اقدام پژوهی چگونه می توانم به دانش آموزان در انتخاب رشته تحصیلی کمک نمایم؟

چکیده :

هدف این پژوهش چگونگی کمک به دانش آموزان جهت انتخاب رشته درست و تعیین عوامل موثر بر رضایت دانش‏آموزان‏ شاخه نظری دوره متوسطه در انتخاب رشته تحصیلی بوده است. جامعه پژوهشی شامل دانش‏آموزان‏ پسر سال اول دوره‏ی متوسطه هنرستان دارالفنون است که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بودند. با روش نمونه‏گیری تصادفی خوشه‏ای تعداد 60 نفراز آنان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند که در پرسشنامه ما مشارکت کردند. به منظور گردآوری داده‏ها‏ از یک پرسشنامه چهار گزینه ای شامل ده سوال، به همراه مصاحبه استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده‏ها‏ با استفاده از روش‏های آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد ویژگی‏هاو عوامل موثر در انتخاب رشته را بخوبی برای ما نشان میدهد.همچنین نتایج بیانگر وجود ارتباط بین اولویت شغلی آینده و رضایت از انتخاب رشته بوده است. در این پژوهش عوامل موثر بر انتخاب رشته به ترتیب، علاقه شخصی واستعداد، بازار کار و توصیه مشاور و اولیاء بوده.

انتخاب رشته تحصيلي در پايان مقطع تحصيلي اول دبيرستان يکي از دغدغه هاي مهم دانش آموزان و والدين آن ها مي باشد زيرا انتخاب درست رشته تحصيلي يکي از دلايل موفقيت تحصيلي و شغلي دانش آموزان در آينده مي باشد. دانش آموزان براي انتخاب رشته بايد کاملا آزاد باشند و خودشان شخصابراساس استعداد و علاقه دروني خودشان تصميم بگيرند و طوري نباشد که دانش آموزي فقط براي رضايت والدين و يا اطرافيانشان رشته خود را انتخاب کند.

در انتخاب رشته در دبيرستان علاقه و ميزان پيشرفت درسي و انگيزه خود جوش هر دانش آموز به درس هاي اصلي آن رشته تحصيلي است ، يعني دانش آموزان از خواندن و مطالعه درس هاي آن رشته شخصا لذت ببرد و احساس تسلط بر آن درس را در خود احساس کند.

رشته تحصيلي که مورد علاقه افراد نباشد باعث از بين رفتن بسياري از لذت ها و موفقيت ها در فرد مي شود و بسيار اتفاق افتاده است که دانش آموزان فعال و با استعداد به خاطر اينکه رشته تحصيلي مناسبي را در دبيرستان انتخاب نکردند در ادامه تحصيل و يا پيدا کردن شغل مرتبط با رشته خود ناکام ماندند.

شناخت رشته و سپس انتخاب رشته در هنگام انتخاب رشته تحصيلي بسيار مهم و موثر مي باشد و والدين ، دانش آموزان ، معلمان ، مشاوران و رسانه ها در شناخت و ارايه رشته هاي مختلف به دانش آموزان وظيفه سنگيني را بر عهده دارند.

انتخاب رشته تحصيلي در دروه دبيرستان مقدمه اي براي انتخاب شغل مي باشد .

پدر و مادر بايد رقابت هاي ناسالم و سليقه و علاقه ناسالم خود را در انتخاب رشته تحصيلي فرزندشان کنار بگذارند و براي انتخاب رشته تحصيلي فرزندشان شيوه مشارکتي را پيش گيرند و از افراد صاحب نظر بخصوص مشاور مدرسه استفاده کنند و جهت راهنمایی بیشتر ارتباط تنگاتنگی ایجاد کنند.

انتخاب رشته نبايد براي دانش آموزان به صورت تحميلـــي باشد زيرا باعث عدم رضايت شغلي و ترک تحصيــل دانش آموزان مي شود. ملاک اصلي در انتخاب رشته نمره ، سليقه و علاقه دانش آموزان مي باشد و والدين نبايد رشته اي را به فرزند خود تحميل کنند چون اگر دانش آموزي به اجبار وارد رشته اي شود در آينده دچار مشکل مي شود.

بهترين منبع براي هدايت دانش آموزان به سمت انتخاب رشته مشاوران تحصيلي مدارس هستند که در طول سال با برگزاري آزمون ها ی مختلف علاقه مندي و استعداد افراد را مي سنجند. مشاوران تحصيلي نظر دبيران ، نظر والدين و دانش آموزان را سوال مي کنند و شناختي که مشاوران تحصيلي از دانش آموزان دارند بهترين ملاک براي هـــدايت دانش آموزان به سمت انتخـاب درست رشته تحصيلي مي باشد

پژوهشگر، 22سال سابقه خدمت در آموزش و پرورش دارد. او فارغ التحصیل رشته برق –قدرت از دانشکده فنی شهید منتظری مشهد میباشد . او اکنون دانشجوی رشته کارشناسی حرفه و فن در پردیس شهید بهشتی مشهد میباشد .از این 22 سال خدمتی که پژوهنده در اموزش و پرورش دارد چهار سال آن را در شهرستان فردوس ،ده سال در ناحیه پنج و شش سال هم در ناحیه شش خدمت نموده است.

پژوهنده در سال 1390 به هنرستان فنی نمونه دولتی دارالفنون که یکی از مجهز ترین و زیباترین هنرستانهای کشور از لحاظ معماری سنتی وایرانی میباشد منتقل شد . اکنون سومین سال خدمت خودش را در این هنرستان ، با مدیریت آقای مهندس سرابی د ر پست معاونت فنی میگذراند .

هنرستان دارالفنون از نوع مدارس نمونه دولتی میباشد که در خیابان هنرستان روبروی بیمارستان جوادالائمه واقع شده ، این هنرستان در زمینی به مساحت حدود 5هکتار و زیربنای 5100 متر مربع با 16 کلاس ،8 کارگاه مجهز ، و سالن آمفی تئاتر ،سالن کتابخانه ، آزمایشگاه و زمینهای ورزشی با هزینه ای معادل سه ونیم میلیارد تومان در سال 1390احداث شده است .

هنرستان د رحال حاضر 470 دانش آموز در رشته های ،تربیت بدنی ،تاسیسات ،کامپیوتر، نقشه کشی معماری ، الکترونیک والکتروتکنیک میباشد .

این هنرستان تا کنون پذیرای بازدید کنندگانی از قبیل :

جناب آقای حاجی بابایی وزیر وقت آموزش و پرورش،آقای صلاحی استاندار وقت خراسان رضوی ، آقای فخریان مدیرکل وقت آموزش و پرورش خراسان رضوی ، مجمع خیرین مدرسه ساز خراسان ،مدیران کل و کارشناسان ادارات نوسازی و تجهیز مدارس از استانهای خراسان رضوی ،خراسان شمالی ،اصفهان، گلستان و کنندگان مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی،و معاون وزیر و مدیر کل آموزش هرات از کشور افغانستان بوده که از قسمتها وبخشهای مختلف هنرستان بازدید و با شیوه های آموزش در هنرستان آشنا شده اند .