مبانی نظری توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی اطراف شهرهای بزرگ

هدف از این پایان نامه توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی اطراف شهرهای بزرگ می باشد . در واقع فصل دوم پایان نامه سکونتگاه های غیررسمی موضوع نوشتار حاضر است.بررسی ادبیات تحقیق نشان می دهد که توجه به محدوده های اسکان غیر رسمی به سال 1976 و تأسیس کمیسیون اسکان بشر با هدف پاسخگويي و يافتن راه حل هايي براي معضلات حل نشده توسعه شهري بر می‌گردد. از آن زمان تا کنون این مسئله بارها توسط مجامع بین المللی مورد توجه قرار گرفته است.

رويکردهاي مختلف ارائه شده در اين مبحث هر کدام با تاکيد بر جنبه خاصي از شهر، تنها بيان کننده منظري محدود از شهر و شهرنشيني و مشکلات موجود در آن مي باشد. به عنوان نمونه ديدگاه ليبرال با قبول و قهري خواندن شرايط موجود اين سکونتگاه ها و بر خورد محافظه کارانه و ساير ديدگاه ها با تکيه گاه هاي مختلف که در بالا به آنها اشاره گرديد تنها جنبه هاي محدودي از اين پديده را مي توانند مورد مداقه قرار دهند. اما در اين بين، ديدگاه توانمند سازي، با توجه به تجارب موفق آن در بهبود وضعيت سکونتگاه هاي غير رسمي و اتفاق نظر جهاني در خصوص آن، از اهميت به سزايي برخوردار است. با توجه به مطالب فوق، در اين پژوهش؛ همان‌گونه که از عنوان آن بر مي آيد ديدگاه يا به عبارت بهتر "رهيافت توانمند سازي" براي بررسي و حل معضل اسکان هاي غير رسمي مورد تاکيد قرار گرفته است.

فهرست مطالب

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
مقدمه 9
2-1- نظریه های پیدایش سكونتگاه‌هاي غيررسمي 10
2-1-1- دیدگاه لیبرال 12
2-1-2- دیدگاه بنیادگرایی 12
2-1-3- جامعه گرایی 13
2-1-4- دیدگاه بوم شناسی 13
2-2- گرايش های شهرنشيني و سكونتگاه‌هاي غيررسمي 14
2-2-1- گرايشهای جهاني 14
2-2-2- گرايش های شهرنشيني و سكونتگاه‌هاي غيررسمي در ايران 24
2-3- ويژگي‌هاي اسکان‌هاي غيررسمي 26
2-4- علل پيدايش سكونتگاه‌هاي غيررسمي 28
2-4-1- عوامل ساختاري جامعه: 29
2-4-2- علل سازماني: 30
2-4-3- فقدان سيستم‎هاي حمايتي و مشاركتي: 30
2-4-4- فعاليت‎هاي باندهاي (مافيايي) نامشروع زمين 30
2-5- رويکردها و رهيافت‌هاي مداخله در اسکان هاي غيررسمي 31
2-5-1- رويکردهاي مداخله در اسکان‌هاي غيررسمي در قالب ديدگاه‌هاي مختلف 32
2-5-2- بررسي تاريخي رويکردهاي مداخله در اسکان‌هاي غيررسمي 46
2-5-2-1- مقطع اول (دهه 1960) 46
2-5-2-2- مقطع دوم (دهه 1970) 48
2-5-2-3- مقطع سوم (دهه 1980) 51
2-6- فرآيند توانمندسازي 55
2-7- ساختار و ابعاد توانمندسازي 56
2-8- اهمیت مشارکت در برنامهریزی شهری در راستای توانمندسازي سكونتگاههاي غيررسمي 60
2-8-1- مشارکت توسعه‌ای 61
2-8-2- الگوی مشارکت ساکنین سکونتگاه‌های غیر رسمی 62
2-9- نتيجه گيري و ارائه رويکرد نظري تحقيق 65

منابع وماخذ

فهرست نمودار
نمودار شماره 2-1 : چارچوب نظري ساماندهي سكونتگاههاي غيررسمي(صرافي، 1381:4). 11
نمودار شماره 2-2: نماي کلي طرح هاي خانه سازي دولتي، اراضي و خدمات، ارتقاء کيفيت سکونتگاه وطرح توسعه افزايشي به لحاظ نوع کارکرد (مأخذ: زماني، 1379:111). 36
نمودار شماره 2-3: هزينه‌هاي دولتي و ميزان سود در هريک از رويکردهاي برخورد با سكونتگاه‌هاي غيررسمي از دهه 1990- 1950 38
نمودار شماره 2-4 : ساختار فرايند توانمند سازي 39
نمودار شماره 2-5: ابعاد توانمندسازي 40
نمودار شماره 2-6: تأثیر تفویض اختیارات بر توانمندسازی 40
نمودار شماره 2-7: تأثیر رضایت مبتنی بر عملکرد بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-8: تأثیر غنی سازی کارکرد اجتماعی بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-9: تأثیر مدیریت مشارکتی بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-10:تأثیر تیم سازی (گروه سازی) بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-11: تأثیر مشارکت بر توانمندسازی 42
نمودار شماره 2-12: الگوي کلي راهبرد توانمند سازي 42