آناتومي پستان

-1 آناتومي پستان

الف- طرز تشكيل پستان:

غدد پستاني، ساختار اختصاصي مي‌باشند كه به صورت واحدهاي لوله‌اي ترشّحي نسبتاً ساده‌اي از غدد عرق هستند. در حدود سي و پنجمين روز از تكامل جنيني، با ضخيم شدن لايه مالپيگي روي سطح جانبي شكمي، سينه‌ها شروع به تكامل يافتن مي‌كنند. پستانها يا غدد شيري، اندامهاي فرعي دستگاه توليد مثلي در زن مي‌باشند. رشد پستانها از زمان تولد تا موقع بلوغ متوقف مي‌ماند. در زمان بلوغ تحت اثر هورمون استروژن و به ميزان كمتر هورمونهاي ديگر مانند هورمون رشد، انسولين، كورتيزون، هورمون تيروئيد و هورمون پرولاكتين، پستان رشد مي‌نمايد. بعد كه تخمك‌گذاري در زن شروع مي‌شود، هورمون پروژسترون نیز كه در اين موقع ترشّح مي‌شود به رشد بيشتر پستان كمك مي‌كند. پس پستانها به طور قابل توجّهي بعد از دوران بلوغ رشد مي‌كنند ولي حالت عملكردي[1]كامل رشد آنها پس از دوره حاملگي روي مي‌دهد. اما به طور كلي پستانها در مرد به صورت يك شكل توسعه نيافته مي‌باشند. (9)

پس از بلوغ در زن، هر پستان يك برجستگي مدور را روي ديواره‌هاي قدامي و طرفي سينه، روي سطح عضله سينه‌اي بزرگ تشكيل مي‌دهد. پستانها از دومين تا ششمين دنده و از لبه خارجي استخوان جناغ تا خط زير بغلي مياني توسعه مي‌يابند. قسمت خارجي و بالايي هر پستان به طرف بالا به داخل زير بغل توسعه يافته و به عنوان انتهاي زير بغلي پستان شناخته مي‌شود. قسمت عمده پستان از بافت چربي تشكيل شده است. بنابراين اندازه پستان در افراد مختلف به طور قابل توجهي فرق مي‌كند. در زير مركز پستان، نوك پستان[2] به طرف جلو واقع مي‌شود. نوك پستان معمولاً در فضاي مابين چهارمين و پنجمين دنده قرار مي‌گيرد. نوك پستان توسط يك حلقه پوستي صورتي رنگ احاطه شده است كه هاله نوك پستان[3]ناميده مي‌شود. در هنگام اولين حاملگي، اين هاله به رنگ قهوه‌اي تيره درآمده و ديگر به رنگ صورتي اوليّه باز نمي‌گردد. (9)

ب- ساختمان پستان:

پستان از بافت غده اي، بافت ليفي و بافت چربي تشكيل شده است. بافت غده‌اي از پانزده تا بيست لوب تشكيل شده است كه هر يك از آنها به تعداد بسيار زيادي لوبول كوچك تقسيم مي‌شوند. هر لوبول از تعداد زيادي آلوئول ترشّحي[4]تشكيل شده است كه به داخل شاخه‌هايي از مجاري حامل شير[5]باز مي‌شوند. هر لوب پستان داراي يك مجراي حامل شير است. مجاري حامل شير به طرف بالا تا هاله نوك پستان ادامه دارند و در آنجا تشكيل سينوسهاي متّسعي را مي‌دهند كه اين سينوسها مانند مخزنهايي براي ذخيره شير هنگام ترشّح شير عمل مي‌كنند. بعد از اين سينوسها، مجاري حامل شير به طرف بالا راه يافته و توسط سوراخهاي مجزايي به سطح نوك پستان باز مي‌شوند. سطح خارجي پستان توسط نيام زير پوستي كه تيغه‌هاي ليفي زيادي به داخل غده شيري براي پشتيباني لوبولها مي‌فرستد، پوشيده شده است. رشته‌هاي ليفي از نيام زير پوستي به نوك پستان و هاله دور آن نيز مي‌روند. (9)

بافت چربي روي سطح غده شيري و نيز مابين لوبهاي غده شيري قرار مي‌گيرد. (9)