تاثير زوج در مانگري اسلامي در افزايش خود شناسي

خانواده، مهمترين واحد اجتماعي هر جامعه است كه با بستن پيمان زناشويي بين زن و مرد تشكيل مي شود. خداوند در سوره نساء آيه 20 مي فرمايد: «و زنان از شما ميثاق محكمي گرفته اند» اين آيه مي رساند كه پيمان ازدواج ميان زن و مرد در قرآن ميثاق محكمي است. در قرآن كلمه ميثاق به معني پيمان ميان خدا و بندگان درباره توحيد و احكام است و در هر جاي قرآن كلمه ميثاق با فعل «گرفتن» به كار رفته، نمايشگر پيمان الهي است . از اين آيه مي فهميم كه چقدر پيمان ازدواج در اسلام محكم و استوار است، و ازدواج نه تنها پيماني ميان زن و مرد بلكه پيماني بين زوجين باخدا است كه طبق آن با خدا عهد مي بندند به دستورات قرآن در وظايف همسري و حقوق خانواده كه جزئيات آن در سوره هاي مختلف قرآن و روايات معبتر آمده است عمل كنند (بي آزار شيرازي،136، صفحه 64).

  اما متأسفانه شواهد بسيار زيادي وجود دارد كه زوج ها درجامعه كنوني- به خاطر تغييرات سريع و بي سابقه در تمام جنبه هاي زندگي منجمله در باور ها و ارزش ها- مشكلات شديد و فراگيري را هنگام برقراري و حفظ روابط صميمي و سازگارانه تجربه مي كنند. افزايش روز افزون طلاق در دنياي كنوني، هر چند در مقياسي بسيار كمتر، متأسفانه جامعه فعلي ما را نيز در بر گرفته است؛ و نارضايتي زن و شوهر از يكديگر و نيز از هم گسيختگي كانون هاي گرم بسياري از خانواده ها و تأثيرات سوء اين جدايي بر افراد خانواده نياز به رسيدگي و رفع اين مشكل  را مطرح ساخته است (سهرابي، 1377، صفحه 3).

   با آنكه انجام  پژوهش هاي متعددي پيرامون بررسي كارآمدي رواندرمانگري هاي مختلف براي درمان اختلافهاي زناشويي در خور توجه و تحسين است؛ اما با استفاده از روش هاي زوج درمانگري غربي كه غالباً روش هاي جزئي نگر و موضعي نگر هستند. بعيد به نظر مي رسد كه بتوان به شناخت همه جانبه «شخصيت انساني انسان» و حكم و ضابطه اي مطابق با واقع دست يافت. بنابراني براي دستيابي به ريشه و  علت ناسازگاري هاي زن و شوهرها و نيز حل و فصل اين ناسازگاريها بايد به منبع فياض الهي روي آوريم و  با الهام از مضامين آسماني و با واقع بيني علت همه گرفتاريهاي بشر را وتمام ناسازگاريهاي فردي، زناشويي و اجتماعي را و تمام بيماريهاي رواني را به غفلت نسبت  دهيم، غفلتي كه براي نفس فطري است و هيچ كس به اندازه خداوند به نفس و وسوسه گري هاي آن آگاه نيست (اسرا/ 25؛ ق/ 16) ؛ و به اندازه او راه هاي تزكيه، اعتدال و درمان آن را اعلام نكرده است. (حجتي، 1366). همه اين راه ها چيزي جز شناخت حالتهاي نفساني/ خود نيست. شناختي كه در همه اديان الهي و به ويژه دين اسلام به آن تأكيد شده و حتي در تمامي مكاتب رواندرمانگري غربي به صورت «ايجاد بينش در بيمار» به عنوان مهمترين اصل تغيير و درمان بر آن صحه گذاشته شده است. هر چند كسب بينش از سوي بيمار نسبت به حالتها و رفتارهاي خود در جريان رو واندرمانگري  غربي،  عمق خودشناسي در اديان الهي را ندارد. با اين همه پژوهش ها نشان داده اند رواندرمانگراني كه ايجاد بينش در بيمار را سرلوحه كار خود قرار داده اند توانسته اند تغييرات چشمگير و با ثباتي را در شخصيت مراجعان خود نمايان سازند. انسان تنها با شناخت و هشياري نسبت به حالت هاي نفساني خود (به تعبير اسلام: اماره، لوامه، مطمئنه و به تعبير روانشناسان غربي: كودكانه، والديني، بالغانه) است كه مي تواند به تعمق و تفكر درباره راز آفرينش بپردازد و راه هاي ارتباط با خود خداوند را و ديگران را بشناسد. در چنين حالتي است كه هيچ اثري از خود خواهي ترس و اضطراب، تباهي و آزردگي مشاهده نمي شود و آنچه به چشم مي خورد رضاي خداست