ارزیابی تاثیر آموزش مهارتهای زندگی برای مقابله با استرس در محیط کار

روانشناسی،علوم تربیتی واجتماعی
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته روانشناسی ارزیابی تاثیر آموزش مهارتهای زندگی برای مقابله با استرس در محیط کار (مطالعه موردی:کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز) چکیده: پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش گروهی مهارت زندگی (مقابله با استرس) در افزایش کنترل استرس کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز بود. نمونه آماری پژوهش حاضر 60 نفر از کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز می‌باشند، که به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها، مقیاس استرس کوهن 1983 می‌باشد که یک‌بار پیش از آغاز برنامه‌ی آموزش مهارت زندگی و یک‌بار نیز در پایان دوره‌ی آموزشی توسط کارکنان تکمیل شدند. داده‌های بدست آمده با روش‌های آمار توصیفی از جمله فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد و فرضیه‌های تحقیق با استفاده از تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد برنامه آموزش گروهی مهارت زندگی در محیط کار در افزایش مدیریت استرس کارکنان مؤثر است. واژگان کلیدی: محیط کار مهارت زندگی مدیریت استرس کنترل استرس مقدمه: به مجموعه واکنش‌ها و کنش‌های پدیده‌ها، رفتار گفته می‌شود. شناخت و شناسایی این رفتارها امکان پیش‌بینی، کنترل و تغییر رفتار پدیده‌ها را میسر می‌سازد(گنجی1380). در مقوله تجارت و بازار، مطالعه رفتار مشتری، رفتار کارکنان، رفتار سازمان، رفتار رقبا و سایر اجزا از اهمیت بسزایی برخوردار است که باید با روش‌های علمی و تحقیقاتی به آن پرداخته شود. مثلاً بررسی و شناخت رفتار مشتری با محصول، ما را در زمینه تغییر روش‌های فروش تولید، توزیع و قیمت راهنمایی می‌کند(عماری1387). مطالعه رفتار کارکنان و واکنش‌های فردی و یا گروهی آنان می‌تواند تحلیل‌های بسیار مفیدی را برای پیش‌بینی، کنترل و تغییر هنجارهای رسمی و غیررسمی درباره شخصیت، ادراک، نگرش، یادگیری و آموزش افراد در اختیار مدیران قرار دهد تا امکان دستیابی به راهکارهای تقویت هنجارها و یا حذف ناهنجارها برای ایشان فراهم آید. سازمان نیز تحت تأثیر نیروهای محیطی، دارای واکنش‌هایی می‌باشد که رفتار سازمانی نام دارد(گنجی1379). مواردی چون فرهنگ‌سازی، جایگاه سازمانی و... از جمله رفتارهای سازمانی هستند که همواره در تحلیل‌های کلان از یک مؤسسه و بنگاه اقتصادی، مورد توجه قرار می‌گیرند (عماری1387). برای بررسی و شناخت رفتارها، مطالعات و روش‌های فراوانی وجود دارد که در چارچوب روش‌های علمی و تخصصی انجام می‌شود. از اینرو با توجه به اهمیت موضوع توصیه می‌شود. سازمان‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی با مشاوره کارشناسان به بررسی رفتارهای فردی، گروهی و یا سازمانی خود اقدام نمایند(گلدارد و گلدارد، 1391). نزهت (1386) در بحث خود از فشارهای عصبی معتقد است که فشارهای عصبی عملکرد و فعالیت‌های اعضای سازمان را تحت تأثیر قرار داده و آنها را دچار حالات روانی خاصی کرده و رفتار و اعمالی را از خود نشان می‌دهند که در بازده سازمانی منعکس می‌شود؛ نیروی انسانی سازمان را ضایع کرده و اهداف را دستخوش تزلزل می‌کند. تأثیر کاربرد آموزش مهارت ارتباط مؤثر در کاهش و کنترل استرس طی پژوهش‌های متعددی تأیید شده است(ره‌گوی و همکاران 1385)(فانی و همکاران 1389). عموم مردم بیشتر وقت مفید خود را در محیط کار می‌گذرانند به همین دلیل شرایط محیط کاری تأثیرات بسزایی را در تأمین سلامت روانی افراد را دارد. (عماری1387). یکی از راه‌های پیشگیری از بروز مشکلات روانی و استرس و افزایش ارتباط مؤثر بین افراد، ارتقاء ظرفیت روانشناختی افراد می‌باشد که از طریق آموزش مهارت‌های زندگی جامه عمل می پوشد. بعضی افراد زمانی که خیلی نزدیک به دیگران کار می کنند احساس ناراحتی می‌کنند در حالی که اگر عده‌ای در کنار بقیه کار نکنند احساس تنهایی می کنند. در هر حالت تراکم کاری (مثبت یا منفی) می‌تواند ایجاد استرس نماید(ادلف 2009). استرس شغلی را می‌توان روی هم جمع شدن عامل‌های استرس‌زا و وضعیت‌های مرتبط با شغلی دانست که اکثر افراد نسبت به استرس‌زا بودن آن اتفاق نظر دارند(کدی 2002). هم‌چنین استرس شغلی را میتوان کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگی‌های فردی شاغل به گونه‌ای که خواست‌های محیط کار بیش از آن است که فرد بتواند از عهده آنها برآید تعریف کرد(چوکت 1993). فهرست مطالب چکیده کلمات کلیدی مقدمه فرضیه پژوهش روش تحقیق جامعه و نمونه آماری ابزار جمع آوری داده‌ها آموزش مهارت‌های زندگی در محیط کار شیوه تجزیه و تحلیل آماری پکیج آموزشی جدول 1: توصیف آماری نمرات پیش‌آزمون – پس‌آزمون استرس کارکنان به تفکیک گروه آزمایش و کنترل نمودار1: میانگین نمرات استرس پیش‌آزمون– پس‌آزمون گروه آزمایش و کنترل را نشان می‌دهد. جدول2: نتایج تحلیل کواریانس پس‌آزمون نمرات استرس کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز پس از تعدیل پیش‌آزمون بحث و نتیجه گیری منابع