34
الف-ماهیت حق استرداد مبیع 38
ب-ماهیت حقوقی امتناع از تسلیم مبیع 39
گفتار هشتم – حق فسخ ماده 424 قانون تجارت 43
بند اول – مفهوم و ماهیت حق فسخ ماده 424 قانون تجارت 43
بند دوم – تاثیر انتفای مبنای خیار ماده 424 در سقوط آن 48
بند سوم-ارتباط ماده 424 قانون تجارت با ماده 421 قانون مدنی 49
مبحث سوم – تاثیر انتفای مبنای خیار در کنوانسیون بیع بین المللی کالا 1980 وین 53
نتیجه گیری 61
منابع 68
منابع فارسی 68
منابع عربی 71