پرسشنامه وضعیت اخلاق ورزی و توزیع نظام ‌های اخلاقی دینی و دنیوی در میان نخبگان علمی و عوامل موثر بر آن

روانشناسی،علوم تربیتی واجتماعی
دانلود پرسشنامه پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی وضعیت اخلاق ورزی و توزیع نظام ‌های اخلاقی دینی و دنیوی در میان نخبگان علمی و عوامل موثر بر آن چکیده: هر جهان اجتماعی سه لایۀ معنایی، نهادی و فردی دارد. با پیوند لایه های معنایی و فردی، طیّ فرایندهای دگرسازی، دیالکتیک بیرونی جهان اجتماعی برقرار می شود. فرد نیز سه لایۀ هویتیِ دانشی ، خواهشی و توانشی دارد. با پیوند نظر و عمل افراد، طیّ فرایندهای خودسازی، دیالکتیک درونی جهان اجتماعی برقرار می شود. با دیالکتیک بیرونی و درونی جهان اجتماعی، «نهادها» و «نظام‌های اخلاقی» شکل می گیرند. جهان‌های اجتماعی گوناگون بنا به هویتشان، اتّكای یكسانی بر نظم نهادی و نظم اخلاقی ندارند. تاکنون متلائم ترین نظم اخلاقی، در جهان‌های اجتماعی دینی رخ نمود، و کارامدترین نظم نهادی به مدد علم تجربی در جهان دنیویِ تجدد، سربرآورد. نخبگان علمی جامعۀ ما بیش از همه، از فرایندهای تربیتی علم تجربی، متأثر می شوند که انتظار می رود، آثار اخلاقی آن را بروز دهند. توزیع نظام‌های اخلاقی قدسی و دنیوی در میان نخبگان علمی کشور، نشانگر نقش علم تجربی در بازتولید جهان‌های دینی و دنیوی است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد؛ نخبگان علمی، بیشتر در میانۀ طیف نظام‌های اخلاقی قدسی ـ دنیوی قرار می گیرند و پایبندی عملی آنها به ارزش‌های اخلاقی پایین ارزیابی می-شود و متغیرهایی چون تعلّق خانوادگی و جهان شناسی دینی همراه آن در اجتماعی شدن اولیه و تعلق صنفی ـ تخصصی و جهان شناسی علمی همراه آن در اجتماعی شدن ثانویه، نظام-اخلاقی آنها را توضیح می دهد.

- روایی و پایایی مقیاس­های سنجش:

1) پایایی(Reliability):

پایایی در یک تحقیق نشانگر دقت ابزار جمع­آوری اطلاعات است. پایایی نشان دهندۀ میزان خطاهایی است که یک ابزار اندازه­گیری ممکن است داشته باشد.«چهار راه برای برآورد وسیله اندازه­گیری وجود دارد: روش آزمون و آزمون دوباره، تکنیک فرمهای موازی و روش آلفای کررونباخ( قاضی طباطبایی، 1374: 21). ابزارگردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسش­نامه است. یکی از مناسب­ترین روش‌های تأمین پایایی پرسش­نامه پیش­آزمون آن و رفع اشکالات است. این کار در دو مرحله در پژوهش حاضر صورت گرفت. مرحله اول پرسش­نامه میان 20 نفر از افراد دارای تحصیلات عالی علاقمند به حوزه اخلاق ـ که البته جزو جامعه آماری نبودندـ توزیع شد. هدف از این کار علاوه بر اصلاح گویه­ها و پرسش­های موجود رسیدن به گویه­های بیشتر و مناسب­تر بود. پس از جمع­آوری پرسش­نامه­ها، بااصلاح و رفع ابهام از چند مورد از پرسش­ها، چند مورد دیگر تغییر و با پرسش­های پیشنهادی جایگزین شدند. در این مرحله مشخص شد که پرسش­های متغیر وابسته، جوابهای لازم را دریافت نمی­کند از این رو شکل پرسش تغییر یافت

در مرحله دوم پرسش­نامه میان 40 نفر از افراد حائز ویژگی­های جامعه آماری توزیع شد. پس از جمع­آوری پرسش­نامه­ها، تعداد 30 مورد از پرسش­نامه با دشواری فراوان به صورت کامل دریافت شد. اطلاعات به دست آمده به برنامه spss وارد شد و خروجی­های توصیفی و تبیینی آن تحلیل شد که این بار نیز تعدادی از پرسش­ها حذف و تعدادی اصلاح و رفع ابهام شدند.

محاسبه پایایی در تحقیق اصلی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. روش کرونباخ مبتنی بر همبستگی دو به دو متغیرهاست و چنانچه ضریب کرونباخ بالای 50% باشد ابزار سنجش معتبر تلقی می­شود. در تمامی متغیرهای دارای گویه­های متعدد، برای تضمین همبستگی میان گویه­ها میزان معتبر ضریب آلفای کرونباخ تأمین شده است که برای نمونه به پاره­ای از آنها در جدول زیر اشاره شده است.

شاخص

تعداد گویه­ های نهایی

ضریب آلفا

میزان دینداری والدین

7

70/0

دسترسی خانواده به جهان اجتماعی دینی

7

88/0

دسترسی خانواده به جهان اجتماعی دنیوی

5

70/0

دسترسی افراد به جهان اجتماعی دنیوی

24

98/0

2) روایی(Validity):

روایی گویای این است که آیا پرسش­های تحقیق آنچه را مورد نظر پژوهشگر است اندازه می­گیرد. شایان ذکر است که در این زمینه، تحقیقات مشابه مکفی صورت نگرفته تا یک معیار معتبر بیرونی استاندارد برای مقایسه و اعتباریابی در دسترس باشد. برای اعتبار طیف­های استفاده شده در این پژوهش به اعتبار صوری از نظر صاحبنظران و اساتید راهنما، مشاور و کارشناسان و همکاران تحقیق توجه شده است. برای حصول اطمینان از دقت مقیاس سنجش، نسخۀ اولیۀ پرسشنامه در اختیار اساتید راهنما و مشاور و تعدادی از صاحب­نظران و پژوهشگران قرار ­گرفت و نظرات اصلاحی آنان در تنظیم پرسشنامه اعمال ­شده است.

علاوه بر این از روش اعتباریابی شاخص­ها نیز استفاده شده است. معمولاً برای ساختن یک شاخص معتبر باید هم اعتبار معرف­های مربوط و هم اعتبار درونی آن بررسی و تأیید گردد. برای انتخاب معرف­های معتبر در ساختن یک شاخص ابتدا همبستگی دو به دوی معرف­ها را محاسبه می­کنند در صورتی که بین معرف­ها همبستگی مثبت و معنی­داری، حداقل در سطح 01/0 وجود داشته باشد، می­توان آنها را در ساختن شاخص به کار برد. در این تحقیق برای ساختن همه شاخص­ها تعیین اعتبار معرف­ها با محاسبه ماتریس، همبستگی معرف­های مورد نظر انجام شد و معرف­های نامناسب حذف شدند.

پس از تعیین معرف­های معتبر برای ساختن هر شاخص، اعتبار درونی شاخص­ها از روش(item analysis) بررسی شد و بدین طریق همبستگی بین هر کدام از شاخص­های اصلی و فرعی و یکایک عناصر سازندۀ آنها محاسبه گردید که اعتبار درونی همه آنها بالاتر از 01/0 بوده است.