روانشناسی و علوم تربیتی
پژوهشگران در مورد نقطه ی آغازین پیدایش ادبیات کودک اختلاف نظر دارند. بیشتر آنان بر این باورند که این نوع از ادبیات جدید است . و تنها در دو قرن گذشته پا به عرصه وجود گذاشت . دسته ای دیگر خلاف دیدگاه فوق دارند و بر این باورند که ادبیات کودک همراه با بشر و با مهر مادر به کودک ، تکوین یافته است. و هر جا مادر و کودکی باشد، به ناچار ادبیات کودک که شامل قصه ، حکایات ، ترانه ، آواز ، افسانه ها و « فکاهیات » است ، نیز حضوری تازه دارد.» ولی مانند شعر و ادبیات سیر تاریخی داشته است و همانگونه که نقد ادبی به تازگی ظهور پیدا کرده و محتوای اشعار چندین ساله را بررسی می کند، ادبیات کودک نیز جدیداً ظهور پیدا کرده اما ریشه های آن همراه با بشر و در طول حیات بشری است به همین خاطر بعضی از منتقدان، ادبیات کودک را در دو حیطه فلکلور بررسی می کنند .
ادبیات کودک قدمتی دیرینه دارد. و چه بسا قدمت آن از دیگر انواع ادبی بیشتر باشد ؛ زیرا ریشه در پیدایش زبان و ارتباط آن با بیان انواع زندگانی بشری دارد. بیان آن آسان است و زندگی فطری (طبیعی) انسان را نمایان می سازد و به طرز آشکاری عاطفه پدری و مادری را در قبال کودک ترسیم می کند. ادبیات کودک دارای تعابیری برگرفته از محیط است که دربردارنده علایم و نمادهایی از ارزش ها و عادات و اعتقادات ، میباشد و این امری عادی و طبیعی است ؛ زیرا ادبیات کودکان با ادبیات بزرگسالان متفاوت است.»
« برخی تحقیقات نشان می دهد که «اسپارت ها» فرزندان خود را تربیت نظامی خشنی یاد می دادند و همچنین در بررسی های انجام شده ، آمده است که فرعونیان اهتمام زیادی به ادبیات کودکان داشته اند. به عنوان مثال برخی داستان هایی که مادران برای کودکان نقل می کردند. در کتیبه های فرعون پیدا شده است در این زمینه سه داستان مهم در آن دوره بر دیوارهای فرعون نقش بسته اند که عبارتند از: « داستان جزیره اژدها » ، «داستان تاج و فیروزه » و « داستان عقاب جادو شده » . »
فهرست مطالب
1. نگاهی به ادبیات کودکان 1
1-1 . کودک و دوران کودکی 1
1-1-1 . اهمّیّت و جایگاه دوره ی کودکی 3
1-1-2 . دیدگاه اسلام به کودک 4
1-2 . تعریف ادبیات کودک 7
1-3 . اصطلاح ادبیات کودک 7
1-4. دیدگاه های متفاوت درباره ادبیات کودک 14
1-5 . اهمیت و اهداف ادبیات کودک 21
1-5-1 . اهداف ادبیات کودک 22
1-5-1-1 . اهداف تربیتی 22
1-5-1-2. اهداف زبانی 22
1-5-1-3 . اهداف تعلیمی ، آموزشی و شناختی 24
1-5-1-4. اهداف تفریحی 26
1-5-1-5. اهداف زیبایی شناختی و ذوقی 26
1- 6 . تأثیرادبیات کودک در رشد شخصیت کودک 28
1-7 . وظایف ادبیات کودک 31
1-7-1. وظیفه اجتماعی 31
1-7-2. وظیفه تاریخی و فرهنگی 32
1-8 . انواع ادبیات کودک 33
1-8-1 . قصه 34
1-8-1-1. قصه های خیالی 36
1-8-1-2. قصه های جن و پری و جادوگران 38
1-8-1-3. قصه های حیوانات 39
1-8-1-4. قصه های واقع گرایانه 41
1-8-1-5. قصه های تاریخی 43
1-8-1-6. قصه های دینی 44
1-8-1-7. قصه های ادبی 45
1-8-1-8. قصه های فکاهی 45
1-8-1-9. قصه های علمی 46
1-8-2 . شعر کودک 47
1-8-2-1. خیال در شعر کودک 48
1-8-2-2 . وزن در شعر کودک 48
1-8-2-3 . انواع شعر کودک 50
1-8-2-3-1 . لالایی ها 50
1-8-2-3-2. متل ها 51
1-8-2-3-3 . شعرهای غنایی 51
1-8-2-3-4 . قصه های منظوم 52
1-9. پیدایش و سیر تاریخی ادبیات کودک 52
1-9-1 . تاریخچه ادبیات کودک در جهان 56
1-9-2. ادبیات کودک در سرزمین های عربی 62
الف . منابع فارسی
ب . منابع عربی