ماهيان به كمك دستگاه شنوايي – خط جانبي، صدا، ارتعاشات و ساير جابجايي هاي آب در محيط اطرافشان را احساس ميكنند. اين دستگاه داراي دو جزء اصلي، شامل گوش داخلي، دستگاه نوروماست خط جانبي است. گوش داخلي ماهيان، علاوه بردريافت صدا، جهت يابي يا تعادل فضاي سه بعدي را نيز بر عهده دارد. اين اندام، احساس جهتيابي در برابر جاذبه زمين را، حتي وقتي كه ماهي در محيط هاي تاريك و پلاژيك به حالت معلق به سرميبرد، امكان پذير ميسازد. دراين ترجمه سعي بر اين است كه مطالبي را در مورد شنوايي ماهيان استخواني به تفصيل و در مورد ماهيان غضروفي به طورخلاصه ذكر گردد. بديهي است كه گستردگي مطالب پيش از اين سمينار است. مثلاً در مورد مكانيسم توليد الكتريسيته و گيرنده هاي الكتريكي فقط به صورت خلاصه در ارتباط با خط جانبي مورد بحث قرارگرفته اند.
اصطلاح Octavolateralis يا سيستم شنوايي
واژه Octarolateralis با گوش داخلي، خط جانبي و سيستم هاي حسي مرتبط است كه براي مدتي طولاني به عنوان سيستم تعادلي ـ صوتي شناخته شده بودند كه اين نام از تعبيراتي بود كه در قديم استعمال مي شد و هردو سيستم را به عنوان يك دريافت كننده صوتي معرفي كرده بود كه بوسيله پرده هاي مشابه از هم جدا شده اند و تصورات اوليه براين باور است كه گوش داخلي از خط جانبي كه حاوي ماده متشكله سلولهاي شنوائي است، مشتق شده است. در صورتيكه گوش و خط جانبي بوسيله مشخصه هاي خود، نحوه تغذيه و اعمال اصلي آنها مشخص مي شوند و به هيچ عنوان از يكديگر مشتق نشده اند. ابتدا عمل مجموعه هاي مژگاني شرح داده مي شود.
مجموعه هاي مژگاني داراي جهت يابي هايي هستند كه با ميزان حساسيت فيزيكي آنها كه براي خم كردن اين مجموعه ها بكار مي رود در ارتباطند.
اين جهت يابي بوسيله موقعيت خارج از مركز ماده Kinotilium در يكطرف از مجموعه و انتقال تدريجي ولي زياد Stereocilia كه در سمت Kinotilium داراي طول بيشتر و در انتهاي مجموعه داراي طول كمتري است تعيين مي گردد.