مبانی نظری مدل های تعالی سازمانی یا سرآمدی كسب و كار، کنترل کیفیت، ارزیابی عملکرد، مدل های خودارزیابی (جوایز كیفیتی)، دمینگ، ملکوم بالدرچ،کیفیت اروپا

EFQM

توضیحات: 82 صفحه فارسی (word)

با رفرنس دهی کامل فارسی و انگلیسی و پانویس ها مناسب برای پایان نامه

خلاصه ای از کار:

2-1- مقدمه 

امروزه بنگاه های اقتصادی كشور در فرآیند جهانی شدن و پیوستن به منظومه تجارت جهانی با چالش های بیشماری مواجه هستند. حضور در بازارهای جهانی وحتی باقی ماندن دربازارهای داخلی مستلزم رقابت با رقبای قدرتمند است و با توجه به گسترش و پیچیدگی اهداف ، فرآیندها وساختار سازمانی درصحنه رقابت، سازمان هایی می توانند به بقای خود ادامه دهند كه نسبت به خواسته ها وانتظارات مشتریان و ذینفعان پاسخگو باشند، همچنین به سود آوری و ثروت آفرینی به عنوان شاخص های كلیدی و برتر سازمانی توجه كنند..................

تاریخچه کنترل کیفیت: 

از زمانی كه انسان توانایی ساخت محصولی را پیدا كرد جهت كنترل كیفیت آن نیز به تلاش پرداخت.

ظرافت، دقت و هنرمندی خاصی كه در آثار باستانی و محصولات متعلق به زمانهای نه چندان دور مشاهده

می شود حكایت از این تلاش دارد. با شروع انقلاب صنعتی در اواسط قرن هجدهم، ماشینهای تولیدی اندک اندک جایگزین ابزار و مهارت فردی افراد هنرمند و صنعتگر گردید. با پیدایش روشهای جدید و پیچیده تولید، اشتیاق به تولید نیز افزایش یافت و بدین ترتیب نیاز به كنترل كیفیت محصول نهایی نیز ابعاد تازه ای پیدا نمود.................

2-3- مدل های تعالی سازمانی

2-3-1- تاریخچه تعالی سازمانی 

اندیشمندان علم مدیریت با تکیه بر تجارب سازمانهای موفق و پیشرو، همواره در پی یافتن راه حل های جهت بهبود وضعیت و حرکت به سمت تعالی بوده اند که نتیجه تحقیق و مطالعات آنها، منجر به خلق ابزارهایی شده است که هر کدام از این ابزارها در صورت بکارگیری صحیح در زمان و مکان مناسب، می تواند منافع مادی و غیر مادی بیشماری را برای سازمانها به همراه داشته باشند. اما به موازات پیدایش تکنیکهای مدیریتی متنوع، مدل های تعالی سازمانی از دهه 1950 میلادی متولد شدند. مدل های تعالی سازمانی با الگو برداری از شرکت های موفق دنیا توانسته اند چارچوب مناسبی را برای مدیریت سازمان ها در محیط رقابتی ارایه نمایند. ویژگی بارز این مدل ها، نوع نگرش به سازمان (کل نگری) است که به..................

2-3-2- تعریف مدل تعالی سازمانی 

مدل تعالی، ساختار مدیریتی است که با تکیه براصول و مفاهیم اساسی و توجه داشتن به معیارهای اصلی مدیریت کیفیت فراگیر و سیستم خودارزیابی موجبات پیشرفت و بهسازی را فراهم می کند. مدل تعالی، ابزاری جهت سنجش میزان استقرار سیستمها در سازمان و خودارزیابی و راهنمایی است که مسیر فعالیت مدیران را برای بهبود عملکرد شناسایی و تعیین می کند. بنابراین پیام کلیدی مدل تعالی متکی بر پاسخ دادن به دو سوال است که چگونه این مدل به عنوان یک ساختار مدیریتی مناسب و منطقی شناسایی می شود و چه کسانی می توانند در این زنجیره ارتباط و تعاملات، نقش اساسی را ایفا کند.  سطح اول این مدل شامل اهداف کلی است و در سطح بعدی اهداف کلی به درجات و مقیاس های کمی و قابل اندازه گیری تجزیه و تبدیل می شود.

..................

2-3-5- انواع مدل های تعالی سازمانی

2-3-5-1- مدل دمینگ

بعداز جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ که‌ از کشور ژاپن‌ ویرانه‌ای‌ بیش‌ نمانده‌ بود و تنها امید و دلبستگی‌ این‌ کشور به‌ مردم‌ و مدیرانی‌ بود که‌ بتوانند با رهبری‌ و هدایت‌ صحیح، ژاپن‌ را به‌ کشوری‌ پیشرفته‌ تبدیل‌ کنند. توصیه‌های‌ بزرگانی‌ همچون‌ دکتر دمینگ‌ که در سال 1950 به دعوت موسسه HUSE برای سخنرانی در زمینه بهره وری وکیفیت به ژاپن رفته بود بسیار موثر واقع‌ شد. به‌طوری‌ که‌ اجرای‌ صحیح‌ و به‌ موقع‌ 14 اصل‌ مدیریتی‌ دکتر دمینگ‌ سبب‌ ایجاد مدیریتی‌ نوین‌ و کارساز در ژاپن‌ شد و باعث‌ شد صنایع این‌ کشور در کمتر از 5 سال، دچار تحولات عظیمی‌ گردند. از سال‌ 1980 این‌ اصول‌ در آمریکا و سایر کشورهای‌ جهان‌ نیز مورداستفاده‌ قرار گرفت. این چهارده اصل عبارتند از:......................

2-3-5-2- مدل مالکوم بالدریج

اکثر رویدادهای کیفیت فراگیر، قویاً بر ارزیابی و به طور خاص بر بخش های کنترل کیفیت و تضمین کیفیت تاکید دارند. برخی دیگر از این رویکرد ها بر بکار گیری هزینه های کیفیت، اصرار می ورزند.

مدیریت کیفیت فراگیر........................

2-3-5-3- مدل جایزه کیفیت اروپا (EFQM) 

به دنبال مدل مالکوم بالدریج  MBNQA در سال 1988 مدل تعالی سازمانی EFQM در پاسخ به نیاز بهبود رقابت پذیری سازمان های اروپایی توسط چهارده کمپانی بزرگ اروپایی ) بوش، رنو، فیات، بی تی، بول، الکترولوکس، ک ال ام، نستله، اولیوتی، فیلیپس، سولزر، فولکس واگن، رازالت و سیبا ( در کمیسیون اروپایی مورد توافق واقع و امضاء گردیده است. این اقدام متهورانه از شبکه قدرتمند مدیریت در حال حاضر دارای 855 عضو از 38 کشور جهان در بخش خصوصی و دولتی می باشد که در چارچوب یک جامعه اروپایی و در زمینه بهبود کیفیت در ادامه مدل مالکوم بالدریج از آمریکا و همچنین مدل دکتر دمینگ در ژاپن به پیش می رود......................

2-4-  ارزیابی عملکرد

2-4-1- تعریف ارزیابی عملکرد

روش سنتی ارزیابی عملكرد استفاده از شاخص های مالی عملكرد نظیر بازگشت سرمایه، سود و جریان نقدی است؛ با این حال، این شاخص ها محدودیت های زیادی داشته و یك سیستم اندازه گیری عملكرد................

2-4-2- اهداف ارزیابی عملکرد

گفته مشهوری از پیتر دراكر تأكید دارد "چیزی كه قابل اندازه گیری نیست قابل مدیریت نیست." این مسئله ممكن است هدف از اندازه گیری عملكرد را به سادگی، مدیریت عملیات توصیف كند اما در حالی كه مدیریت عملیات، بی شك یكی از اهداف اندازه گیری عملكرد است و تنها هدف آن نیست. در این جا شش هدف مهم برای اندازه گیری عملكرد نام برده می شوند..........................

ی) مدل كارت امتیازی متوازن

مدل كارت امتیازی متوازن (BSC) در سال ۱۹۹۲ در پی پروژه پژوهشی كه با همكاری چند سازمان خصوصی و دانشگاه كمبریج انجام شده بود، توسط كاپلان و نورتون در مجله هاروارد  مطرح گردید و در عرض چند سال به عنوان یكی از ابزارهای پرطرفدار مدیریت در سازمان های آمریكایی، اروپایی و آسیایی گسترش یافت.

....................

ك) مدل منشور عملكرد

نیلی و دیگران (2001) بر این عقیده اند كه این باور عمومی كه شاخص های عملكرد بایستی اكیداً از راهبرد منشا بگیرند ناصحیح است. اولین چیزی كه باید مورد توجه قرار گیرد خواسته ها و نیازهای ذینفعان است و سپس راهبردها می توانند شكل بگیرند. بنابراین شكل دادن یك راهبرد مناسب پیش از مشخص كردن صریح خواسته های ذی نفعان مقدور نیست...........

2-4-5-الزامات سیستم اندازه گیری عملكرد

نیلی و دیگران (1996) موضوعاتی را كه باید در طراحی یك سیستم اندازه گیری عملكرد مورد توجه قرار گیرند، از دیدگاه صاحبنظران مختلف ذكر كرده اند که در جدول زیر ارائه گردیده است..............

2-5-مدل های خودارزیابی (جوایز كیفیتی)

در بین روش هایی كه برای ارزیابی سیستم كیفیت و یا مدیریت كیفیت در سازمان ها طراحی شده اند، جوایز كیفیتی  از جامعیت و اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. اعتقاد بر این است كه جوایز كیفیتی می تواند به عنوان مدل های اجرایی مدیریت كیفیت جامع) (TQM در سازمان ها مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این صرف نظر از دریافت جایزه، معیارهای پیش بینی شده در این مدل ها این امكان را برای سازمان فراهم می كند تا بتوانند سیستم های مرتبط با كیفیت را ارزیابی نمایند، موضوعی كه به "خودارزیابی" معروف شده است. خودارزیابی، یك بازنگری منظم، سیستماتیك و جامع از فعالیت های سازمان و نتایج آن توسط خود سازمان و افراد آن بر اساس یك مدل سرآمدی عملكرد است. فرآیند خودارزیابی به سازمان اجازه می دهد به طور شفاف نقاط قوت و نیز حوزه های نیازمند بهبود را شناسایی كند (بنیاد مدیریت كیفیت اروپایی ۲۰۰۲)................

2-5-1-1- جایزه كیفیت دمینگ 

برای تقدیر از دمینگ كه به عنوان پدر كیفیت ژاپن شناخته می شود، اتحادیه دانشمندان و مهندسان ژاپن در سال ١٩٥١ طی قطعنامه ای جایزه كیفیت دمینگ را بنیانگذاری نمودند. معیارهای این جایزه در سال های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته و بهبود یافته اند. این جایزه به سه دسته اصلی به شرح زیر تقسیم می شود:.....................

2-5-1-2- جایزه كیفیت مالكوم بالدریج(MBNQA)

جایزه كیفیت بالدریج درسال ١٩٨٧ در آمریكا تدوین گردید. اهداف این جایزه شناخت شرایط كیفیت مطلوب و ترویج حضور مؤثر در عرصه رقابت و همچنین انتشار اطلاعات مربوط به راهبردهای موفق عملكرد اعلام شده است. در حال حاضر گروه بندی این جایزه شامل سازمان های انتفاعی دولتی و خصوصی مستقر در آمریكا، سازمان های آموزشی انتفاعی و غیرانتفاعی خصوصی و دولتی و سازمان های انتفاعی و غیرانتفاعی دولتی و خصوصی متولی بهداشت در آمریكا می شود (مبانی ارزیابی عملکرد سازمان های فرهنگی، 1384). سه هدف عمده از طراحی این مدل در آمریکا عبارتند از:

1)         کمک به بهبود عملکرد سازمان ها و افزایش توانمندی آن.....................

2)   2-5-1-2-1-معیارهای اصلی جایزه كیفیت مالكوم بالدریج 

3)    بر اساس ده مفهوم فوق، هفت معیار با امتیازهای متفاوت برای این جایزه تدوین شده است. این هفت معیار مطابق ویرایش سال ١٩٩٧ این جایزه در جدول  آمده است. همان طور كه در جدول2-14 ملاحظه می شود، این هفت معیار اصلی شامل ١٨ معیار فرعی می باشند، كه به طور مشخص تر نواحی مورد ارزیابی را تحت پوشش قرار می دهند...........

4)   2-5-1-3- جایزه كیفیت اروپا

5)    جایزه كیفیت اروپا به وسیله بنیاد مدیریت كیفیت اروپا (EFQM) در سال ١٩٩١ تدوین شد. بنیاد مدیریت كیفیت اروپا، یك سازمان غیر انتفاعی می باشد كه اعضای آن از مؤسساتی از صنعت، بخش های خدماتی، دانشگاه ها، مؤسسات تحقیقاتی................

6)   2-5-1-3-3-روش ارزیابی سازمان ها برای دریافت جایزه كیفی اروپا

7)    سازمان هایی كه حداقل ٥٠ درصد فعالیت های آنها در پنج سال گذشته در اروپا انجام و همچنین در این مدت برنده جایزه كیفیت اروپا نشده باشند، می توانند درخواست دریافت جایزه كیفیت اروپا نمایند. این سازمان ها در یكی از چهار گروه..................

8)    2-6- مقایسه انواع مدل های تعالی سازمانی

9)    همانطور كه قبلاً اشاره شد در جایزه كیفیت اروپا معیارها به دو دسته توانمندسازها و نتایج، دسته بندی می شوند كه هر دو دسته دارای امتیاز مساوی هستند. در جایزه كیفیت مالكوم بالدریج هر چند كه این تقسیم بندی صورت نگرفته...........

10)                        منابع:

11)   ابطحی، حسین، کاظمی، بابک، بهره وری، تهران موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1382.

12)   ابوطالبی، رضا، 5s مبنای پیاده سازی TQM و رسیدن به  Business Excellence، تهران، ناشر مولف، 1381..

13)   اسکوئیلر، نادر و همکاران(۱۳۷۲)- ماهیت و ساختار هوش-  تهران: انتشارات کیوان.