توليد مثل

توليد مثل جنسي در جانوران

جانوارن هم، براي توليد مثل، به سلول هاي نر و ماده نياز دارند. گامت نر اسپرم و گامت ماده تخمك نام دارد كه در اندام هاي توليد مثلي نر و ماده به وجود مي آيند در همه مهره داران و بعضي از بي مهره ها، جانور نر و ماده از هم جدا هستند. اما در بعضي بي مهره‌ها از  قبيل اسفنج‌ها، مرجان‌ها، بعضي از كرم‌ها و نرم تنان، مانند گياهان، اندام توليد مثل نر وم اده در بدن يك فرد است ( نر- ماده اند). جانوران گرچه در توليد مثل جنسي روش هاي مختلفي دارند ولي دو ويژگي مشترك در اين روش ها وجود دارد كه در قالب شرايط گوناگون ساختار بدني و محيطي آن‌ها به شكل‌هاي مختلفي بروز ميكند.

الف – ايجاد امكان لقاح: گامت ها بايد با يكديگر برخورد كنند تا بتوانند تركيب شوند و سلول تخم را ايجاد نمايند. گر چه اغلب، گامت نر- بر خلاف گامت ماده – متحرك است اما معمولاً براي برخورد با هم به شرايط محيطي وابسته اند، بنابراين، براي انجام لقاح شرايط مكاني و زماني خاصي لازم است.

از نظر شرايط مكاني، لقاح ممكن است در بيرون بدن جاندار صورت بگيرد ( مانند بسياري از بي مهره گان، ماهي ها و دوزيستان) يا آن كه در داخل بدن باشد ( مانند خزندگان، پرندگان و پستانداران و بسياري از گياهان) در حالت اول آن را لقاح خارجي و در صورت دوم، آن را لقاح داخلي گويند.

از نظر شرايط زماني، توليد گامت ها و نيز رها شدن آنها به منظور تركيب با يكديگر بايد تقريباً در يك موقع و در زمان مناسب باشد تا امكان برخورد مؤثر گامت ها فراهم شود. اين زمان مناسب، در برخي جانوران مثل پستانداران و پرندگان، دوره‌ي جنسي نام دارد.