اقدام پژِوهی چگونه توانستم نظم را در جلسه شورای دبیران دبیرستان استعداد های درخشان ….بهبود بخشم؟

بیان مسئله

از آنجا که دبیران در واقع افراد تأثیر گذار بدون واسطه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشند لذا نظرات و پیشنهادات آنان جهت کار بستن ارزنده می باشد .و بر اساس ماده 15 آئین نامه اجرایی ، شورای دبیران مدارس نظارت کامل بر همسویی برنامه ها و مشارکت مؤثر در تهیه آنان و همکاری در اجرای آنها را دارد . شورای دبیران وظیفه دارند در بحث و چاره اندیشی برای مشارکت فعال دانش آموزان در فرآیند یادگیری فعالیت کنند .4 بر اساس آئین نامه اجرایی ماده 15 شورای دبیران ، دبیران وظیفه دارند در مورد مسائل آموزشی تدبیر لازم اتخاذ کنند و محتوای کتاب ها را مورد بحث و بررسی قرار دهند و به مسئولین ذیربط انعکاس دهند همچنین در جهت ترغیب دانش آموزان به انجام مطالعات درسی دارند ارائه راهکار کنند .از آنجا که فعالیت های آموزشی و پرورشی مدرسه با بحث و تبادل نظر و هماهنگی و مشارکت دبيران جریان می یابد لذا ضرورت دارد که شورای دبیران به شیوه مناسب فعال گردد . مسئله اساسی که بنده در این اقدام پژوهی با آن روبرو بودم عدم نظم و انضباط کافی در شورای دبیران آموزشگاهم بود.لذا با توجه به موارد ذكر شده در بالا بنده تصميم گرفتم دبيران آموزشگاه دخترانه استعداد های درخشان را به شركت منظم در جلسات شوراي دبيران ترغيب نمايم. پيشينه تحقيق ماریون هینز در رابطه با افزایش اثر بخشی جلسات و ثمر بخش کردن آنها پیشنها دات زیر را ارائه می دهند: 1-شرکت کنندگان در جلسات فرصت داشته باشند که در تهیه دستور جلسات نیز نظرات خود را مطرح کنند . 2- تسهیلات لازم و کافی پیش بینی شود. 3- زمان و مکان مناسب انتخاب شود. 4- افراد فرصت بیان نقطه نظرات خود را داشته باشند. 5- نظر افراد در تصمیمات لحاظ شود . 6- از وسایل سمعی و بصری مناسب استفاده شود. نظر دکتر سید محمد میر کمالی : رعایت نکات زیر در بهره گیری درست از جلسات و شوراهای آموزشی اثر چشمگیری در فر آیند تشکیل جلسات دارد. 1- اگر مطمئن هستید که به اندازه کافی برای بحث واداره جلسه موضوع و مطلب دارید جلسه را تشکیل دهید. 2- بدانید که آماده گیهای قبل از تشکیل جلسه کمتر از خود جلسه نیست . 3- در نظر گرفتن ویژگیها و آمادگیها ی شرکت کنندگان شرط لازم تشکیل جلسه است. 4- برای همه شرکت کنندگان جهت اظهار نظر فرصت مساوی قائل شوید. 5-همدلی و همکاری شرکت کنندگان از شرایط اثر بخش جلسات است. 6- سعی کنید بی طرف باشید. از قدرت خود برای تحت الشعاع قرار دادن جلسه و اظهار نظرها استفاده نکنید. 7- به شرکت کنندگان طوری آزادی بدهید که بتوانند آزادنه و به طور شفاف نظرات خود را بیان کنند. 8- در صور تجلسه ی تنظیمی همه موارد و تصمیمات اتخاذ شده یادداشت گردد. 9- از روشهای بر انگیزنده در اداره جلسه استفاده کنید. 10- در صورت امکان و بر حسب اقتصای جلسه به بعضی از افراد مسئولیتهایی برای بررسی یک موضوع و ارائه گزارش محول کنید. 11- در بحث ها، ارائه اطلاعات و نتیجه گیری از روش حل مساله استفاده کنید. 12- تا می توانید از اسناد ،مدارک، فیلم، چارت، ونظایر آن استفاده کنید. 13- بدانید که پی گیری اجرای تصمیمات جزء جدائی نا پذیر اداره جلسات است. 14 – تشکیل شورا در قالب بازدید از مراکز علمی (در خارج از مدرسه) و بحث و انتقاد از مشاهدات. 15- تدریس دبيران در شورا به صورت نوبتی به منظور مجهز شدن دبيران به الگوهای برتر تدریس. 16- دعوت ازاستادان مجرب و متخصص در خصوص آموزش مسائلی نظیر نحوه ی تهیه ی طرح درس، نحوه ی تدریس، نحوه ی به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات و … 17- ارائه ی مقالات علمی توسط دبيران در شورا و آشنا کردن دبيران با سایر موسسات علمی و آموزشی. 18- نمایش فیلم های تر بیتی و آموزشی در شورا و بحث و تبادل نظر درباره ی آنها. 19- اداره کردن شورا به وسیله ی دبيران به صورت نوبتی. 20-ارائه ی مطالب مورد بحث در هر جلسه ی شورا به صورت گزارش مکتوب به مدیر مدرسه و پیگیری مدیر برای رفع مشکلات مطروحه در شورا 21- تنظیم محتوای شورا به گونه ای باشد که علاوه بر افزایش اطلاعات علمی و حرفه ای دبيران ، به طرح خلاقیت و ابتکار دبيران نیز پرداخته و به حل مشکلات آنان کمک کند. 22- اداره کننده ی جلسه باید وقت شناس، خوش برخورد، مسلط به مسائل مورد بحث و بی طرف باشد. ضمنا توانایی اداره ی جلسه را داشته باشد. 23- شرکت کنندگان باید وقت شناس بوده ضمن آشنایی با موضوع مورد بحث، تجربیات خود را ارائه دهند و به نظرات و عقاید دیگران احترام بگذارند

توصیف و تحلیل وضع موجود

اينجانب …… معاونت آموزشی آموزشگاه استعداد های درخشان…….. هستم. در اين آموزشگاه در ابتدا شورای دبیران نظم و انضباط زیادی نداشت . و دبيران علاقه زيادي به شركت در شوراي دبيران نداشتند و به بهانه هاي مختلف سعي بر آن داشتند كه در اين جلسات كمتر شركت نمايند . بنا بر اين در سدد رفع اين مشكل بر آمدم. از مؤثرترین شیوه های برقراری روابط انسانی در سازمان ها مخصوصاً سازمان های آموزشی مانند مدرسه «مشارکت» است . «« مشارکت یعنی مجموعه اقداماتی که میزان نفوذ و مسئولیت کارکنان (دبيران ، دانش اموزان و اولیاء) را در فرایند تصمیم گیری ، از طریق تفویض اختیار در سطوح مختلف ، افزایش دهد و نوعی حس مالکیت و تعلق را در افرادی که به شکلی با سازمان مربوط هستند به وجود آورد.»» دبيران در بسیاری از استان ها بیش از هشت ساعت از ساعات روز خود را در مدرسه بسر می برند به همین دلیل بیشترین نیرو و انرژی را در آنجا صرف می کنند . با این وضع دبير خود را عضوی متعلق و مؤثر می داند ، لذا هر کس دوست دارد که در مدرسه صاحب نظر باشد و در تصمیم گیری ها و سازندگی آن سهیم باشد .یقیناً هر مدیر مشارکت جو نیز می داند هر چه تصمیم ها با فکر و مشارکت افراد بیشتری گرفته شود از قوت ، استحکام و درستی بالاتری برخوردار می باشد . موضوعات و مسائلی که به نظر و رأی همگان گذاشته می گردد ، اشتباهات کمتری دارد و به نسبت دخالت آرا و اندیشه دیگران ، دقیق تر و همه جانبه تر خواهد بود . از دیدگاه اسلام نیز شورا ، اساس کار و سیاست مدیریت و رهبری است . آنجا که رسول رحیم اسلام دستور داشت در انجام امور با مؤمنان به مشورت بپردازد . « و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله ، ان الله یحب المتوکلین» یعنی با مردم در امور یا کارها مشورت کن و آنگاه که تصمیم گرفتی به خدا توکل کن که خداوند توکل کنندگان را دوست دارد . یا قرآن کریم می فرماید : «انلز مکموها و انتم لها کارهون» آبا من شما را در حالی که اکراه دارید مجبور به انجام کاری می کنم ؟ معنی سخن پیامبر این است که آن حضرت نظر و رضایت افراد را در امور در نظر می گرفتند و کسی را به زور وادار به کاری نمی کردند . یا اختصاص سوره ای از قرآن با عنوان «شورا» ناشی از اهمیت مشورت در اسلام است . جلسات شوراها به طور اعم کانون بررسی نظرات ، ایده ها و عقاید است و شورای آموزشی مطهر و محل اتخاذ تصمیمات گروهی است که حس مسئولیت پذیری ، مشارکت ، عضویت و تعلق فرد را به گروه تقویت می نماید . همچنین شورا نمادی از رهبری ، تدبیر ، آزاد اندیشی و احترام به کرامت انسانی از سوی مدیر است .بدین ترتیب مدیران می توانند با تکیه بر اصول ، شورا های مدارس را تقویت کرده کارها و تصمیمات خود را بر پایه مشورت استوار سازند . مدیریت مبتنی بر مشارکت جویی می تواند مدرسه را در وصول به اهداف آموزشی و تربیتی یاری رساند . این جایگاه تئوری و آرمانی شورای دبیران است که ما در فرهنگ غنی اسلام داریم اما متأسفانه در اجرا با مسائل و مشکلاتی روبرو هستیم که مانع عملیاتی شدن این تئوری مهم می گردد و در وضعیت موجود چون باور همه دبیران و مدیران بر کار ساز بودن شورای دبیران در پیشرفت امور آموزشی و پرورشی مثبت نیست لذا شورا مورد بی توجهی و بی مهری واقع شده است که این حقیر سعی نموده کلیة موانع و مسائل و محدودیت های اجرایی شدن این رکن مهم را در پنج عنوان و بندهایی در شرح فعالیت های اجرایی ذکر نمائیم .