چكيده
ما در کشوری زندگی میکنیم که به صورت سنتی از زلزله به عنوان بلا یاد میشود. از نظر متخصصان، زمین لرزه پدیدهای کاملا طبیعی است که در راستای تکامل کره زمین اتفاق میافتد. حال باید دید که چرا زمینلرزه میتواند چنین خسارت بار و مصیبت آفرین باشد؟ شاید کلید آن در عدم درس گرفتن از اتفاقات گذشته و فراموشی است. زلزله همانند باران، که بصورت متناوب اتفاق میافتد، یک پدیده تکرار پذیر است. تنها تفاوت آن در مقایسه با باران این است که زمان تکرار آن بسیار طولانی است و گاهی به صدها سال میرسد. در نتیجه عمر بشر آنچنان کوتاه است که نمیتواند وقوع زمینلرزه ها را بصورت تکرار پذیر و متناوب ببیند. تاریخ کهن ایران زمین علاوه بر مکتوب نمودن حوادث بشری، حوادث طبیعی را نیز ثبت نموده است. گاهی چنین به نظر میرسد که در کوچکترین فعالیتهای روزمره از وجود چنین گنجینه کهنی غافل میشویم و همان اشتباهی را که نیاکان ما مرکتب شدهاند را دوباره تکرار میکنیم. بحث زمین لرزه نیز از چنین مقوله ای مستثنا نیست و تاریخ ما گزارشهایی از زمین لرزه های مخرب در گوشه و کنار این مرز و بوم ارائه مینماید. در این بین تاریخ نویسان گزارشهای متعددی را از زمینلرزه های ویرانگری در شهر تبریز ارائه نمودهاند. در مقاله حاضر پس از مرور اجمالی تاریخ زمین لرزه های شهر تبریز، به بررسی گسل مسبب این زلزلهها خواهیم پرداخت و در نهایت خواهیم دید که در حال حاضر شرایط ساخت و ساز در این شهر چگونه است و طرح جامع كشوري اين كشور را به کدامین سو کشانده است.
مقدمه
اين واقعه را تصور كنيد :
پايتخت كشور در كمتر از چند ثانيه زير و رو مي شود. خانه هاي مسكوني و ساختمان هاي بزرگ از هم پاشيده شده و بر روي خاك فرود مي آيد. گرد و غبار و اوار تمام شهر را فرا مي گيرد. آتش از نقاط مختلف شهر زبانه مي كشد. و دودي سهمگين آسمان را پوشانده است. فرياد و گريه و ناله از هر سو به گوش مي رسد و بازماندگان اين فاجعه به كوچه ها و خيابان ها ريخته و نوميدانه آوار را در پي گرفتن عزيزانشان پس مي زنند. تعداد مجروحين و معدودمين لحظه به لحظه فزوني مي يابد و پزشكان باقيمانده بيمارستان هاي ويران و نيمه ويران شهر به علت قطع منابع انرژي در تجهيز دستگاه هاي بيمارستاني نيمه سالم و سالم ناتوان مي باشند.