پروتکل گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر

پس از مراجعه به مرکز ترک اعتیاد و نگهداری افراد مراجعه کننده مبتلا به سوءمصرف مواد و انجام هماهنگی های لازم با مسئولان مرکز خصوصی امید و کسب اجازه برای انجام پژوهش، و پس از هماهنگی های لازم با روانپزشک و روانشناس مرکز ترک، لیست بیماران مبتلا به سومصرف مواد مراجعه کننده طی 6 ماه گذشته (از اول بهمن ماه تا اخر تیرماه 1393) تهیه شد. بعد از مشاوره با روانشناس مرکز، افراد مبتلا به سوءمصرف مواد که در طی فرایند درمان انگیزشی بودند و با توجه به مصاحبه تخصصی و پارامترهای درمان 5 مرحله ای انگیزشی توسط روانپزشک و روانشناس مرکز، افراد وابسته به سوءمصرف موادی که در مرحله عمل و نگهداری بودند، شناسایی شدند. سپس با اجاز مرکز اتاقی جهت انجام جلسات درمانی برای دو ماه اجاره شد. پژوهشگر پس از اجازه افراد شرکت کننده در جلسات درمانی از مرکز تقاضای گرفتن فیلم از جلسات درمانی را نمود اما مسئول مرکز بنا به دلایل حقوقی موافقت نکرد.

سپس با افراد مبتلا به سومصرف مواد، بصورت انفرادی مصاحبه به عمل آمد و سپس بصورت در دسترس و داوطلبانه 30 نفر از بیمار مبتلا به سومصرف مواد که داوطلب حضور در جلسات و روند پژوهش بودند انتخاب شدند و در گام بعدی از میان نمونه پژوهش بطور داوطلبانه 15 نفر از افرادی که توانایی حضور در جلسات درمانی در طی دو ماه مهر و آبان ماه را داشتند در گروه آزمایش و 15 نفر را در گروه کنترل که تحت درمان متادون بودند، گماشته شدند. سپس قبل از اجرای مداخله درمانی (گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر) در مورد گروه های آزمایش و کنترل، پیش آزمون انعطاف پذیری کنشی و باورهای فراشناختی اجرا شد. برنامه گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر بر اساس راهنمای عملی گروه درمانی ماردن، کروچ و دیکمنته، 2001، ترجمه ضیاالدین، حسینی فر، نوکنی و طوفانی، 1392 طی 15 جلسه 60 دقیقه ایی روی گروه آزمایش صورت پذیرفت. برنامه درمانی، هر هفته دو جلسه برگزار شد. پس از پایان جلسات پس آزمونی نیز در پایان مداخله بر روی هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید و مقرر شد تا جلسات گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر در فرصت مناسبی برای گروه کنترل اجرا شود. سپس نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

خلاصه نمونه جلسات مشاوره گروهی مبتنی بر مراحل تغییر

در این تحقیق گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر بر اساس راهنمای عملی گروه درمانی ماردن، کروچ و دیکمنته، 2001، ترجمه ضیاالدین، حسینی فر، نوکنی و طوفانی، 1392 طی 15 جلسه 60 دقیقه ایی بر روی گروه آزمایش افراد مبتلا به سوءمصرف مواد افیونی صورت پذیرفت. شرح جلسات به شکل زیر است:

جلسه اول: مراحل تغییر
هدف درمان: افزایش آگاهی: مفهوم رویکرد انگیزشی براي تغییر رفتار معرفی شد. این رویکرد به وسیله همه اعضاء بر پایه همدلی، پذیرش و احترام به تفاوت هاي فردي در نظر گرفته شد. در این رویکرد به طور واضح از رویارویی اجتناب شد و در خلال این جلسه قوانین گروهی مطرح و مدل مراحل تغییر بحث می شود.

جلسه دوم: شناسایی ماشه چکان ها
هدف درمان: کنترل محرک: در این جلسه درباره مفهوم ماشه چکان ها بحث شد. مراجعان، تمرینی جهت تعیین ماشه چکان ها انجام دادند. اعضاء گروه دربارة شیوه هایی که آن ها می توانند به طور موفقیت آمیز از ماشه چکان ها اجتناب نمایند یا آن ها را تغییر دهند بحث کردند.

شرح کامل جلسات در فایل خریداری شده آمده است.