بررسی تاثیر ارتباطات سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی

ارتباطات در بالندگی سازمان ها نقشی اساسی دارد. سطح مطلوبی از ارتباطات سازمانی میان افراد می تواند بستر تعامل سالم و سازنده را برای تعالی انسان و سازمان فراهم نماید.

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی تأثیر ارتباطات سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر می باشد. روش تحقیق این مطالعه بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب شیوه گرد آوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر به تعداد 55 نفر بودند که به علت محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه آماری به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد یعنی کلیه کارکنان به عنوان حجم نمونه(نمونه در دسترس) انتخاب شده است.

جهت گرد آوری اطلاعات از دو پرسشنامه  1)پرسشنامه محقق ساخته ارتباطات سازمانی با آلفا کرونباخ ( 82/0 = α)  2)پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی با آلفا کرونباخ (79/0 = α) استفاده نموده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تجزیه توصیفی داده ها (محاسبه میانگین، فراوانی، درصد فراوانی، انحراف استاندارد، ترسیم نمودار ستونی و تدوین جدول) استفاده شده است و در بخش آمار استنباطی از آزمون تحلیل رگرسیون ساده و چندمتغیره و آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شد.

تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که: ارتباطات سازمانی و ابعاد آن بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر تأثیر معناداری دارند بطوریکه مؤلفه سبک های ارتباطات بیشترین تأثیر و بعد از آن مؤلفه های محتوای ارتباطات، کانال ارتباطات و مسیر ارتباطات به ترتیب بیشترین تأثیر را بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دارند.

واژگان کلیدی: ارتباطات، ارتباطات سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی، سبک ارتباطات، محتوای ارتباطات، کانال ارتباطات، مسیر ارتباطات، آموزش و پرورش، پیرانشهر.

 فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق 1

1-1. مقدمه 2

1-2. بیان مسأله 3

1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-4. اهداف تحقیق 7

1-5. مدل تحلیلی تحقیق 8

1-6. فرضیات تحقیق 8

1-7. متغیرهای تحقیق 9

1-8. قلمرو تحقیق 9

1-9. تعریف نظری متغیرهای تحقیق 10

1-10. تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق 12

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق 14

2-1. مقدمه 15

2-2. بخش اول: ارتباطات سازمانی 16

2-2-1. مقدمه 16

2-2-2. سازمان 17

2-2-3. ارتباط 17

2-2-4. اهمیت ارتباطات 19

2-2-5. تعاریف ارتباطات 22

2-2-6.  ارکان اصلی فرایند ارتباطات 26

2-2-7. ارتباطات سازمانی 28

2-2-8.  ابعاد ارتباطات سازمانی 32

2-2-9 ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت 34

2-2-9-1 دیدگاه کلاسیک‌ها در مورد ارتباطات 35

2-2-9-2 نظریه نئوکلاسیک‌ها و ارتباطات 36

2-2-9-3  دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات 37

2-2-9-4 دیدگاه اقتضایی و ارتباطات 38

2-2-9-5 دیدگاه مراوده‌ای یا تعاملی در مورد ارتباطات 38

2-2-10.  حوزه‌های تحقیقاتی در خصوص ارتباطات سازمانی   39

2-2-11.  ویژگی‌های ارتباطات سازمانی 40

2-2-12.  تفاوت ارتباط سازمانی با انواع دیگر ارتباط 41

2-2-13.  انگیزه و فایده‌ی ارتباط سازمانی 41

2-2-14.  انواع ارتباطات در سازمان دارای ساختار رسمی 42

2-2-15.  فرایندهای ارتباطات سازمانی 43

2-2-16.  سبك‌‌های ارتباطی در سازمان 44

2-2-17.  روابط بین سازمانی 45

2-2-18.  تئوری X & Y مک گریگور 46

2-2-19.  لیكرت 47

2-2-20.  آرجریس 47

2-2-21.  ارتباطات سازمانی از دیدگاه سیژل و ماركونی 48

2-2-22.  موانع ارتباطات 48

2-3. بخش دوم: رفتار شهروندی سازمانی 54

2-3-1. مقدمه 54

2-3-2. تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی 54

2-3-3. مفاهیم و تعاریف رفتار شهروندی سازمانی 57

2-3-4. انواع رفتار شهروندی در سازمان 59

2-3-5. ابعاد رفتار شهروندی 60

2-3-6. سیاستهای تشویق رفتار شهروندی 62

2-3-7. کارکردهای رفتار شهروندی سازمانی در سازمان و مدیریت 65

2-3-8. عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی 66

2-3-9. پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی 69

2-4. بخش سوم: پیشینه تحقیق 71

2-4-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور 71

2-4-2. تحقیقات انجام شده در خارج از کشور 77

فصل سوم: روش تحقیق 83

3-1. روش تحقیق 84

3-2. جامعه، نمونه و روش نمونه گیری 84

3-3. ابزار گردآوری داده ها 85

3-4. روایی و پایایی پرسشنامه 86

3-5. روش تجزیه و تحلیل داده ها 87

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها 89

4-1. مقدمه 90

4-2. بخش اول: آمار توصیفی 91

4-2-1. جنسیت پاسخگویان 91

4-2-2.  سن 92

4-2-3.  میزان تحصیلات 94

4-2-4.  سابقه خدمت 96

4-3. بخش دوم: تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌های آماری   98

4-3-1. بررسی نرمال بودن داده ها 98

4-3-2. آزمون فرضیه اصلی 99

4-3-3. فرضیه های فرعی 102

4-3-3-1. فرضیه فرعی 1 102

4-3-3-2. فرضیه فرعی 2 104

4-3-3-3. فرضیه فرعی 3 106

4-3-3-4. فرضیه فرعی 4 108

فصل پنجم: نتیجه گیری  و پیشنهادها 110

5-1. مقدمه 111

5-2. نتیجه گیری توصیف آماری ویژگیهای آزمودنی ها 111

5-3. نتیجه گیری تحلیلی داده های آماری 111

5-4. پیشنهادها 116

5-4. پیشنهادها در راستای نتایج تحقیق 116

5-4. پیشنهادها برای محققان آتی 120

5-5. محدودیت های تحقیق 121

5-5-1. محدودیت های در اختیار محقق 121

5-5-2. محدودیت های خارج از اختیار محقق 122

منابع و مآخذ 123

پیوستها 132

چکیده انگلیسی 149

فهرست جدول ها

2-1. اولویت شایستگی‌های مورد نیاز مدیران تربیت بدنی 80

3-1. ابعاد پرسشنامه ارتباطات سازمانی و تعداد سؤالات مربوط به هر بعد در پرسشنامه 86

3-2. پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی و تعداد سؤالات مربوط به هر بعد آن 86

3-3. آزمون پایایی پرسشنامه ارتباطات سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی 87

4-1. توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به جنسیت پاسخگویان 91

4-2. توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به میزان سن 92

4-3. توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به میزان تحصیلات 94

4-4. توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤال سابقه خدمت 96

4-5. نتایج آزمون نرمال بودن مربوط به متغیر های تحقیق 98

4-6. نتایج آزمون همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته 99

4-7. نتایج ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آماره دوربین واتسون 99

4-8. تحلیل واریانس مربوط به مدل رگرسیونی متغیر های مستقل(کانال، مسیر، محتوا و سبک ارتباطی) با متغیر وابسته(رفتار شهروندی سازمانی) 99

4-9. آزمونt و ضرایب پارامتر در مدل رگرسیون فرضیه اصلی 100

4-10. تحلیل واریانس مربوط به مدل رگرسیونی متغیر مستقل با متغیر وابسته فرضیه فرعی اول 102

4-11. آزمونt وضرایب پارامتر در مدل رگرسیون مربوط به فرضیه فرعی اول 103

4-12. تحلیل واریانس مربوط به مدل رگرسیونی متغیر مستقل با متغیر وابسته فرضیه فرعی دوم 104

4-13. آزمونt وضرایب پارامتر در مدل رگرسیون مربوط به فرضیه فرعی دوم 105

4-14. تحلیل واریانس مربوط به مدل رگرسیونی متغیر مستقل با متغیر وابسته فرضیه فرعی سوم 106

4-15. آزمونt وضرایب پارامتر در مدل رگرسیون مربوط به فرضیه فرعی سوم 107

4-16. تحلیل واریانس مربوط به مدل رگرسیونی متغیر مستقل با متغیر وابسته فرضیه فرعی چهارم 108

4-17. آزمونt وضرایب پارامتر در مدل رگرسیون مربوط به فرضیه فرعی چهارم 109

فهرست نمودارها

4-1. درصد پاسخ های نمونه آماری به جنسیت پاسخگویان 91

4-2. درصد پاسخ های نمونه آماری به میزان سن 93

4-3. درصد پاسخ های نمونه آماری به میزان تحصیلات پاسخگویان 95

4-4. درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤال سابقه خدمت 97