علم دامپزشكی

به عنوان یكی از علوم وابسته به سلامتی انسان است و اهداف عمده آن عبارتست از ارتقای سلامتی و حفظ سلامتی حیوانات كه بستگی به سلامتی انسانها دارد. بدین لحاظ دانستیم كه آموخته های ناچیز خود را در دوره كارآموزی به صورت مكتوب درآورم تامورد استفاده دیگران نیز واقع شود. بدین لحاظ توضیحاتی كوتاه درمورد روال كلی مطالبم شرح می دهم .

ابتدا خلاصه ای از رشته دامپزشكی درایران و شرح دو مقطع كاردانی و دكتری پرداخته ام در بخش دوم به قسمت كوچكی از آیات واحادیث نبوی در مورد حیوانات اشاره نموده ام و پس از آن در چند بخش متوالی به وظایف سازمان دامپزشكی و آئین نامه اجرایی آن وواحدهای درمانی و وظایف بخش خصوصی و اداره كل و بخش دولتی سازمان دامپزشكی پرداخته ام و پس از آن به اهداف واختیارات سازمان نظام دامپزشكی اشاره نموده ام و نیز به نقش دامپزشكی در اعتلای سطحی بهداشت جامعه اشاره نموده ام و در مورد تشخیص آبستنی مطالبی تهیه كردم همچنین در مورد كاربرد سیدر . پس از آن شرح موارد بیماری را به تفكیك نوع حیوان ذكر نموده ام. و مطالبی دیگر نیز كه از منابع مختلف استخراج نموده ام و به نظر آمد كه به كار آید را ذكر كرده ام .

 خلاصه ای از دامپزشكی

دامپزشكی علم شناخت بیماریهای دامی اعم از بیماریهای مشترك بین انسان و حیوان یا بیماریهای خاص دام، پیشگیری از بیماریها و همچنین علم تغذیه انسان و دام می باشد.

در نشریه سازمان بهداشت جهانی آمده است هدف نهایی دامپزشكی درمان حیوانات نیست بلكه دقیقا تامین مواد غذایی و بهداشت انسان می باشد چرا كه با واكسیناسیون دامها می توان از مرگ و میر آنها جلوگیری كرد و بر میزان فرآورده های دامی افزود.

در نتیجه مواد پروتئینی لازم را برای جیره غذایی انسان تامین نمود موادی كه مقاومت انسان بخصوص كودكان را در مقابل كلیه بیماریها افزایش می دهد و نه تنها باعث كاهش قابل ملاحظه هزینه های درمان می شود بلكه جامعه ای سالم و فعال بوجود خواهد آورد.

یك دامپزشك علاوه بر دانش بسیارو قدرت تجزیه وتحلیل باید زیرك و هوشیار باشد تا بتواند نوع بیماری دام را تشخیص دهد و در درس زیست شناسی قوی باشد.

همچنین بر زبان انگلیسی مسلط باشد. رشته دامپزشكی در دو مقطع دكتری و كاردانی دامپزشكی دانشجو می پذیرد . در زیر به شمه ای از فعالیتها و اهداف تاسیس این رشته اشاره می نماییم .

1 – دكترای دامپزشكی : هدف تربیت دامپزشكان ورزیده در زمینه پیشگیری ریشه كنی درمان بیماریهای دامی تامین بهداشت عمومی از طریق كنترل بیماریهای مشترك انسان و دام و كنترل بهداشتی مواد غذایی با منشاء‌دامی است . طول دوره حداقل 5.5 سال و بطور متوسط 6 سال است .كارآیی فارغ التحصیلان عبارت است از : تشخیص، پیشگیری ،ریشه كنی و درمان بیماریهای دامی در دامداریهای سنتی صنعتی ، مدیریت واحدهای دامپزشكی برنامه ریزی و تحقیق پیرامون معضلات دامپزشكی ، مبارزه با بیماریهای مشترك ، تدریس و تحقیق در دانشكده ها و آموزشكده های دامپزشكی و پژوهش در موسسات تحقیقات ذیربط و امكان ادامه تحصیلات در دوره های تخصصی دامپزشكی وجود دارد.

كاردانی دامپزشكی : هدف تربیت افراد كارآمدی است كه با راهنمایی و نظارت علمی دكترهای دامپزشك بتوانند در امر كنترل بیماریهای دامی بیماریهای مشترك انسان و دام و كنترل بهداشتی مواد خوراكی با منشاء دامی به فعالیت بپردازند. طول دوره حداقل 2 سال است . درحال حاضر ادامه تحصیل دراین رشته از طریق شركت مجدد در آزمون سراسری و انتخاب رشته دكتری دامپزشكی ویا شركت در آزمون كارشناسی ناپیوسته و انتخاب رشتهء‌علوم آزمایشگاهی دامپزشكی امكان پذیر است . مهمترین وظایف فارغ التحصیلان عبارت است از: همكاری در پیشگیری و ریشه كنی بیماریها ی دامی ، بیماریهای مشترك انسان و دام ، كنترل بهداشتی مواد خوراكی با منشاء‌دامی در آزمایشگاهها و كشتارگاهها ، در آزمایشگاههای دانشكده ها ، آموزشكده های دامپزشكی ، سازمانهای تحقیقاتی ذیربط ، مدیریت فنی و ارائه خدمات فنی در حد تكنسین در بخشهای استانهای كشور. .

 فهرست مطالب

پیش گفتار ۱
خلاصه ای از دامپزشکی ۲
سیری در آیات قرآن و احادیث نبوی و ائمه اطهار در مورد حیوانات ۴
نمونه هایی چند از حیوانات در فرهنگ عامه و مثلهای زبان فارسی : ۵
خلاصه ای از وظایف سازمان دامپزشکی : ۶
خلاصه ای از آئین نامه اجرایی ماده ۱۰ قانون سازمان دامپزشکی . ۹
فصل اول – تعاریف: ۹
فصل دوم – هدف و شرایط اشتغال : ۱۰
فصل سوم – دو ماده ۱۰ و ۱۱ که انواع پروانه را توضیح داده است. ۱۱
فصل چهارم – دارای ۶ ماده ۱۲ الی ۱۷ که شرایط کلی صدور پروانه را توضیح داده است. ۱۱
فصل پنجم – سایر مقررات : ۱۱
انواع واحدهای درمانی بر اساس نوع فعالیت آنها ۱۲
الف – انواع بیمارستان : ۱۲
۱ – بیمارستان عمومی جهت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به انواع دام می باشد. ۱۲
ب – انواع درمانگاه : ۱۳
ج – دفتر خدمات درمانی : ۱۴
اصول نسخه نویسی ۱۴
سیستم اطلاع رسانی ۱۶
وظایف و تعهدات ۱۷
وظایف و تعهدات دامپزشکی بخش خصوصی ۱۷
تعهدات اداره کل دامپزشکی استان و سازمان دامپزشکی کشور : ۲۱
اهداف و وظایف و اختیارات سازمان نظام دامپزشکی ۲۳
اهداف وظایف و اختیارات ۲۳
نقش دامپزشکی در اعتلای سطح بهداشت جامعه ۲۶
دامپزشکی در خدمت بهداشت عمومی ۲۸
مقدمه ۲۹
۳ – بیماریهای عفونی نوپدید و بازپدید: ۳۳
۴ – اقدامات انجام شده درایران : ۳۵
اخلاق در دامپزشکی ۳۸
داروهای مصرفی در منطقه : ۴۲
داروهای مصرفی در دامداری گوسفندی : ۴۳
تشخیص آبستنی ۴۵
هورمونهای آبستنی ۴۵
رشد جنین ۴۷
طول دوره آبستنی ۴۹
القاء زایمان ۵۱
گاو ۵۳
اهمیت تشخیص آبستنی ۵۳
تشخیص آبستنی در گاو ۵۶
توشه رکتال ۵۶
شروع آبستنی تا شش هفتگی ۵۷
شش تا هشت هفتگی ۵۹
هشت تا دوازده هفتگی ۶۰
دوازده تا بیست هفتگی ۶۱
بیست هفتگی تا زایش ۶۳
درستی و دقت توشه رکتال ۶۳
رشد و توسعه پستان ۶۴
دوقلو و چندقلوزایی ۶۶
روش های دیگر تشخیص آبستنی ۶۷
سنجش پروژسترون شیر و پلاسمای خون ۶۷
تشخیص تفریقی آبستنی ۶۹
تجمع چرک در رحم یا پیومترا: ۶۹
بیماری تلیسه سفید : ۷۰
مومیایی شدن و استحاله ای شدن جنین : ۷۱
تومورها یا غدد: ۷۱
نارسائی های غیر عفونی ۷۲
منگنز:‌ ۷۲
کبالت : ۷۳
سیدر ۷۴
مقدمه ۷۴
موج فولیکولی و رشد فولیکول غالب: ۷۵
تخمدان های غیرفعال (آنستروس): ۷۶
آنستروس: ۷۶
بیماری های کیست تخمدانی:‌ ۷۶
انواع کیست : ۷۷
نقش پروژسترون : ۷۷
نقش سیدر به عنوان منبع خارجی پروژسترون : ۷۸
نقش استرادیول: ۷۹
نقش منبع خارجی استرادیول : ۸۰
موارد کاربرد سیدر ۸۰
۱ – درمان گاوهای آنستروس ۸۰
۲ – درمان گاوهای کیستی ۸۱
۳ – مصرف سیدر برای بقای آبستنی در گاوهای برگشتی ۸۱
۴ – همزمانی فحلی به روشس آووسینگ + سیدر ۸۲
همزمانی برای تلقیح اجباری با روش اوسینگ + سیدر (Ovsynch + CIDR) ۸۴
یافته های دوران کارآموزی ۸۶
بیماریهای گوسفند: ۹۶
بیماریهای طیور ۱۱۰
بیماریهای سگ ۱۱۳
بیماریهای اسب ۱۱۵
کارهای متفرقه ۱۱۶