اجتماعی شدن کودک

از منظر علم جامعه شناسی، دوران کودکی یک پدیده[1] نیست؛ بلکه یک مفهوم[2] است. در واقع پیش از آنکه وجود خارجی داشته باشد، تصویری است که در ذهن مردم جوامع مختلف شکل می بندد. دوران کودکی نه یک مفهوم ثابت که مفهومی متغییر است؛ یعنی با توجه به تجربیات مردم هر جامعه و ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آن جامعه، در ذهن جمعی مردم شکل گرفته و تبلور پیدا می کند. به همین دلیل است که سن دوران کودکی، طول زمانی آن و توقعات و تصورات نسبت به آن در جوامع مختلف متفاوت است. تصوری که ما از دوران کودکی انسان داریم. با تمام جوانبش با تصوری که در دیگر جوامع نسبت به دوران کودکی وجود دارد، بسیار متفاوت است، که این تفاوت تنها مختص جوامع مختلف نمی باشد حتی با گذر زمان نیز فرق هایی به وجود می آید.

با توجه به معنای جامعه شناختی« لفظ کودک را بر کسی می توان اطلاق کرد که و ظیفه اجتماعی بر دوش ندارد و کودک تا زمانی کودک است که موظف نیست.»[3]

رشد سطح اقتصادی جوامع و به کارگیری ابزار جدید تولید که عملاً نیاز به نیروی کار انسانی را کاهش می دهد، موجب می شود که کودکان دیرتر از گذشته وارد بازار کار و قواعد بزرگسالانه آن شوند؛ به عبارت دیگر دیرتر موظف به انجام وظایف اجتماعی می شوند و در نتیجه می توانند کودکی کنند. معنای این سخن به رسمیت شناختن دوران کودکی توسط جامعه ای است که کودک در آن زندگی می کند. حال جوامع مختلف با توجه به شرایط و به خصوص سطح رشد اقتصادی ویژه خود، این دوران را در شکلهای مختلف و با طول زمانی متفاوت می پذیرند.

بنا به گفته ها، «مفهوم کودکی یک ابداع اجتماعی[4] و خاص دوران مدرن است و از سابقه ای طولانی برخوردار نیست. تا پیش از بروز رشد اقتصادی و پیدایش انقلاب صنعتی در اروپا، این مفهوم به شکل امروزین آن ابداع نشده بود»[5] رشد روحی و جسمی کودک این زاده اشرف مخلوقات در پی روندی آهنسته و پیوسته ممکن می شود. که در اینجا سعی می کنم به مراحل رشد به صورت اختصار بپردازیم.

به امید این امید که تا حدی هرچند کم و مختصر موفق شوم که اندکی وارد دنیای پیچیده کودکی شوم.

فهرست مطالب

مقدمه .................................................................................................

اجتماعی شدن و دور زندگی .............................................................

رشد اولیه کودک ...............................................................................

رشد ارداکی ........................................................................

کودک گریه و لبخند ............................................................

کودک و مادر .....................................................................

پیدایش واکنشهای اجتماعی ...............................................................

دلبستگی و محرومیت ...........................................................

...........................................................

نظریه های رشد کودک .....................................................................

نظریه فروید...........................................................................

نظریه جی . اچ . میر ..............................................................

نظریه پیاژه ............................................................................

ارتباط میان نظریه ها ........................................................................

عوامل اجتماعی شدن .........................................................................

دوره زندگی .......................................................................................

منابع و مآخذ.......................................................................................