دست‌‌اندازهای آموزش مجازی برای معلمان و دانش‌آموزان

خبرنگار اجتماعی ، سال تحصیلی 98-99 را شاید بتوان با تعطیلی های طولانی مدتش متفاوت‌تر از سال‌های قبل معرفی کرد، تعطیلاتی که به دلایل مختلف از ویروس کرونا تا آلودگی هوا حدود یک ماه از زمان آموزش دانش‌آموزان را بلعید.

در تعطیلاتی که پیشتر به دلیل آلودگی هوا رقم خورد موضوع جبران زمان از دست رفته آموزش مطرح شد و حتی برخی مدارس هم چند هفته‌ای از روزهای پنجشنبه را به برگزاری کلاس‌های جبرانی  اختصاص دادند.

حالا اما ویروس کرونا، تعطیلات طولانی مدتی را به مدارس تحمیل نموده است و دانش‌آموزان چند هفته‌ای می گردد مجبور به خانه‌نشینی‌اند اما این‌بار جریان آموزش تعطیل نیست و خانه‌ دانش‌آموزان به مدرسه آنها تبدیل شده‌ است.

بخش مهم آموزش دانش‌آموزان از طریق تلویزیون و دو شبکه آموزش و 4 در حال انجام است؛ البته این فقط یک روی سکه است و بخشی دیگر از آموزش‌ها توسط معلمان و از طریق فضای مجازی در حال اجراست.

معلمان این روزها با ضبط ویدیوهایی از تدریس خود در خانه و بارگذاری آن در کانال مدرسه، جریان آموزش را تعطیل نکرده‌اند و در این میان مدیران و معاونان با حضور فیزیکی در مدارس جریان آموزش مجازی را رصد می‌کنند.

نمونه‌ای از تصاویر و تکالیفی که معلمان در فضای مجازی ارائه می‌دهند

تصاویر مختلفی هم از تلاش معلمان برای آموزش مجازی دانش‌آموزان منتشر شده است و پر سروصداترین آن تلاش معلم حق‌التدریس حمیدیه خوزستان بود که یخچال خانه خود را به تخته وایت برد تبدیل کرد؛ همان معلمی که این کارش حتی تقدیر وزیر را هم در قالب یک توییت به همراه داشت.

معلم حق‌التدریس اهل حمیدیه در حال تدریس بر روی یخچال خانه

 آموزش مجازی و از راه دور اینبار راهکار موثری برای جبران عقب‌افتادگی تحصیلی دانش‌آموزان است اما فعالیت معلمان در بستر فضای مجازی با مشکلاتی هم همراه شده که ضرورت همراهی مسئولان برای حل آن بیش از هر زمان دیگری نیاز است.

در گفت‌وگوهایی که با معلمان درباره تجربه آنها از تدریس مجازی داشتیم، مسائل مختلفی مطرح شد و شاید یکی از اصلی‌ترین مشکلات سرعت اینترنت و ایجاد مشکل در بارگذاری فیلم‌هاست. از سوی دیگر آموزش و پرورش دستورالعملی صادر و استفاده از برخی اپلیکیشن‌ها را ممنوع نموده است.

ضبط ویدیو و صدا برای آموزش مجازی دانش‌آموزان

دبیر فارسی یکی از مدارس شهر تهران می‌گوید: مدرسه یک گروه تلگرامی دارد که دانش‌آموزان و دبیران عضو هستند و برنامه روزانه درسی از یک روز قبل به دانش‌آموزان اطلاع داده می گردد و هر معلمی سر ساعت تعیین شده، حضور یافته و محتوای درس خود را ارائه می‌دهد، بعضی از معلمان از مراحل تدریس فیلم ضبط می‌کنند که در خانه و بر روی تخته وایت برد مشغول تدریس هستند.

او ادامه می‌دهد: من با نرم‌افزار ویدئو میکر صدایم را به همراه پاورپوینت ارائه می‌دهم و به این ترتیب عملا مدارس تعطیل هستند اما آموزش تعطیل نیست. از طرف دیگر ساعاتی هم تعیین شده که دانش‌آموزان مشکلات درسی و تمرین‌های خود را با معلم مربوطه مرور می‌کنند، من از ساعت 5 تا 7 عصر برای پاسخ به سوالات دانش‌آموزان و بررسی تکالیف آنها آنلاین هستم.

این معلم اشاره می‌کند که باید تا آخر اسفند درس 14 کتاب فارسی را  تدریس می‌کردم و اکنون به درس 13 رسیده‌ایم، روش آموزش مجازی برای دانش‌آموزان جالب است و این موضوع را از بازخورد حل تمرین‌هایی که به آنها ارائه می‌دهم، متوجه شدم.

یک دستورالعمل و یک مشکل برای تدریس مجازی 

او با اشاره به مشکلات می‌گوید: دسترسی به اینترنت یکی از مشکلات است که امیدوارم قول وزیر آموزش وپرورش مبنی بر ارائه اینترنت رایگان برای آموزش مجازی محقق شود. از سوی دیگر آموزش و پرورش ملزم نموده است که نباید از تلگرام استفاده کنیم و باید یکی از پیام‌رسان‌های داخلی را نصب کنیم اما همه دانش آموزان و معلمان به پیام‌رسان سروش دسترسی ندارند و این مسئله در جریان آموزش اخلال ایجاد کرده بود که مدیر مدرسه گفت اگر می‌خواهید با مسئولیت خودتان برای آموزش مجازی دانش‌آموزان در همین تلگرام کار را ادامه دهید که ما نیز پذیرفتیم.

دانش‌آموزان مناطق محروم را دریابیم

این معلم معتقد است در برخی مناطق نیز به دلیل عدم دسترسی به اینترنت امکان آموزش مجازی وجود ندارد؛ مثلا در مناطق حاشیه‌ای یا روستاها قطعا این مشکل وجود دارد که باید برای دانش‌آموزان آن مناطق فکری کرد.

موضوع دیگر در آموزش‌های تلویزیونی اطمینان از این موضوع است که تمام دانش‌آموزان پای تلویزیون نشسته و از آموزش‌ها استفاده می‌کنند که این مسئله برای دانش‌آموزان دبستانی کمی دشوارتر است.

تعطیلات طولانی مدت مدارس و آسیب به دانش‌آموزان ضعیف

در همین رابطه مادری که پسرش کلاس دوم دبستان است، می‌گوید: فرزندم به سختی پای تلویزیون و تماشای آموزش‌ها می‌نشیند و به نوعی آموزش را جدی نمی‌گیرد، با تعطیلی طولانی مدت مدارس و از سوی دیگر اگر قرار باشد آموزش‌های ارائه شده توسط تلویزیون یکبار دیگر پس از باز شدن مدارس، مرور نشود دانش‌آموزانی که پایه درسی آن ضعیف‌تر است به شدت ضرر می‌کنند.

مادر یکی از دانش‌آموزان نیز با اشاره به اینکه هنوز آموزش مجازی توسط مدرسه فرزندش رقم نخورده است، می‌گوید: الان فرزندم فقط از آموزش تلویزیونی استفاده می‌کند، که زمان آن هم کوتاه و حدود 20 دقیقه است. همچنین الزام کرده‌اند باید نرمافزار ایرانی نصب کنید که این نرم‌افزارها روی همه گوشی‌ها نصب نمی گردد. مدیر مدرسه گفته با آموزش و پرورش منطقه صحبت خواهد کرد تا اگر اجازه می‌دهند آموزش مجازی توسط معلمان از طریق واتس‌اپ ارائه شود.

تسنیم، استفاده از ظرفیت تلویزیون و فضای مجازی برای آموزش دانش‌آموزان در ایام تعطیلات ناخواسته اقدام قابل ستایشی از سوی مسئولان است اما این موضوع نیازمند حل برخی مشکلات به ویژه در حوزه آموزش‌های مجازی است.

البته وزیر آموزش و پرورش قول داده است، اینترنت رایگان برای آموزش مجازی دانش‌آموزان پیش بینی شود از سوی دیگر باید در شرایط فعلی دستورالعمل‌های محدودیت آفرین را تعدیل کرد تا خللی در آموزش‌ها پیش نیاید.همچنین دانش‌آموزان مناطق محروم و روستایی تا امروز کمتر محور توجه بوده‌اند؛ بسیاری از آنها به اینترنت که هیچ؛ حتی به شبکه‌های تلویزیونی هم دسترسی ندارند بنابراین باید برای جبران زمان از دست رفته آموزش آنها برنامه‌ریزی کرد تا این تعطیلات تحمیلی به زیان دانش‌آموزان مناطق محروم و روستایی ختم نشود.

پایان/