در قانون تجارت ایران از اسناد تجاری تحت عنوان ویژه ای بیان و تعریف نشده بلكه در باب چهارم تحت عنوان «برات ، فته طلب و چك » به ذكر مواد قانونی پرداخته كه خود مبین قصد مقنن به جهت وضع مقرراتی برای عمده ترین اسناد تجراتی معمول و متداول بوده است . چك پس از گسترش عملیات بانكی یكی از مهمترین وسایل دریافت و پرداخت وجه شناخته شده و پس از برات و سفته كه تعهد پرداخت هستند چك جانشین پول ن قد گردیده است. قواعد و اهمیت چك ناشی از امتیازی است كه قانون تجارت یا قانون صدور چك به آن داده یا می دهد تا بهترین وسیله سهولت مبادله پول و یا انتقال وجه ارزش به فرد دیگر باشد.
فهرست مطالب:
مقدمه: 3
گفتار اول:«نحوه طرح دعوی چک در مراجع قضایی و ثبتی» 5
مبحث اول: نحوه طرح شکایت چکهای بلا محل حقوقی در مراجع قضایی 5
مقدمه : 5
تعریف و شرایط صدور چك : 6
س 1 -در مورد صدور چك وجود حداقل چند نفر ضروری است ؟ 9
س 2 –با توجه به اینكه در ماده 310 قانون تجارت به مهال علیه به طور مطلق اشاره شده ، این كلمه شامل چه اشخاصی می گردد؟ 9
س 3 – در موردی كه مهال علیه بانك باشد دارنده چك بلامحل از چه مزایایی برخوردار است ؟ 10
ویژگی های چك : 11
وظایف بانك (محال علیه) درباره چك : 12
مدت ارائه چك به بانك مهال علیه : 13
اعتراض عدم تأدیه : 14
در رابطه با این رویه باید دانست كه : 15
س 1 – فوائد اعتراض عدم تأدیه در مورد چك چیست ؟ 18
س 2 – دارنده چك در چه مواعدی می بایست به محال علیه مراجعه كرده و چك را مورد مطالبه قرار دهد؟ 19
مبحث دوم: چگونگی به اجرا گذاشتن چك در مراجع ثبتی 20
مقدمه : 20
تعریف چك 20
چك در عرف بازار 21
سؤال و جواب 28
مجازات های مقرر در قانون چك به چند دسته طبقه بندی می شوند؟ 31
رسیدگی به چك حقوقی و كیفری چه تفاوت هایی با یكدیگر دارند؟ 32
روند صدور اجراییه و شكایت كیفری چگونه است؟ 32
مجازات چك بلامحل از 6 ماه تا 2 سال حبس تعیین شده است. نحوه تشخیص مجازات و مدت حبس چگونه صورت می گیرد؟ 33
آیا وجود قوانین و مجازاتهای سنگین توانسته است تأثیر مثبتی بر كاهش ارتكاب به جرم چك بلامحل داشته باشد؟ 34
آیا قانون چك هنوز به تغییرات اساسی نیاز دارد؟ 37
آیا باید از تعداد زندانیان چك به میزان زیادی كاسته شده باشد؟ 38
بهترین راه حل برای رفع این معضل چیست؟ 39
تامین خواسته در دعاوی چك 40
گفتار دوم:«دعاوی مربوط به چك سفید امضاء و ماهیت حقوقی آن» 42
مبحث اول: مسائلی در رابطه با چک سفید امضاء 42
الف – سیر تطور قانونی چك بلامحل و سفید امضاء 44
ب – زمان به اجرا گذاشتن چك سفید امضاء 47
- چك سفید امضاء چكی است كه فاقد مبلغ می باشد. 47
- چك سفید امضاء چكی است امضاء شده كه به شخصی جهت نوشتن هر مقدار وجهی كه مایل به دریافت آن باشد، داده شده است. 48
ج- ماهیت حقوقی چك سفید امضاءو موارد مرتبط ارجاع به دادسرا 51
مبحث دوم: نشستهای قضائی دادگستری در رابطه با 56
الف -گذشت شاکی در جرم صدور چک بلامحل و اثر آن بر جنبه حقوقی 56
ب- تلقی گذشت از ارائه اصل چک به دادگاه توسط متهم 57
ج-گذشت شاکی دراتهام صدور چک بلامحل پیش از قطعیت حکم 59
د- اعمال مادة 277 ق.آ.د.ك. در مورد بزه صدور چک بلامحل 61
هـ- جواز اجرای حکم محکومیت چک بدون لحاظ قرار دادن تعدد جرم 68
اتفاق آرا : 69
نتیجه گیری 72
منابع: 74
فقه و حقوق اسلامی