اعتباريابي پرسشنامه هوش هيجاني بار-اُن در جمعيت دانش آموزي شهر يزد در سال تحصيلي 87-1386

در دهه هاي اخير ابعاد جديدي از هوش به عنوان يكي از توانائيهاي شناختي انسان شناسايي و مطرح شده است. يكي از مؤلفه هاي جديد هوش كه توجه شاياني را به خود جلب كرده و پژوهشهاي مختلفي را رقم زده است "هوش هيجاني” است كه براساس سوابق موجود نخستين بار توسط داروين (1837) مطرح شده است. پس از بررسي هاي مختلف، جهت سنجش و راه اندازي اين نوع هوش ، بار – اون (1988) پرسشنامه اي 117 ماده اي با مقياس ليكرت تهيه كرده و اين ابزار در تحقيقات مختلف مورد استفاده واقع شده است. به موازات معرفي اين آزمون، مطالعات مختلف اعتباريابي اين پرسشنامه در جوامع مختلف انجام شده است كه شاخص ترين آن مطالعه اعتباريابي سموعي (1382) بوده كه پس از بررسي هاي مختلف روان سنجي روي مواد پرسشنامه و بررسي روايي سازة آن، تعداد عباراتهاي پرسشنامه به 90 سؤال و تحت 15 عامل تقليل يافت. جهت بررسي ساختار عاملي پرسشنامه در جمعيت دانش آموزي دورة پيش دانشگاهي ناحيه دو يزد، فرم نود سؤالي اين پرسشنامه در جمعيت 500 نفري اجرا و مورد بررسي قرار گرفت. پس از حذف پرسشنامه هاي ناقص، پاسخهاي توصيفي يا عزت كرانه اي، حجم نمونه مورد بررسي به 470 نفر تقيليل يافت. با بررسي هاي مختلف كه در فصل چهارم ارائه گرديد، اهم نتايج به دست آمده به شرح زير است:

ماتريس همبستگي عبارات و نمره كل نشان داد همبستگي پاسخ ها با هم نسبتاً پايين بوده و از اين ميان عبارتهاي 1 ، 3 ، 13 ، 59 ، 65 و 88 داراي ضعيف ترين همبستگي دروني بوده است. در بررسي پايايي كل از توان 85/0 به دست آمده كه ضريب بالايي مي‌باشد. در اين مرحله عبارتهاي 1، 3 ، 65 ، 21 ، 54 و 58 داراي همساني دروني كمتري با ساير سؤالات بوده و از ادامه تحليل حذف شدند. نتايج به دست آمده از تحليل پايايي دروني خرده مقياسها، ضرايب به دست آمده بين مقادير 37/0 تا 64/0 متغير مي باشد. درمقايسه با نتايج تحليل سموعي (1382)، برخي عبارات از مقياسهاي حل مسأله، استقلال، خودشكوفايي، خودآگاهي هيجاني، خوشبيني، مسئوليت پذيري اجتماعي و همدلي حذف شده است. پس از اين، همبستگي همه خرده مقياسها با نمره كل پرسشنامه داراي ضريب معناداري بوده است. در مرحله پايايي اعتباريابي آزمون ، پس از حذف سؤالات شماره هاي 1 ، 3 ، 13 ، 59 ، 65 ، 88 ، 21 ، 54 و 58 كه از مراحل قبلي - است،‌جهت بررسي روايي سازه از تحليل مؤلفه هاي اصلي و چرخش واريماكس استفاده شد كه به دليل همبستگي دروني ضعيف عبارتها و عدم همگرايي بين آنها جهت قرارگرفتن در عوامل مختلف، حتي پس از چرخش، برنامه SPSS از بارگذاري عبارتها تحت عوامل مختلف ناكام ماند كه دلايل روشن شناختي مختلفي براي آن در فصل چهارم ارائه شده است.